ما و قصه عکس هایمان - بلاگ پو

با تغییر و تحول جامعه به تدریج عکس های خانوادگی آتلیه ای با موضوع زن و شوهر هم در کنار آن عکس ها، روی دیوار و طاقچه ها رفتند. معمولاً خانواده ها یک آلبوم عکس داشتند که با عکس عروسی پدر و مادر آغاز می شد. عکس ها مثل یک سریال تلویزیونی بودند. با آلبوم عکس، خانواده ابزاری برای بیان سرگذشت خودش داشت. آدم ها وقتی دل شان تنگ می شد آلبوم را ورق می زدند. وقتی مهمان می آمد آلبوم ها آورده می شد، تخمه می شکستند و دورهم عکس می دیدند. آدم ها برنامه ریزی می کردند که مثلاً فلان روز به آتلیه بروند و عکس بگیرند. برای همین قبل و بعد از عکس دریافت در آتلیه، تفریح می کردند. عکس دریافت به معنای یک روز خوب بود. یکی از خاطرات خوب زندگی هم حرف زدن از فیگورهای عکاس ها یا خودمان موقع دریافت عکس در آتلیه بود.

روی کار آمدن دوربین های شخصی

دوربین های شخصی که آمد با آن فیلم های 12، 24 و 36 تایی، دوره انتظار پر شدن حلقه و بردن به عکاسی و دریافت از عکاسی را با خودش آورد. خیلی اوقات پیش می آمد که عکس هایی از خودمان می دیدیم که خودمان نداشتیم. در مراسمی عکس گرفته بودیم و طبیعتاً فقط صاحب دوربین عکس ها را داشت. همه اعضای خانواده معمولاً یک آلبوم داشتند و آدم ها با ازدواج می توانستند آلبوم عکس جداگانه ای داشته باشند. داشتن آلبوم عکس به معنای مستقل شدن از خانواده بود.

روی کار آمدن دوربین های دیجیتالی

دوربین های دیجیتال که آمد، انقلابی بر پا شد و موبایل های دوربین دار که آمد انقلابی دیگر! امروزه با اینکه هر کس در ماه شاید صدها عکس بگیرد دیگر آلبومی وجود ندارد. چون آلبوم عکسی وجود ندارد، دیگر هویتی هم وجود ندارد. عکس ها گرفته می شوند ولی حتی یک بار هم نگاه نمی شوند. عکس ها مانند پودر رخت شویی فقط مصرف می شوند. همه عجله می نمایند تا لحظه های شان را با عکس ثبت نمایند، ولی چون این جمله باب شده است که در لحظه زندگی کنید معمولاً به هیچ لحظه ای پس از ثبت شدن با عکس، رجوع نمی گردد. لحظه ها فقط ثبت می شوند! گویی لحظه ها برای فراموش شدن ثبت می شوند تا برای در خاطر ماندن! جالب آنکه بعضی از آدم ها عکس های قدیمی شان را هم اسکن می نمایند در حالی که به ندرت هزاران عکسی را که به تازگی گرفته اند، می بینند. فقط عکس روی عکس است که انباشته می گردد.

عکس دریافت جای عکس دیدن را گرفته است

با تحولات جامعه، عکس های اقوام و فامیل کمتر و عکس با دوستان بیشتر شده است. دیگر از بعضی از فامیل هیچ عکسی نداریم. هیچ عکسی. حتی وقتی که از جهان می روند به سختی به یادشان می آوریم. عکس دریافت بیشتر از عکس دیدن مهم شده است. آدم ها دیگر هم خوب عکس می اندازند و هم خوب عکس می گیرند.

روی کار آمدن تلفن های همراه

تلفن های همراهِ دارای دوربین های قوی دو پیامد داشت: آن هایی که پشت دوربین بودند احساس کردند که استعداد عجیبی در عکاسی دارند و آن هایی هم که جلوی دوربین بودند با دیدن عکس خودشان از زمین و زمان گلایه کردند که چرا هنوز به عنوان یک مدل کشف نشده اند. در مقایسه با قدیم، امروز وقتی عکسی می گیریم اول خودمان را چک می کنیم. عکس هایی را که خوش مان نمی آید فوراً حذف می کنیم. در قدیم آدم ها برای عکس دریافت آماده می شدند. آرایش می کردند و به خودشان می رسیدند. امروزه عکس دریافت در موقعیت طبیعی باب شده است، ولی هیچ کس طبیعی عکس نمی گیرد. از کوچک تا بزرگ می دانند که چطور باید عکس بگیرند. همه از نحوه لبخند زدن تا نحوه قرار دادن پاها جلوی دوربین از قبل ممارست نموده اند تا در موقعیت طبیعی مجبور نباشند فیگور عکس دریافت بگیرند! در واقع آدم ها طبیعی عکس نمی گیرند بلکه ژست طبیعی عکس دریافت را برای عکس دریافت انتخاب می نمایند.

به نظر می رسد امروزه دوره عکس دریافت با دوستان هم در حال سپری شدن است. عکس ها تکی شده اند. خیلی از آدم ها فقط از خودشان عکس می گیرند! من چقدر بی نظیرم!

قصه را تمام کنم؛ از لنز دوربین های قدیم ما بیرون می آمد ولی از لنز دوربین های امروز من متولد می گردد.

نویسنده: دکتر فردین علیخواه (جامعه شناس)

با تشکر از آقای عباس آشتیانی برای ارسال مقاله

کشتی کروز: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس