فعالیت همزمان 8 سامانه در سایت نمایشگاه مجازی کتاب، امکان تعامل ناشر با مخاطب باید تقویت گردد - بلاگ پو

با این رویکرد، نخستین نشست تخصصی از سلسله نشست های آسیب شناسی نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، همراه با فرشید فرح خواه، مدیر فنی و اجرایی پروژه نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران؛ محمد عبقری، معاون مدیر نشر سوره مهر الکترونیک؛ سیداحمد عبدالصالحی، عضو هیات مدیره انجمن ناشران الکترونیک و جلال ذکایی، مدیرکل سابق اداره چاپ و نشر وزارت ارشاد روز شنبه دوم اسفندماه در اتاق گفت وگوی خبرنگاران به آنالیز ساختار و میزان کارآمدی سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران برگزار گردید که گزارش تفصیلی آن در ادامه می آید.

در بهمن ماه سال جاری شاهد برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران بودیم که 10 روز به طول انجامید. در ابتدا کلیتی از این رویداد و خدمات ارائه شده به شرکت نمایندگان را تشریح کنید.

فرح خواه: در نمایشگاه مجازی کتاب تهران برخلاف اینکه تصور می شد مختص به سامانه خرید کتاب است، بالغ بر هشت سامانه دیگر فعالیت داشت که عبات بودند از سامانه هایی در حوزه های ثبت نام از ناشران داخلی و بخش ناشران لاتین و عرب و بازار جهانی، سامانه های استعلام آنلاین مانند سامانه استعلام شبا برای خرید از بانک صادرات، سامانه استعلام هویت افراد از ثبت احوال و سامانه استعلام مالکیت تلفن همراه که سامانه شاهراه وزارت ارتباطات بود. در بخش اعتباری یا بُن هم سامانه ای در چند طیف مختلف شامل بخش های دانشجویان و طلاب، بخش هیات علمی و بخش اهل قلم و سازمان ها و نهادها به کار گرفته شد که بن اعتباری اختصاص می داد. همچنین سامانه واحدی که درواقع درگاه ورود به نمایشگاه بود نیز، سرویس دهی می کرد و در کنار آن سامانه ای دیگر، بخش بازار جهانی را پوشش می داد. نهایتا سرویس رادیوی نمایشگاه و همچنین سامانه خرید کتاب را هم داشتیم که بخش قابل توجهی از نمایشگاه را تشکیل می دادند.

این مقدمه را عنوان کردم که بگویم کوشش عموم همکاران بنده در حوزه فناوری اطلاعات تنها ایجاد سامانه خرید کتاب نبود؛ بلکه مجموعه ای از سامانه ها در نمایشگاه مجازی کتاب تهران فعالیت می کرد که کم و بیش به هر سامانه، نقد و انتقادهایی هم دارد است؛ همچنان که در کنار آن نقاط قوت و محسناتی هم هست. در بخش طراحی سامانه خرید هم به سه طیف مخاطب برای دسترسی به کتاب توجه شده بود و در بخش تحلیل عملکرد سامانه هم سه نوع فرایند جست وجو را در نظر گرفته بودیم. فرایند اول که همچنان روی سایت و در صفحه اول سامانه قابل مشاهده است، اصطلاحا فرایند جست وجوی سریع است که تنها امکان جست وجوی عنوان کتاب را دارد و برای آن دست از مخاطبان درنظر گرفته شده است که با کتاب مورد نظر خود آشنا هستند و از قبل کتاب هدف خود را به خوبی شناسایی نموده اند.

بخش دوم جست وجوی پیشرفته بود که باوجود چندین کادری که امکان فیلتر کردن را به مخاطب می داد، اگر مخاطبی دانش کمتری برای یافتن کتاب خودش داشت، یا ناشر و پدیدآورنده خاصی مد نظر او بود، می توانست از این جست وجو استفاده کند. بخش دیگری هم برای مخاطبینی که انس کمتری با کتاب دارند، در نظر گرفته بودیم و متاسفانه به خاطر شرایط و میزان بازدید از ساید، مجبور به حذف این بخش جست وجو شدیم، بخش دسته بندی موضوعی بود که یاری زیادی به مخاطب برای پیدا کردن کتاب می کرد؛ چراکه در هر بخش از طیف وسیع دسته بندی ها، حداقل 10 زیردسته بندی را در نظر گرفته بودیم که به ضرس قاطع می توان گفت در بین کلیه سایت های ارائه دهنده سرویس الکترونیک در حوزه کتاب، در ابعاد مختلف و فراتر از مرزهای یک ناشر برای اولین بار انجام می شد. منتهی به دلیل حجم مراجعه ای که صورت گرفت، متاسفانه مجبور شدیم در فاز اول این دسته بندی را از سایت نمایشگاه برداریم.

با توجه به اینکه نمایشگاه مجازی کتاب تهران از چند حیث اولین تجربه محسوب می شد، برپایی آن چه تجربیات ویژه ای را از منظر فنی به همراه داشت؟ یک مقدار در رابطه با آمارهای و اطلاعاتی که هم در بخش ناشران و هم در بخش مخاطبان به دست آمده، شرح بفرمایید؟

به طور کلی رویداد نمایشگاه مجازی کتاب تهران از چند بُعد و زاویه قابل آنالیز است؛ یک بخش حضور ناشران در طیف های مختلف ناشران داخلی، ناشران لاتین، ناشران عرب و ناشرانی که اصطلاحا برای ارائه رایت محصولات خود در نمایشگاه حضور داشتند. به طور قطع می توان گفت از نظر کمیت و تعداد ناشران در طیف های مختلف بیش از 2000 ناشر در بخش های مختلف نمایشگاه حضور داشتند.

در استفاده از یارانه اعتبار -با وجود اینکه برای اولین دوره به صورت مجازی عرضه می شد- بیش از 7000 درخواست ثبت شد که مشتمل بر طلاب، دانشجویان، اساتید هیات علمی دانشگاه و حوزه و همچنین سازمان ها و نهادها بودند. در بخش مراجعات به سامانه خرید کتاب هم بیش از 250 هزار مخاطب در سایت ثبت نام رسمی کردند و این رقم، فارغ از تعداد درخواست هایی بوده که برای بازدید و گشت وگذار در سایت ثبت شده است. درمجموع تعداد درخواست هایی که در سایت خرید کتاب ثبت شده، بالغ بر 460 میلیون بود.

آقای عبقری؛ با توجه به اینکه انتشارات سوره مهر پیش از این تجربه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب را برای محصولات خود داشته است، سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران را چگونه دیدید و از منظرهای مختلف چگونه آن را ارزیابی می کنید و به نظر شما، مهم ترین پارامترهایی که طراحان و مدیران سایت باید به آن توجه می کردند، چه مواردی بود؟

عبقری: اولین نمایشگاه مجازی کتاب یک اتفاق عظیم در کشور بود. آمارها گویای حضور مخاطبان از سراسر کشور در این رویداد است و نشان می دهد این نمایشگاه و صنعت نشر برای مردم چقدر مهم اند. در مقدمه باید به برگزارنمایندگان نمایشگاه کتاب مجازی و دوستان فنی خسته نباشید بگویم؛ زیرا برگزاری این رویداد، کاری عظیم در سطح ملی بود.علی رغم نقدهایی که وجود دارد، فکر می کنم نقاط مثبت این نمایشگاه باتوجه به اینکه برای اولین بار برگزار گردیده، از نقاط ضعف آن بسیار بیشتر بود. در دهله اول امیدواریم که در دوره های بعدی همین مقدار نقاط منفی هم وجود نداشته باشد و این سامانه دائم و پیوسته باشد که بتوانیم از حضور مردم به صورت مجازی استفاده کنیم.

در پاسخ به سوال شما باید بگویم؛ فکر می کنم مهم ترین نکته در نمایشگاه مجازی، دسترسی ساده مردم به کتاب ها و این مساله است که بتوانند با جست وجویی آسان، خیلی راحت به کتاب و محصول مورد نظرشان برسند. در سایت نمایشگاه اشکالاتی برای جست وجو داشت و بعضا طی جست وجو کتاب هایی که موجود نبودند، یا بعضی از چاپ های ناموجود، کتاب هایی که چند چاپ داشتند هم نمایش داده می شد. البته همان طور که اشاره شد باتوجه به اینکه اولین دوره این نمایشگاه بود، این سری مسائل دور از ذهن نبود.

با توجه به تعداد افرادی که در 10 روز از نمایشگاه سرویس دریافتد، کار را چطور ارزیابی می کنید؟ با توجه به اینکه سایت در یکی دو روز نخست، دچار قطعی دسترسی به اطلاعات شد و جست وجوها مقداری با سختی همراه بود، این اختلال ها را چطور تحلیل می کنید؟

همان طور که اشاره شد، باتوجه به اینکه اولین بار بود که این نمایشگاه برگزار می شد، تخمین اینکه چه تعداد مخاطب قرار است به سایت مراجعه کند، یک مقدار سخت بود. کار در سطح ملی انجام می شد و قطعا تیم فنی که برای این کار دور همدیگر جمع می شوند، باید به تمام جوانب فکر نمایند. اینکه قرار است مردم از تمام کشور به سایت مراجعه نمایند و قطعا در روزهای اول یک پیک مخاطب خواهیم داشت، قابل پیش بینی بود.

وقتی که قرار است برای اولین بار نمایشگاه مجازی برگزار گردد و تخفیف ویژه ای هم برای کتاب ها در نظر گرفته شده است، پس مخاطب زیادی قرار است به سایت مراجعه نموده و خرید داشته باشند. با این حساب قطعا احتمال بروز مشکل وجود داشت؛ کما اینکه برای سایت های عظیم جهانی هم زمانی که یک رویداد در جریان است یا تخفیف ویژه ای برای محصولات خود در نظر می گیرند، چنین مسائل و مسائل پیش بینی نشده دیگری اتفاق می افتد. قطعا آنالیز و دیدن این نکته قبل از شروع نمایشگاه خیلی مهم بود تا از نظر فنی و سخت افزاری، قوی تر شروع می کردندو در این صورت، مردم در دو روز اول با مسائل کمتری روبه رو می شدند. اما همچنان فکر می کنم باید در تحلیل شرایط، ابعاد این نمایشگاه را در نظر داشته باشیم. همچنین درنظرمان باشد که این نمایشگاه، اولین تجربه بود و این اشکالات با وجود حجم ترافیک دو روز اول نمایشگاه، طبیعی بود.

حالا که به ترافیک روزهای اول نمایشگاه اشاره شد که تا حدودی عملکرد سایت را مختل کرد، خوب است آقای فرح خواه بفرمایند که دقیقا چه اتفاقی افتاد و چگونه این مشکل را رفع شد؟

فرح خواه: بخش عمده ای از اختلالات به دلیل حجم بالای مراجعه هایی بود که در روز اول از سایت صورت گرفت. این تصور در بین مخاطبین - خصوصا دوستانی که از یارانه اعتباری استفاده کردند- شکل گرفته بود که امکان دارد اگر در روزهای اول مراجعه ننمایند، کتاب ها با محدودیت موجودی روبرو شوند و نتوانند کتاب مورد نظر خود را خریداری نمایند؛ لذا از همان دقایق و ساعات اولیه نمایشگاه، حجم مراجعه برای تهیه و تکمیل خرید بسیار قابل توجه بود؛ به گونه ای که ساعت نه صبح قرار بر افتاح سایت خرید کتاب بود، ولی از ساعت 7 و 15 دقیقه صبح با حجم ترافیک بالایی در سایت روبرو بودیم. این مساله نشان می داد مخاطبان منتظر هستند امکان خرید مهیا گردد.

خوشبختانه باتوجه به تصمیماتی که بعد از بروز اختلالات گرفته شد و معماری ای که ما در طراحی سایت دیده بودیم، این فرصت مهیا شد که سایت را دوباره فعال کنیم و بتوانیم رویداد را در ادامه کار داشته باشیم.

این ترافیک های اولیه به چه میزان بود؟ زیرا قبل از نمایشگاه، ظرفیت یک و نیم میلیون نفر بازدید هم زمان اعلام شده بود. آیا ترافیک روز اول، از این عدد هم بیشتر بود؟

فرح خواه: عددی که تقریبا از روز دوم تا انتهای نمایشگاه در میزان درخواست ها ثبت کردیم، همان طور که عرض شد، 460 میلیون درخواست بود، که این عدد عملا با عددی که قبل از برگزاری این رویداد در نشست خبری اعلام شده بود، مغایرتی نداشت؛ کما اینکه بالاتر هم بود. اگر 460 میلیون را در 10 روز نمایشگاه تقسیم کنیم، عدد عظیمتری نسبت به عدد اعلام شده است؛ منتهی بخش عمده مسائل ما به دلیل حضور هم زمان تعداد زیاد کاربران بود، که این اختلال روی داد. طبیعتا حضورهای هم زمان، منابع را مصرف می نماید و وقتی این منابع با محدودیت روبرو شوند، معمولا هر سایتی در ارائه سرویس با مشکل روبرو می گردد.

ذکایی: از اینکه فرصت نقد و آنالیز جدی نمایشگاه مجازی فراهم شده تشکر می کنم؛ شاید بیش ترین نقد را به برگزاری نمایشگاه داشتم، اغلب یادداشت هایی هم که نوشتم، ناظر به این مطلب بود که نمایشگاه فی نفسه، قابل اعتنا است و باید حتما برگزار گردد. به طور طبیعی در شرایط سخت فعلی، کسی منکر برگزاری نمایشگاه مجازی یا افزایش توجه ناشران به دیجیتال مارکتینگ نیست.

طبیعی است همه قائل به برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب بودند و باید این اتفاق می افتاد؛ اما نکته ای که من به آن نقد داشتم - که عملا هم بخش جدی از آن نقدها به قطعیت رسید و مشخص شد، نقدها وارد بوده و باید پیش بینی می شد- این بود که نمایشگاه با وجود انکار مدیران، یک الگو از نمایشگاه فیزیکی در نظر گرفتیم؛ درصورتی که قرار بود، فروشگاه مجازی باشد و مسئولان به صراحت اعلام کردند، قصد دارند به ناشران یاری نمایند تا بخشی از خسارت های ناشی از کرونا جبران گردد؛ اما این اتفاق نیفتاد؛ به عبارت دیگر همه مولفه ها از جمله نشست های تخصصی، بازار جهانی کتاب و رادیو نمایشگاه برگرفته از نمایشگاه فیزیکی بود که ضرورت نداشت؛ چراکه بخشی از ترافیک روز نخست که مانع عملکرد مطلوب سایت شد، متاثر از این بخش ها بود.

نقد دیگر من ناظر براین موضوع است که دولت اساسا تاجر خوبی نیست؛ بنابراین ورودش به فضای کسب و کار حوزه ناشر را امر پسندیده ای محسوب نمی گردد و حتما سیستم را دچار مشکل می نماید؛ پیش تر شاهد این چالش بوده ایم و با تداوم این رویکرد همچنان این مشکل را خواهیم دید. با این مقدمه به این می رسیم که چرا در سایت نمایشگاه دچار مشکل شدیم. بخشی از این ماجرا به تصور دوستان در مجموعه موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و سیستم دولتی مربوط می گردد. اساسا ادعای بازدید یک میلیون و نیم نفر به صورت هم زمان را حتی سایت آمازون هم ندارد. سایت دیجی کالا در عالی ترین شرایط و در اوج بازدید، 200 هزار مراجعه هم زمان را جوابگو است و اگر از این تعداد به سمت 250 هزار نفر برود، حتما با مشکل روبرو می گردد؛ بنابراین چنین ادعایی ناشی از این بود که دوستان در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، اساسا یا خیلی با فضای مجازی آشناییندارند یا امکان مراجعه به سایت را بیش از حد پیش بینی نموده بودند. نقد من اتفاقا همین بود که ای کاش ناشران در قالب برگزاری نمایشگاه مجازی پایلوت و مولفه های مشابه نمایشگاه مجازی کتاب تهران، با فرآیند ارسال مرسوله ها، سایت، لجستیک آشنا می شدند؛ البته منظورم برگزاری نمایشگاه استانی نیست.

البته مسئولان برگزاری نمایشگاه، تجربه نمایشگاه مجازی کتاب جیرفت را داشتند.

ذکایی: آن تجربه هم ناپیروز بود. خروجی آن تجربه هیچ وقت منتشر نشد که من به عنوان ناشر بدانم چقدر پیروز بوده است؛ علاوه براین زمانی که قرار است یک نمایشگاه به عنوان پایلوت برگزار گردد باید یک اساس برای آن قرار داد که با نمایشگاه سراسری هم خوانی داشته باشد؛ جیرفت 200 هزار نفر جمعیت دارد؛ و آزمون آن با 80 میلیون جمعیت، اصلا امکان پذیر نیست. مطلعم قرار بود، نمایشگاه کتاب های دفاع مقدس در شهریورماه به عنوان پایلوت نمایشگاه مجازی کتاب تهران قرار بگیرد؛ اگر این تصمیم اجرایی می شد، بخش قابل توجهی از مسائل سایت مشخص می شد.

تبلیغات نیز با ظرفیت سایت نمایشگاه تناسب نداشت. وقتی با پروپاگاندا اطلاع رسانی و مردم را برای مراجعه به سایت تهییج می کنیم، نتیجه اش می گردد همان اختلالی که در روز اول نمایشگاه شاهد بودیم؛ چراکه فناوری با کسی شوخی ندارد و مراعات حال کسی را نمی نماید باید از ابتدا تعداد بازدیدنمایندگان را براساس عدد و رقم محاسبه می کردند.

به اعتقاد من مسائل سایت نمایشگاه قابل پیش بینی بود؛ حتی بعد از دو روز نخست که کارکرد سایت عادی شد هنوز بعضی مسائل پابرجا بود و مسائل دیتا تا روز آخر نمایشگاه حل نشد؛ البته این مساله نه در اختیار خانه کتاب و ادبیات بود و نه دیگری؛ بلکه چون فرایند آزمون نشده بود، چاپ های مشابه، عناوین مشابه کتاب و... در نتیجه جست وجو نمایش داده می شد؛ که همه این موارد با انجام یک نمایشگاه پایلوت قابل پیش بینی بود.

البته بخشی از مسائلی که اشاره شد، مانند عناوین متعدد و... به عملکرد ناشران مربوط می شد. یعنی بعضی ناشران طبق فراخوان و بازه زمانی مشخص مراحلی که باید را انجام نداده اند و در نهایت مسئولین نمایشگاه به این نتیجه رسیده بودند که موجودی کتاب ناشران حاضر را در سایت بارگذاری نمایند تا طبق شرایط پیش آمده در روزهای بعد اصلاح گردد.

کاملا درست است. اما باید توجه داشت که ناشر با دیدن دو ویدیو نمی تواند فرایند بهره برداری از سایت را یاد بگیرد و انتظار عبثی است. یکی از پلتفرم هایی که الان در حوزه فروش دیجیتال فعالیت می نمایند را برای من مثال بزنید، که ظرف 6 ماه به روال عادی رسیده باشد و بدون مشکل خدمات ارائه کند. در کم ترین زمان، حداقل باید دو سال، آزمون و خطا به شرایط ثابت، رسیده باشند و ادعا نمایند که با کم ترین خطا فعالیت خود را انجام می دهند؛ بنابراین اگر آن پایلوت را برای سایت نمایشگاه، آموزش ناشران و حتی آموزش مخاطبان انجام داده بودند، نتیجه بهتر و با خطای کمتری حاصل می شد.

حتی می توانستیم برای مخاطبان زمان بندی در نظر گرفت؛ به عبارت دیگر برای کسانی که بن کتاب داشتند، زمانبندی مراجعه هم مشخص می شد تا در ساعات خاصی به سایت مراجعه نمایند، با این ترفند حجم ترافیک شکسته می شد. این دست مسائل مواردی است که به نظر من قابل پیش بینی بود.

عقبری: به نمایندگی از یک ناشر در این نشست حضور دارم و باید از دید یک ناشر به مسائل سایت نمایشگاه بپردازم. یکی از موارد مهم، دسترسی مردم به سایت و کتاب ها بود. کاربرها در دسترسی به کتاب ها مشکل داشتند و بعضا کتاب جدیدی را بارگذاری نموده بودیم و گاهی اوقات اسم دقیق کتاب را نمی دانستند و وارد صفحه ناشران و انتشارات سوره مهر می شدند. متاسفانه در این صفحه هم جایی برای کتاب های جدید یا تازه های نشر و پرفروش ها پیش بینی نشده بود و کاربر نمی دانست باید در کدام صفحه دنبال کتاب جدید نویسنده مورد نظر باشد.

علاوه براین مسائل مربوط به هزنیه بن کتاب بود؛ باتوجه به آموزش کمی که در این باره داده شده بود، مردم مسائل زیادی در استفاده از بن ها داشتند و شرح کامل درباره نحوه استفاده از بن ها زمان زیادی از ما می گرفت؛ بنابراین این نقد در آموزش نمایشگاه مجازی کتاب وارد است. فکر می کنم یک مقدار سطح آموزش سایت پایین بود و احتیاج داشت آموزش فرآیندهای اصلی سایت دقیق تر و کامل تر باشد.

نکته بعدی، آزمون نرم افزار قبل از اجرا بود. به اعتقاد من از منظر فنی احتیاج است که یک پلتفرم یا نرافزار، در یک بازه زمانی از منظرهای مختلف آزمون گردد. احساس می کنم در این بُعد یک مقدار ضعف داشتیم و از قسمت های مختلف آزمون به صورت کامل انجام نشده بود و طول

جناب فرح خواه چقدر با نقدهایی که مطرح شد، موافق هستید؟

فرح خواه: بخش عمده ای از مسائل و نقدهای مطرح شده، قابل تامل و در ظرف و مکان خودش قابل پذیرش است؛ منتهی مساله ای که شاید همواره هم راستایی، برای رسیدن به یک پروژه پیروز را کم می نماید، این است که به هر دلیل برای انجام یک رویداد اینچنینی، نشست های مشترک کمتر برگزار می کنیم. شاید دوستان از عمق کاری که در بخش فنی صورت گرفته اطلاع نسبی داشته باشند و به همان ترتیب ممکن است ما هم از بعضی الگوهایی که در یک رویداد در نظر گرفته شد، در مقایسه با دوستان اطلاع واقعی تری نداشته باشیم؛ بنابراین پذیرش نقدها، یاری می نماید در پروژه های بعدی بتوانیم پیروز تر عمل کنیم، جه بسا در بخش تحلیل مسائل برای نمایشگاه مجازی که قرار است، در آینده با عنوان دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران برگزار گردد، فعالیت خود را شروع و طرح مان را به طور کامل پیاده سازی نموده ایم. چه مصاحبه صاحب نظران که حاوی نکات مختلف است، چه نقدهایی که بعضی محبت آمیز منتقل نموده اند و چه عمده مسائل بخش ناشران، مخاطبان که در بخش مرکز پاسخ گویی منعکس شده است، همه به صورت مکتوب، دسته بندی شده و به دست من رسیده است و در بخش تحلیل، برای نمایشگاه بعد، سعی می کنیم این موارد را لحاظ کنیم. منتهی اگر با این مقدمه به صحبت ها و نکاتی که دوستان ذکر کردند، بازگردم، سعی می کنم بیشتر از بُعد فنی به مساله بپردازم و در بحث سیاست گذاری که در اختیارات من هم نیست، ورود نکنم.

اینکه گفته شد، نمایشگاه مجازی کتاب تهران یک گرته برداری از تجربیات نمایشگاه فیزیکی شده است، حرف اشتباهی نیست؛ به این دلیل که اصلا تجربه مجازی اینچنینی وجو نداشته است که بتوان به عنوان الگو در نظر گرفت؛ البته نتیجه نیم نگاهی که به نمایشگاه های مجازی که در کشورهای توسعه یافته مثل آلمان که نمایشگاه کتاب فرانکفورت را برگزار می نماید یا نمایشگاه چین، در این نمایشگاه مجازی کتاب تهران لحاظ شده است، منتهی تفاوتی که وجود دارد این است که تعریف نمایشگاه در فرانکفورت با تعریف نمایشگاه در ایران یک مقوله متفاوت است. در نمایشگاه فرانکفورت تا آنجا که بنده اطلاع دارم، بحث فروش کتاب مطرح نیست و بازه زمانی نمایشگاه هم به این شکل نیست. لذا طبیعی است که ما تعریفی از نمایشگاه کتاب در کشور ارائه می دهیم که بنابر سیاست های مورد نظر ، باید به این شکل برگزار گردد.

نمایشگاهی که در ایران برگزار می گردد به طور عمده از دو بخش رویدادها شامل نشست ها، مذاکرات، بحث فروش رایت و تعاعاملات بخش فروشگاهی تشکیل شده است، که در نمایشگاه فیزیکی به آن پرداخته می گردد و متاسفانه یا خوشبختانه همواره بخش فروشگاهی، خیلی جذابیت داشته و بخش نمایشگاهی بیشتر مخاطب خاص داشته است؛ بنابراین با عنایت به اینکه الگویی برای نمایشگاه مجازی کتاب، در کشور نداشتیم و یک سبقه سی و چند دوره ای در نمایشگاه فیزیکی داشتیم، طبیعی است که با الگویی از نمایشگاه فیزیکی به سمت این رویداد مجازی می رفتیم.

نکاتی هم که آقای ذکایی درباره بخش رادیوی نمایشگاه و نشست های فرهنگی اشاره نمودند؛ این نشست ها محصولاتی بود که از بخش رویداد نمایشگاه فیزیکی به ارث رسیده بود و می خواستیم بخش و جنبه رویدادی نمایشگاه را هم غنی کنیم؛ چه بسا که در بخش فروش، براساس بعضی از نکاتی که ناشران اشاره نمودند و تحلیل هایی که خودمان در بخش فروشگاهی داشتیم، احتیاج بود که تعامل بین خریدار و فروشنده در سامانه فروش کتاب را داشته باشیم.

نکاتی هم که ناشران درباره این ویژگی مطرح می کردند، نکات درستی بود؛ به عنوان مثال در نمایشگاه فیزیکی وقتی مخاطب به غرفه یک ناشر مراجعه می کرد، امکان داشت در تعامل با غرفه دار، کتابی فراتر از احتیاج خود تهیه کند؛ که چنین ویژگی در نمایشگاه مجازی عملا مهیا نبود.

بحث بعدی درباره جنس کتاب ها بود. مثلا یکی از ناشران حوزه کودک به نمایندگی از ناشرانی که کتاب هایی با جنس خاص فراوری می نمایند به ما مراجعه نموده و نکاتی را یادآور شدند که کاملا هم نکات درستی است. یا بخش دیگری از ناشران می گفتند ممکن است درباره یک موضوع خاص چندین ناشر کتاب فراوری نمایند و این همواره جای سوال برای مخاطب باشد که چرا تفاوت قیمت وجود دارد و ناشر یا فروشنده باید این فرصت را پیدا کند که درباره جنس و متریال و کیفیت کتاب خودش با مخاطب صحبت کند. لذا تمام این احتیاجها و تا حدی الگوگیری از نمایشگاه فیزیکی باعث شد که ما بحث رویدادها را در نمایشگاه مجازی کتاب داشته باشیم و اتفاقا تا جایی که بنده اطلاع دارم، در حوزه سیاست گذاری تصمیم گیری بر این است که بخش رویدادها در دوره های بعدی پررنگ تر هم بگردد و فضای تعاملی در رویداد نمایشگاه مجازی بیشتر برقرار گردد. که درست یا غلط بودن آن خود چای بحث دارد.

از موارد دیگری که اشاره شد، برگزار نشدن نمایشگاه پایلوت مجازی کتاب متناسب نبودن حجم تحقیقات در مقایسه با ظرفیت هایی که در عمل وجود داشت؛ این مسائل را چقدر به عنوان یک کارشناس فنی در این حوزه دخیل می دانید؟

فرح خواه: پیش از نمایشگاه کتاب تهران، نمایشگاه جنوب کرمان (جیرفت) را برگزار کردیم؛ اگرچه مخاطب قابل توجهی نداشت، اما از نظر کمیت، حضور ناشر در مقایسه با نمایشگاه های مشابه در سال های گذشته، قابل توجهی داشت و محدودیتی وجود نداشت. ویژگی های زیادی از پایلوت نمایشگاه جیرفت برای ما بازخورد داده شد، که در سامانه اعمال کردیم. از دو حیث تصمیم داشتیم، یک نمایشگاه پایلوت دیگر با وسعت بیشتر قبل از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران در یکی از استان ها برگزار کنیم، یک از حیث اینکه مسائلی که از نمایشگاه جیرفت بازخورد شده و ما اصلاح نموده بودیم را مجددا محک بزنیم و دیگر اینکه در میدان عظیم تری سایر ویژگی ها را محک بزنیم و مسائل احتمالی را رفع کنیم؛ که به خاطر فشردگی زمان و برنامه ریزی که در وزارتخانه صورت گرفته بود، این فضا مهیا نشد.

حتی در جلسات تحلیلی قبل از نمایشگاه ما به چندین الگو در نحوه برگزاری نمایشگاه رسیدیم، که اتفاقا از نظر تحلیلی زمان زیادی هم از ما گرفت؛ اما نهایتا با تصمیمی که گرفته شد الگوی جاری که در این دوره داشتیم، به عنوان الگوی منتخب در نظر گرفته شد.

در این الگوی منتخب هم پیشنهاداتی مبنی بر اینکه نمایشگاه بین المللی یا نمایشگاه کتاب تهران را به صورت تخصصی برگزار کنیم، مطرح شد؛ مثلا در یک بازه زمانی فقط کتاب های لاتین و عرب را عرضه کنیم، در یک بازه زمانی ناشران داخلی و به همین شیوه فضای این نمایشگاه را از نظر ابعاد کوچکتر کنیم تا از نظر فنی هم کیفیت سرویس دهی را بالا ببریم؛ اما باز به لحاظ سیاست گذاری موانعی وجود داشت که این امکان را به ما نمی داد. نکته مهمی که از نظر فنی هم این امکان را سلب می کرد، بحث یارانه اعتباری بود که چطور یارانه اعتباری در بین مخاطب مدیریت را کنیم؛ اما به طور طبیعی نقد دوستان درباره ضرورت برگزاری بیشتر نمایشگاه پایلوت نقد درستی است و باید در نظر گرفته می شد؛ اما درباره بحث نمایش کتاب و موارد چاپ مشابه که مشکل ایجاد می کرد، اتفاقا در نمایشگاه جنوب کرمان درباره این مشکل بازخورد داشتیم. در این نمایشگاه موجودی صفر ناشران برای مخاطب قابل نمایش بود؛ زیرا رویکرد در نمایشگاه جنوب کرمان، علاوه بر فروش، بحث اطلاع رسانی مطرح بود؛ در نمایشگاه جنوب کرمان، کتاب های قابل فروش و هم کتاب های غیرقابل فروش ناشران برای مخاطبانی که دنبال محصول خاصی از ناشر هستند، قابل مشاهده بود.

بازخورد ها از نمایشگاه جیرفت، این نگاه را به مجری داد که این مساله ممکن است، مخاطب را سردرگم کند و در نمایشگاه کتاب تهران، این موضوع را به لحاظ فنی اصلاح کردیم، منتهی به دلیل منابع زیادی که برای ارائه این سرویس در بخش خرید کتاب مصرف می شد و اتفاقی که در روز اول افتاد، مجبور شدیم، برای احیای محور پروژه، بخشی را فدا کنیم؛ که همین بخش بود و طبیعتا چاپ های متفاوت کتاب ها را نمایش می دادیم، کما اینکه این ویژگی برای ناشر وجود داشت که چاپ ها را غیر فعال کند، ولی فرآیند سختی برای ناشر بود و مخاطب را هم خیلی سردرگم می کرد.

درباره آموزش ضعیف در نحوه استفاده از بُن هم باید در نظر داشته باشیم که سال جاری نخستین سال استفاده از بُن اعتباری بود. به اعتقاد من بُن اعتباری یکی از آن اتفاقات بسیار عظیمی بود که خانه کتاب و ادبیات ایران، مسائلی که در سال های گذشته معمولا در همکاری با بانک های مختلف ایجاد می شد را به طور کامل رفع کرد و از نظر شاکله کار، اتفاق بسیار مبارک و خوبی است؛ منتهی در نحوه ارائه به دلیل ناآشنایی مخاطبان و اینکه ما دیر توانستیم منابع یا بخش های آموزش را تهیه و به نحو مطلوب در اختیار مخاطب قرار دهیم؛ به طور طبیعی نقطه و نقد درستی است و باید جزو اصلاحات قرار دهیم.

بحث نرم افزاری نمایشگاه از لحاظ برگزاری هم در چند بُعد قابل بحث است. در بخش مسائل یا حملات سایبری، با همکاری سازمان فناوری اطلاعات و مرکز مخابرات، یک آزمون داشتیم و همه سامانه ها را با سه تیم موازی در تخصص های مختلف آزمون شد. در بحث عملکرد سامانه هم که مسائل زیادی ایجاد کرد، ازمون های مختلفی انجام دادیم. حتی در یک ازمون حدود 15 میلیون و در ازمون دیگری 20 میلیون درخواست ایجاد کردیم، منتهی نکته قابل بحث در بخش فنی، این است که شبیه سازی کامل یک رویداد الکترونیکی از نظر تکنولوژیکی در عمل امکان پذیر نیست یا اگر امکان پذیر باشد، زمان بسیار زیادی می طلبد؛ اما ولی به هر حال کوشش شد اتفاقات، به کمترین حد برسد.

نکته آخر اینکه به هر حال در برگزاری نمایشگاه موانعی هم از سمت خودمان می دیدیم؛ کما اینکه در گفت وگوها با مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران قبل از برگزاری نمایشگاه، بار ها اعلام شد، پیشاپیش از مخاطبان و ناشران به دلیل مسائل احتمالی، عذرخواهی کنیم؛ بنابراین من هم به تبعیت از فرمایش وی و با توجه به مسائلی که برای مخاطبان و ناشران پیش آمده، همین جا عذرخواهی می کنم و تمام کوششمان را به کار می گیریم، با یاری سایر دوستان در رویداد بعدی شرایط مناسب تری به لحاظ کیفیت سرویس داشته باشیم.

عبدصالحی: از برگزارنمایندگان نمایشگاه مجازی کتاب تشکر می کنم که توانستند پروژه سنگین نمایشگاه مجازی کتاب را مدیریت نمایند؛ کاستی ها و نقائصی هم در اجرا وجود داشت که ناشی از عوامل مختلفی بود. با توجه به سبقه فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برگزاری نمایشگاه کتاب وجود دارد، شاید توقعاتی که دوستان از حوزه آی تی و نمایشگاه مجازی، توقع بالایی است. شاید خود ناشران الکترونیک همچنین دیدگاهی دارند که در سطح بین المللی هم بتوانیم عرض اندام کنیم؛ اما با توجه به اینکه در حال برداشتن قدم های اولیه هستیم، نقصان هایی وجود دارد که با همکاری، امکان رفع آن ها وجود دارد. از نکات مهم، در بحث آی تی، اهمیت بودجه و امکانات قوی و زیرساختی است؛ علاوه براین فرآیندهایی که قرار است در آن سیستم اتفاق بیفتد، به لحاظ زیرساختی پلتفرم هایی که می توان ایجاد کرد، که باتوجه به تعداد مخاطب میلیونی سایت نمایشگاه و تجربیاتی که در کشور وجود دارد، می توانیم از مشورت افراد با تجربه بهره مند شویم و برای این رویداد ملی با اهمیت لحاظ کنیم. در بحث نمایشگاه مجازی، ناشران توقع دارند، در بارگذاری کتاب ها، تغییر قیمت دستشان باز باشد. توقع دیگر برقراری تعاملات ناشران به ویژه ناشران کودک با مخاطبان است؛ بنابراین شاید باید رویکردی اتخاذ و زیرساخت هایی ایجاد گردد که این بخش اضافه گردد.

ایجاد مرکز تماس ملی نیز مهم است؛ زیرا به نظر می رسد بیش از 10 تا 15 میلیون نفر مخاطب نمایشگاه کتاب تماس بگیرند و سوالات خود را مطرح نمایند؛ که البته این مساله در سامانه نحستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در سطحی پیش بینی شده بود و احتمالا در دوره های بعد این مسائل اصلاح خواهد شد. در بحث ویترین فروشگاهی هم می توان از ویترین های دیگری که در سطح بین المللی مثل سایت آمازون یا سایت های دیگری که در بحث فروش کتاب فعال هستند و نکات خاصی را لحاظ نموده اند، استفاده کرد و به لحاظ نمایشی، مخاطب را به خرید تشویق کند؛ علاوه براین وقتی یک سازمان بخواهد خودش به تنهایی همه کارها را انجام دهد، کمی غیر ممکن است. با روینمودهایی که ما در بحث زیرساخت داریم، بحث های فنی متفاوتی مطرح می گردد تا بتواند یک سرویس مطلوب به مخاطب ارائه دهد. این مباحث بسیار پیچیده است که مطمئنم دوستانی که این سامانه را طراحی نموده اند با نحوه مدیریت سطح خدمات برگزاری اینگونه رویدادها آشنا هستند. به اعتقاد من این کار یک گروه بسیار قوی می خواهد که حداقل کارها را مدیریت کند. هرکسی از نگاه و منظر خودش به این سرویس هاتوجه کند و برای برگزاری نمایشگاه در اختیار موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران قرار دهد. امروز در کشور تجربیات و امکانات خوبی وجود دارد که اگر درست تصمیم گیری گردد، شاهد برگزاری یک رویداد باشکوه خواهیم بود.

ذکایی: آقای فرح خواه اشاره نمودند که بخش جدی از مسائل مطرح شده مربوط به حوزه سیاست گذاری بوده که قاعدتا در حوزه اختیارات ایشان نبوده است؛ اما نکته ای که وجود دارد این است که اگر دوستان در حوزه سیاست گذاری به این جمع بندی رسیده اند که مثلا اگر می خواهند نشست های تخصصی را تقویت نمایند باید عرض کنم که تجربه کردن و اساسا برگزاری پایلوت برای این است که شما خروجی و بازخورد کار را دریافت و آن را اصلاح کنید. اگر قائل به این باشید که با وجود ایرادهایی که وجود داشت باز بخواهیم بر آن ایرادها صحه بگذاریم، اساسا پایلوت برگزار کردن فایده ای ندارد.

درباره ایرادات سایت، پیشنهاد می کنم با انتشار فراخوان از تعداد محدودی ناشر در یک بازه زمانی محدود بخواهید، هر آنچه درباره ایرادات سایت به نظرشان می رسد؛ کوتاه منعکس نمایند. قاعدتا بخش جدی از این ایرادات منعکس خواهد شد. منطقا باید مدل منطقی تری برای این نمایشگاه در نظر می گرفتیم، که در نظر نگرفتیم؛ ولی به همین نسبت می توانیم امیدوار باشیم با انعکاس نظر کسانی که در این حوزه ذی نفع بودند و متاسفانه شاید به نتیجه ای که باید نرسیده اند، به حصوص ناشران کوچک، بتوانیم این بازخورد را از آن ها داشته باشم که مسائل سایت نمایشگاه را چه می دانند، کدام نکته باید اصلاح و کدام نکته باید اضافه گردد؟ منطقی ترین راهی است که می توان برای آن در نظر گرفت.

عبقری: بحث های خوب و کاملی در نشست مطرح شد و جا دارد به نکات مثبت برگزاری این نمایشگاه هم اشاره گردد. به اعتقاد من از مهم ترین نکات نمایشگاه مجازی کتاب، کاهش هزینه ها بود. مثلا ناشران شهرستانی هر ساله برای شرکت در نمایشگاه کتاب تهران، هزینه های زیادی متحمل می شدند؛ اما این نمایشگاه باعث کاهش چشمگیر هزینه ها، هم برای ناشران و هم مخاطبان کتاب شد.

دیده شدن ناشران کوچک تر از دیگر نقاط قوت و مثبت این نمایشگاه بود. در نمایشگاه فیزیکی غرفه های عظیم تر برای ناشران قوی تر است؛ اما در این نمایشگاه چنین تقسیم بندی وجود نداشت و همه ناشرها در یک سطح می توانستند حضور داشته باشند و کتاب های خود را عرضه نمایند.

در جمع بندی باید بگویم که از نظر طراحی مهم ترین نکته دسترسی راحت مردم به محصولات است. یکی از مهم ترین اهداف این نمایشگاه فروش کتاب و یاری به ناشرها است که از این شرایط خارج شوند؛ پس قطعا باید دسترسی ها بیشتر و راحت تر گردد، دسته بندی ها، پرفروش ها و کتاب های جدید برای هر ناشر نمایش داده گردد و اینکه مردم خیلی راحت بتوانند کتاب های خود را با فیلترگذاری مناسب پیدا نمایند.

تسهیل فرآیندها هم خیلی مهم است؛ فکر می کنم آموزش به ناشران و مردم باید به صورت کامل انجام گردد. لازم است، قبل از برگزاری چنین نمایشگاه هایی، نشست هایی با ناشران یا نماینده آن ها برگزار و نظر سنجی گردد؛ زیرا قطعا مواردی در نظر دارند که در طراحی می تواند کارساز و مهم باشد.

یک تجربه قابل توجه و همراه با خلاقیت هم انتشارات سوره مهر در طراحی و اجرای نمایشگاخه کتاب داشت. فکر می کنید این تجربه در ابعاد نمایشگاه سراسری و ملی چقدر قابل اجرا است و می توان به آن نزدیک شد که مخاطب را در فضای سه بعدی و نزدیک به نمایشگاه فیزیکی قرار دهیم.

در سوره مهر تجربه دو نمایشگاه مجازی داشتیم، نخست انتهای راهرو 27 که شبیه سازی سه بعدی از غرفه انتشارات سوره مهر در نمایشگاه فیزیکی بود با توجه به اینکه دستمان در فضای وب بازتر بود، تا حدودی غرفه را عظیم تر در نظر گرفتیم، دسته بندی کتاب ها مشخص بود و کاربر می توانست با ورود به سایت نمایشگاه در آن فضا قدم بزند و بعد با کلیک روی کتاب مورد نظر خود، وارد یک فضای دو بعدی و فرایند خرید کتاب شوند. تجربه دوم که با نام نمایشگاه کتاب دفاع مقدس برگزار گردید، با توجه به تجربه قبلی توانستیم چهار ناشر دیگر را هم همراه کنیم. در این نمایشگاه همان طراحی سه بعدی را داشتیم تا کاربرها با حضور در نمایشگاه، احساسی نزدیک به نمایشگاه فیزیکی داشته باشند؛ بنابراین به وسیله فضای سه بعدی دسترسی به کتاب های امکان پذیر بود و در فضای دو بعدی خرید انجام می شد.

اگر قرار باشد این تجربه برای همه ناشران انجام گردد، تا حدودی سنگین و وسیع می گردد و احتیاج به مطالعه بیشتر و کار فنی دقیق تری دارد؛ چراکه تعداد ناشران کل کشور- که قطعا همگی دوست دارند در این نمایشگاه حضور داشته باشند- بسیار زیاد است؛ بنابراین احتیاج است امکان سنجی انجام تا مشخص گردد آیا برگزاری نمایشگاه در آن سطح قابل اجرا هست یا خیر؟

عبد الصالحی: پیشنهاد من این است که اگر می خواهیم در این راستا حرکت کنیم، باید نگاه رسانه ای درباره ارتباط با مخاطب داشته باشیم؛ بنابراین از حالا می توانیم یک تلویزیون اینترنتی آنلاین برای نمایشگاه بعدی ایجاد کنیم تا همه در جریان قرار بگیرند و با مخاطبان کتاب بیشتر ارتباط برقرار کنیم؛ حتی می توانیم از نرم افزار های موجود دیگر هم استفاده کنیم و هرآنچه در طبق اخلاص داریم در اختیار خانه کتاب و ادبیات ایران قرار دهیم که بتوانیم این رویداد را به بهترین نحوه ممکن برگزار کنیم. باید از امکانات رسانه ای، بیشترین استفاده را ببریم. به عنوان یک فعال در عرصه نشر الکترونیک توانایی دارم یاری خوبی به خانه کتاب و ادبیات ایران برسانم و تلویزیون اینترنیی، رسانه ای، سرویس پیامک و این دست امکانات را در اختیار قرار می دهیم تا تجربه بهتری برای ارائه میلیونی برای کاربران داشته باشیم تا بتوانند با مولفین و ناشران ارتباط برقرار نمایند.

فرح خواه: باید از دوستانی که ما را نقد کردند، تشکر کنم، نقدها همه در دل خود دلسوزی دارد و به هدف بهبود اوضاع است و هیچ حب و بغضی در بیان نقدها نیست؛ که این در جای خود بسیار ارزشمند است و ما قطعا به آن توجه خواهیم داشت.

بحث نحوه نمایش کتاب ها که با نقدها و پیشنهادات متفاوتی همراه بود؛ جزو بحث های مهم و پرچالش برای خود مجموعه خانه کتاب و ادبیات ایران بود و ما هم به جمع بندی دقیقی نرسیدیم، لذا من هم همین جا اعلام می کنم که حتما از دوستانی که در این زمینه پیشنهاد مناسبی داشته باشند، استقبال می کنیم؛ علت آن هم این است که ما در نمایشگاه جیرفت و در بخش پایلوت، به فرض مثال در دسته بندی کتاب ها در حوزه تاریخ، یا زبان یا هر موضوع دیگری د رلیستی که مخاطب فاقد فیلتر جست وجو می کرد، پرفروش ترین و پربازدید ترین کتاب ها را صفحات اول نمایش می دادیم. این نحوه نگاه ما در نمایشگاه جیرفت باعث انتقاد بسیاری از دوستان، خصوصا ناشران کوچک تر شد؛ زیرا کتاب های بعضی ناشران یاری آموزشی که از تربون رسانه ملی تبلیغ می گردد، همواره در صفحات اول نمایش داده می شد. اینجا این انتقاد به ما شد که ناشری که کتاب با کیفیت فراوری می نماید اما توانایی برای کتاب و نشر خود در رسانه ملی یا در سطح گسترده ندارد، در انتهای صف و بسیار پایین تر از این کتاب های یاری آموزشی قرار می گیرد. اگر هم این ناشرها را در ابتدای صف قرار می دادیم، باید ادله محکمی ارائه می کردیم؛ لذا در نمایشگاه مجازی کتاب تهران الگو را به این شکل تغییر دادیم که کتاب هایی که در یک دسته بندی خاص نمایش داده می گردد؛ جدیدترین چاپ کتاب در حوزه مورد نظر باشد. با این تفاسیر اگر دوستان باتوجه به تجارب خود، پیشنهاد مناسبی دارند، با در نظر دریافت اینکه ما به عنوان نهاد اجرایی امکان این را نداریم که یک ناشر یا یک کتاب خاص را بیشتر در سایت نمایش بدهیم، به ما بدهند، ما حتما استقبال می کنیم. به انضمام اینکه ناشران کوچک هم باتوجه به ضوابطی که در نمایشگاه حضور داشت، امکان حضور پیدا کردند. حتی در جریان بودم که یکی دو ناشر که 20 سال امکان حضور در نمایشگاه کتاب تهران را نداشتند، در نمایشگاه مجازی کتاب تهران حضور پیدا کردند.

درباره دسترسی راحت تر به سایت و کتاب ها که جناب عبقری اشاره نمود، در اوایل عرایضم هم گفتم که در بحث جست وجو تحولات خوبی را برنامه ریزی نموده ایم. به انضمام اینکه در بحث نمای گرافیک سایت هم برای مخاطبان سایت تغیراتی اعمال می کنیم، که از لحاظ ثبت نام، نحوه دورود به سایت و بخش ناشران با سهولت بهتری کار انجام گردد.

فراخوان ناشران برای بیان مسائل سایت و نمایشگاه که آقایی ذکایی تاکید داشتند؛ اتفاق بسیار خوبی است؛ به انضمام اینکه در لابه لای صحبت هایم عرض کردم که بخشی از این نقدها و پیشنهادها در مرکز جوابگویی نمایشگاه منعکس شده و می گردد. حتی اگر ناشری به صورت مستقیم پیشنهاد خود را مطرح نکند و کاربری مستقیم نقد نکند؛ زمانی که مشکل خود را مطرح می نماید؛ اول اینکه که کاربر در مرکز پاسخ گویی مشکل را رفع می نماید و دوم اینکه تکرار یک مساله باعث می گردد که آن اشکال به صورت یک انتقاد کلی مستند و مکتوب می گردد؛ که بخش عمده ای از آن به دست من رسیده و من همه آن ها را با جزئیات خوانده ام و در طراحی سایت رویداد آینده اعمال می کنم.

نکته آخر اینکه قبل از برگزاری نمایشگاه در یکی دو جلسه ای که در خدمت دوستان بودم، ذکر کردم که وقتی در کشور پروژه ای را انجام می دهیم؛ باید بضاعت کشور را هم ببینیم. زمانی که در یک کشور پیشرفته مثلا ایالت متحده را در نظر بگیریم، زمانی که درباره سرویس زیرساختی یا سرویس لجستیکی ارسال صحبت می کنیم، حداقل صحبت از 25 تا شرکت بین المللی در حوزه ارسال مرسولات با ابعاد مختلف و کیفیت سرویس دهی متفاوت روبه رو هستیم.

وقتی در کشور راجع به مویرگی ترین سیستم لجستیکی صحبت می کنیم، فقط با پست جمهوری اسلامی ایران و لاغیر روبه رو هستیم. همین الان هم در شرکت های خصوصی که در کشور ارائه سرویس می دهند، در بخش های مویرگی مرسولات خود را به پست می دهند تا پست به صورت مویرگی توزیع کند. در بحث نمایشگاه مجازی کتاب تهران انصافا پست خیلی خوب و فراتر از پیش بینی ما عمل کرد؛ اما به هر حال مسائلی هم وجود داشت.

همین موضوع را اگر در حوزه زیرساخت، در بحث اینترنت و شرکت های سرویس دهنده میزبان تعمیم دهیم؛ این هم موضوع جدیدی نیست. یعنی وقتی که شما با شرکتی در ابعاد ماکروسافت آژور کار می کنید، زمانی که شما به هر دلیلی درخواست افزایش منابع خود را می دهید، این اتفاق در کسری از ثانیه اتفاق می افتد؛ چراکه آن شرکت در کلاس جهانی سرویس می دهد. ولیکن همین اختلالی که ما در روز اول نمایشگاه داشتیم و ساعت 6 بعداظهر اعلام down time سایت کردیم و 18 ساعت بعد یعنی ساعت یک بعدازظهر فردا سایت را لانچ کردیم، بخشی از زمان ما علی رغم کوشش های مکرر شرکت هایی که با ما همکاری داشتند صرف تامین منابع و افزایش منابع سایت شد؛ هرچند که مجموعه هایی که ما با آن ها کار می کردیم، جزو 5 تا شرکت برتر کشور در این حوزه هستند؛ لذا این هم بضاعتی است که باید در کشور به آن توجه کنیم.

به طور کلی به لحاظ سیاست گذاری به ما گفته می گردد یا این کار را انجام ندهیم، یا انجام دهیم و به صورت نسبی پیروزیت را بسنجیم. که باز این در حوزه سیاست گزاری است و مربوط به حوزه من نیست. نکته ای که در بخش های مختلف تاسف بار است، این است که فراتر از تکنولوژی سخت افزاری و نرم افزاری، وجود متخصص با کیفیت در کشور بسیار کم شده است و به هر دلیلی دسترسی به افرادی که تخصص و تجربیات خوبی دارند، مشکل است.

این نکته هم اشاره کنم روز اول که ساعت 6 بعداظهر down time سایت را درخواست کردیم، مجموعه همکاران فنی شرکت میزبان و یک تیم 27 نفره از شرکت دیگری که سیستم های کشینگ و سی دی ان سایت را پشتیبانی می کردند، همراه و در اختیار داشتیم؛ علاوه بر این دوستانی از پلتفرم اسنپ که در حوزه فنی کار می کردند و تمام سینیورهایی که ما به جهت دوستی با آن ها رابطه داشتیم را به خدمت گرفتیم؛ با این وجود 18 ساعت به طول انجامید.

لذا باید تمامی پروژه ها را در حد نسبی ببینیم؛ کما اینکه انتقادهایی که امکان رفع کردن آن وجود دارد را با کمال میل می پذیریم و تمام کوشش خود را به کار می بندیم که این مسائل را در گام های بعدی، رفع کنیم و با شرایط مطلوب تر و کیفیت بهتری سرویس دهی داشته باشیم.

در رابطه با نمایشگاه مجازی کتاب در دوره های بعد هم تصمیماتی اتخاذ شده یا خیر؟

موضوعی که ما برای نمایشگاه بعدی به آن فکر می کنیم، استفاده اتباع -افراد غیر ایرانی که در ایران ساکن هستند- از این سرویس است؛ زیرا به دلیل اینکه از ثبت اخوال استعلام می کردیم، فقط افراد دارای کد ملی امکان خرید داشتند. در حال رایزنی هستیم تا اگر بگردد اتباعی که در کشور ما حضور دارند، خصوصا دانشجویان هم در دایره مخاطبان ما قرار بگیرند و امکان خرید کتاب از نمایشگاه کتاب مجازی را داشته باشند.

نکته دیگری که اگر سرویس پست و شرکت های خصوصی با در نظر دریافت شرایط کشور امکان سرویس دهی گسترده تری داشته باشند، ارائه سرویس فرامرزی است؛ تا ایرانی های مقیم کشورهای دیگر یا فردی از کشورهای دیگر که کتابی به زبان فارسی اختیاج دارد، امکان خرید از نمایشگاه را داشته باشند.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

cruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها