باغ گیاه شناسی ون دوزن: واحه پایداری و آموزش در قلب ونکوور
به گزارش بلاگ پو، باغ گیاهشناسی وندوزن، واقع در قلب شهر ونکوور، بریتیش کلمبیا، نه تنها یک جاذبه گردشگری برجسته، بلکه یک واحه الهامبخش در فضای باز به شمار میرود. این باغ در محله شاگنسی و در تقاطع خیابان 37 و اوک واقع شده است. با مساحتی بالغ بر 22 هکتار (معادل 55 جریب)، وندوزن فضایی سبز و حیاتی را برای ساکنان و بازدیدکنندگان فراهم میآورد.
این باغ میزبان مجموعهای بینظیر از بیش از 7500 گونه و واریته گیاهی از سراسر جهان است که تنوع زیستی گستردهای را به نمایش میگذارد. بازدیدکنندگان میتوانند در این محیط آرام، به تماشای حیات وحش محلی بپردازند، در هزارتوی پرچین (hedge maze) سرگرم شوند و از امکانات رفاهی مانند رستوران شاونسی (Shaughnessy Restaurant) یا کافه باغ (The Garden Café) بهرهمند شوند. مرکز بازدیدکنندگان که خود برنده جوایز متعددی است و فروشگاه هدیه باغ نیز تجربهای کامل را برای بازدیدکنندگان رقم میزنند.

باغ وندوزن فراتر از یک فضای تفریحی صرف عمل میکند؛ این مکان نقشی حیاتی در ترویج پایداری محیطی، حفظ تنوع زیستی و ارائه برنامههای آموزشی ایفا میکند. این باغ به عنوان یک "فضای سبز گرانبها" و "آزمایشگاه زنده" برای یادگیری در مورد اهمیت حفاظت از گیاهان و نقش آنها در اکوسیستمها شناخته میشود. این رویکرد نشان میدهد که باغ وندوزن با ترکیب زیبایی طبیعی و اهداف آموزشی و حفاظتی، به دنبال ایجاد تعادلی پایدار است. این توازن به باغ کمک میکند تا هم به عنوان یک مقصد جذاب برای گردشگران عمل کند و هم از طریق آموزش و حفاظت، ارزش عمیقتری را به جامعه ارائه دهد. این استراتژی چندوجهی، پایداری بلندمدت باغ را تضمین میکند، زیرا هم از نظر مالی از طریق جذب بازدیدکننده حمایت میشود و هم از نظر اجتماعی از طریق آگاهیبخشی زیستمحیطی، جایگاه خود را تثبیت میکند.
برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با کارگزار مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.
تاریخچه و تکامل: از زمین گلف تا باغ گیاهشناسی
باغ گیاهشناسی وندوزن در تاریخ 30 اوت 1975 میلادی بر روی بخشهایی از زمینهای سابق زمین گلف شاگنسی (Shaughnessy Golf Course) افتتاح شد. ایده اولیه ساخت یک باغ عمومی در این مکان به سال 1966 بازمیگردد، زمانی که گروهی از علاقهمندان به باغبانی گرد هم آمدند و بعدها انجمن باغهای گیاهشناسی ونکوور (VBGA) را تشکیل دادند. این گروه نقش محوری در حمایت و لابیگری برای ایجاد این باغ ایفا کرد.
تاسیس این باغ نتیجه توافقنامهای مهم در سال 1970 بین بنیاد ونکوور، دولت استانی بریتیش کلمبیا و شهر ونکوور بود که تامین مالی لازم برای توسعه آن را بر عهده گرفتند. این باغ به افتخار ویتفورد جولیان وندوزن (Whitford Julian VanDusen)، تاجر برجسته چوب و نیکوکار محلی، نامگذاری شده است. از زمان گشایش، باغ به طور مشترک توسط هیئت پارک ونکوور و انجمن باغهای گیاهشناسی ونکوور (VBGA) اداره میشود. VBGA به عنوان یک سازمان خیریه غیرانتفاعی، مأموریت خود را "جذب افراد در هر سن و قشری به اهمیت تنوع زیستی برای زندگی ما و پرورش عشق مادامالعمر به گیاهان و باغها" تعریف کرده است. این همکاری نزدیک و دیرینه میان VBGA و هیئت پارک، به عنوان یک مدل عملیاتی مشترک، به پایداری و کارایی باغ کمک شایانی کرده است.
یکی از جنبههای مهم در تکامل باغ، اذعان و احترام به ریشههای بومی آن است. انجمن باغهای گیاهشناسی ونکوور به صراحت اعلام میدارد که باغ گیاهشناسی وندوزن و گلخانه بلودل (Bloedel Conservatory) در سرزمینهای اجدادی و واگذار نشده ملتهای xʷməθkwəy̓əm (Musqueam)، Skwxwú7mesh (Squamish)، و səlilwətaɬ (Tsleil-Waututh) واقع شدهاند. باغ به همکاری با این ملتها افتخار میکند و از دیدگاهها و دانش بومی آنها در ترویج پایداری محیطی و مدیریت طبیعت بهره میبرد. این رویکرد، باغ را از یک فضای تفریحی صرف به یک مرکز فرهنگی-زیستمحیطی ارتقا میدهد که نه تنها به نمایش گیاهان میپردازد، بلکه به تاریخچه و ارتباط عمیق انسان با طبیعت در این سرزمین احترام میگذارد.
این تکامل از یک زمین گلف به یک مرکز جامع گیاهشناسی و فرهنگی، جایگاه باغ را در جامعه ونکوور از یک جاذبه صرف به یک نهاد حیاتی برای آینده زیستمحیطی و فرهنگی شهر ارتقا میدهد. مدل حکمرانی مشارکتی که شامل حمایت مالی از سوی بنیادها و دولت، و مدیریت مشترک با VBGA است، انعطافپذیری و منابع لازم برای مواجهه با چالشها، از جمله تغییرات اقلیمی، را فراهم میکند. این ساختار تضمین میکند که باغ نه تنها یک جاذبه، بلکه یک نهاد مسئولیتپذیر و یکپارچه با جامعه گستردهتر باشد، و از طریق همکاری با ملتهای بومی، مشروعیت فرهنگی و زیستمحیطی خود را تقویت میکند.
تنوع گیاهی و مجموعههای منحصر به فرد
باغ گیاهشناسی وندوزن با مجموعهای چشمگیر از گیاهان، گنجینهای از تنوع زیستی را در خود جای داده است. این باغ شامل بیش از 7500 گونه و واریته گیاهی (taxa) است که در 70 مجموعه منحصر به فرد چیدمان شدهاند. این مجموعهها طیف وسیعی از گیاهان را در بر میگیرند، از گلهای بسیار معطر و گیاهان خوراکی و دارویی گرفته تا گونههای کمیاب و در معرض خطر. برخی از این مجموعهها بر گیاهان نزدیک به هم تمرکز دارند، در حالی که برخی دیگر شامل گیاهانی از مناطق یا زیستگاههای خاص جغرافیایی هستند.
مجموعههای برجسته در این باغ، هر یک داستانی از تنوع گیاهی و ارتباط آن با فرهنگ یا محیط زیست را روایت میکنند:
- مسیر رودودندرونها (Rhododendron Walk): منطقه بارانی شمال غربی اقیانوس آرام، محیطی ایدهآل برای پرورش رودودندرونها و آزالیاها فراهم آورده است. وندوزن میزبان بیش از 650 گونه و واریته مختلف از این درختچههای عمدتاً همیشه سبز است که گلهای شیپوری شکل آنها در تقریباً هر اندازه و رنگی یافت میشوند و برخی از آنها حتی معطر هستند.
- باغ مدیترانهای (Mediterranean Garden): این مجموعه شامل پیازهای گلدار، گیاهان دارویی و درختچههایی از منطقه مدیترانه است که در زیر سایبان سروهای اطلس آبی کاشته شدهاند.
- باغ زیستگاه بریتیش کلمبیا (BC Habitat Garden): این بخش به نمایش جنگلی از درختان بومی، سرخسها، گیاهان چندساله گلدار و درختچههایی میپردازد که با تامین غذا، سرپناه و زیستگاه برای حیات وحش، از اکوسیستمهای محلی حمایت میکنند و در عین حال زیبایی گیاهان بومی منطقه را به نمایش میگذارند.
- مجموعه شرق آمریکای شمالی (Eastern North America Collection): این بخش شامل یک جنگل شرقی با درختان افرا، بلوط، زبان گنجشک و توس است که زیر آن آزالیاهای معطر، سیب می (mayapple)، سرخس شترمرغی و مهر سلیمان (Solomon's seal) قرار دارند.
- گلهای صدتومانی درختی (Tree Peonies): این گلهای صدتومانی چوبی با گلهای غولپیکر و چشمنواز به رنگ صورتی، بنفش، قرمز یا سفید، نه تنها زیبا هستند، بلکه بیش از هزار سال است که در طب سنتی چین کشت میشوند.
- سوسن کبرا (Cobra Lily - Arisaema): گیاهان چندسالهای که گلهایشان به شکل یک کبرای آماده حمله است و تمام قسمتهای گیاه سمی است. گلها به خوبی استتار شدهاند و برای دیدنشان باید زیر برگها را جستجو کرد.
- میکونوپسیس (Meconopsis): این خشخاشهای آبی آسمانی کمیاب در ارتفاعات هیمالیا رشد میکنند و مورد علاقه باغبانان در مناطق معتدل جهان هستند.
- باغ سیاه و طلایی (Black & Gold Garden): این مجموعه با تضاد چشمنواز برگها و گلهای تیره با رنگهای سبز لیمویی و صورتی روشن، یک تجربه بصری منحصر به فرد ایجاد میکند.
- ماگنولیا ستارهای (Star Magnolia - Magnolia 'Pinkie'): گلهای این ماگنولیای کوچک در اوایل بهار باز میشوند و گلبرگهای صورتی قاشقی شکل را آشکار میکنند. ماگنولیاها ساختار گل باستانی با تپال (tepals) به جای گلبرگها و کاسبرگهای جداگانه دارند.
- ویبورنوم ادویه کرهای (Korean spice viburnum - Viburnum carlesii 'Compactum'): یک درختچه کوچک و جذاب با خوشههای گل توپی شکل که رایحهای دلپذیر منتشر میکنند.
این تنوع گسترده، نقش باغ را در حفظ تنوع زیستی جهانی و محلی برجسته میکند. باغ وندوزن نه تنها یک کلکسیون گیاهی است، بلکه یک مرکز فعال برای حفاظت از گونههای کمیاب و در معرض خطر از سراسر جهان و همچنین تمرکز بر گیاهان بومی بریتیش کلمبیا از طریق برنامههایی مانند "احیای طبیعت" (Re-wilding) است. این برنامه با هدف نجات و تکثیر گیاهان بومی برای معرفی مجدد به پارکهای منطقهای ونکوور، به حفظ اکوسیستمهای محلی کمک میکند. این رویکرد دوگانه، اهمیت باغ را به عنوان یک "آزمایشگاه زنده" برای آموزش و حفاظت تقویت میکند و آن را به یک بازیگر کلیدی در مبارزه با از دست دادن گونهها و حفظ اکوسیستمهای سالم تبدیل میکند.
علاوه بر نمایشهای گیاهی، باغ دارای ویژگیهای خاصی مانند تیرهای توتم حکاکی شده، یک باغ ژاپنی کوچک و مجسمههای سنگی بزرگ است. این عناصر، جنبههای فرهنگی و هنری را به تجربه بازدیدکننده اضافه میکنند. طراحی مجموعههای گیاهی نیز فراتر از طبقهبندی صرف است؛ برخی بر اساس ویژگیهای حسی (مانند گیاهان معطر) و برخی بر اساس مفاهیم هنری (مانند باغ سیاه و طلایی) چیدمان شدهاند. حتی اشاره به تاریخچه استفاده از گلهای صدتومانی در طب سنتی چین، نشان میدهد که هر مجموعه داستانی را روایت میکند و تجربهای چندبعدی برای بازدیدکننده ایجاد میکند. این رویکرد داستانسرایی، تعامل بازدیدکنندگان را عمیقتر کرده و یادگیری را جذابتر میکند، به جای اینکه فقط اطلاعات را به صورت خشک ارائه دهد.
مرکز بازدیدکنندگان: نمادی از معماری پایدار
مرکز بازدیدکنندگان باغ وندوزن که در نوامبر 2011 افتتاح شد، فراتر از یک نقطه ورودی ساده، خود یک شاهکار معماری و نمادی از پایداری است. این ساختمان توسط شرکت Perkins + Will Canada Architects طراحی شده و الهامگرفته از شکل ارگانیک و سیستمهای طبیعی یک ارکیده بومی بریتیش کلمبیا است. سقف آن از "گلبرگهای" سبز مواج تشکیل شده که به نظر میرسد بر روی دیوارهای خاکی فشرده (rammed earth) و بتنی شناور هستند. این اشکال مواج در دیوارهای داخلی نیز تکرار شده و نوارهای خاکی رنگارنگ، لایههای زمینشناسی طبیعی را تداعی میکنند. این طراحی پیچیده با استفاده از تیرهای چوبی منحنی و قطعات چوب مستقیم با برش CNC، یک ساختار چوبی چشمگیر ایجاد کرده که هم از نظر بصری جذاب است و هم حس گرمای طبیعی چوب را منتقل میکند.
این مرکز به گونهای طراحی شده که "کاملاً سبز" (radically green) باشد و تمام انرژی مورد نیاز خود را در محل تولید کند، به طوری که سالانه به انرژی صفر خالص دست مییابد. این ساختمان یکی از اولین ساختمانهای تجاری در آمریکای شمالی است که کاملاً بدون سوخت فسیلی عمل میکند و 97٪ کمتر از میانگین ساختمانهای شهری ونکوور گازهای گلخانهای تولید میکند. این دستاورد از طریق سیستمهای انرژی تجدیدپذیر مانند گمانههای زمینگرمایی (geothermal boreholes)، فتوولتائیک خورشیدی (solar photovoltaics) و لولههای آب گرم خورشیدی (solar hot water tubes) محقق شده است.
مرکز بازدیدکنندگان همچنین دارای یک سیستم مدیریت آب باران یکپارچه است که آب را برای شستشوی دست و سایر نیازهای آب خاکستری تامین میکند. یک بیوراکتور در محل نیز برای تصفیه فاضلاب استفاده میشود. تهویه طبیعی ساختمان با کمک یک دودکش خورشیدی (solar chimney) که از یک چشمانداز شیشهای (oculus) مرکزی و یک جاذب حرارت آلومینیومی تشکیل شده، تسهیل میشود. این سیستم با الهام از ساختار تپه موریانهها طراحی شده است تا هوای گرم را به سمت بالا هدایت کرده و هوای خنکتر را از پایین جذب کند. چوب به عنوان ماده اصلی ساختمانی استفاده شده است که کربن کافی را ذخیره کرده و به خنثی بودن کربن کمک میکند. کف بتنی صیقلی و استفاده گسترده از چوب به ایجاد محیطی سالم، زیبا و گرم در داخل مرکز کمک میکند. سقف سبز ساختمان و چشمانداز اطراف آن به گونهای طراحی شدهاند که تنها شامل گیاهان بومی باشند و مناطق اکولوژیکی متمایزی را ایجاد کنند. یک رمپ زمینی گیاهی نیز سقف را به سطح زمین متصل میکند و استفاده توسط جانوران محلی را تشویق میکند.
این مرکز بازدیدکنندگان جوایز متعددی را برای طراحی و پایداری خود کسب کرده است، از جمله گواهینامه LEED Platinum از شورای ساختمان سبز کانادا و گواهینامه Living Building Challenge Petal. همچنین جوایزی مانند "پایدارترین ساختمان سال" از World Architecture News در سال 2014 و جوایز مهندسی و طراحی چوب را دریافت کرده است.
تاثیر این مرکز فراتر از مرزهای باغ بوده است. این ساختمان نه تنها بازدیدکنندگان را به میزان قابل توجهی افزایش داده (تقریباً 50 درصد بیشتر بازدیدکننده جذب کرده است )، بلکه به عنوان یک نماد برای چگونگی همزیستی معماری، پایداری و آگاهی زیستمحیطی عمل میکند. موفقیت این پروژه، اعتماد به نفس لازم را به شهر ونکوور داد تا استانداردهای بالاتری را در ساختمانهای عمومی تعیین کند و منجر به الزامی شدن ساخت تمامی ساختمانهای جدید شهری به صورت 100٪ الکتریکی و بدون سوخت فسیلی گردیده است. این نمونه بارز از چگونگی تاثیر یک پروژه معماری بر سیاستگذاری شهری و آگاهی عمومی است. این سرمایهگذاری در طراحی پایدار نه تنها منافع زیستمحیطی مستقیم دارد، بلکه به عنوان یک کاتالیزور برای تغییرات گستردهتر در سطح شهر عمل کرده و الهامبخش سایر نهادها و شهرها برای حرکت به سمت آیندهای بدون سوخت فسیلی شده است. طراحی یکپارچه که زیباییشناسی، عملکرد و پایداری را در هم میآمیزد، بر این باور تاکید میکند که پایداری نباید به معنای فدا کردن زیبایی یا عملکرد باشد، بلکه میتواند آنها را تقویت کند و منجر به فضاهایی شود که هم برای انسان و هم برای محیط زیست مفید هستند.
تجربه بازدیدکنندگان: ساعات، هزینهها و امکانات
باغ گیاهشناسی وندوزن برای ارائه تجربهای دلپذیر و قابل دسترس برای همه، ساعات کاری و امکانات متنوعی را در نظر گرفته است. ساعات کاری باغ در طول سال متغیر است تا با تغییرات فصلی و نیازهای بازدیدکنندگان هماهنگ باشد. به عنوان مثال، در ماههای سردتر ژانویه و فوریه، باغ از 10 صبح تا 2 بعدازظهر باز است، در حالی که در اوج تابستان (ژوئن تا 1 سپتامبر)، ساعات فعالیت آن تا 9 صبح تا 7 بعدازظهر افزایش مییابد. آخرین ورود همیشه 30 دقیقه قبل از زمان بسته شدن باغ است. لازم به ذکر است که باغ در 25 دسامبر و 1 ژانویه تعطیل است. کافه باغ و فروشگاه هدیه نیز ساعات کاری مخصوص به خود را دارند که معمولاً با ساعات باز بودن باغ هماهنگ است.
هزینههای ورودی باغ بر اساس رده سنی (بزرگسال، سالمند، جوان، کودک، پیشدبستانی) و فصل متفاوت است. کودکان 4 سال و کمتر و همچنین اعضای باغ همیشه میتوانند به صورت رایگان از باغ بازدید کنند. 3٪ از هزینه بلیط ورودی به صندوق بهبود امکانات باغ و گلخانه بلودل کمک میکند. خرید بلیط به صورت آنلاین از طریق ShowPass امکانپذیر است که به برنامهریزی قبلی کمک میکند. برای رویدادهای خاص مانند "جشنواره نور" (Festival of Lights)، قیمتگذاری ویژهای اعمال میشود و بلیطهای عادی برای این رویدادها معتبر نیستند.
جشنواره نور یک رویداد سالانه و بسیار محبوب است که در فصل تعطیلات (اواخر نوامبر تا اوایل ژانویه) برگزار میشود. در این جشنواره، 15 جریب از باغ با بیش از 1 میلیون چراغ چشمکزن تزئین میشود. این رویداد شامل نمایشهای نوری رقصنده، نمایشهای موضوعی، فروشندگان غذا و یک شب ویژه "حسی-دوستانه" (sensory-friendly night) برای افراد نورودایورجنت است که با کاهش ظرفیت، کاهش صدا و خاموش کردن چراغهای چشمکزن همراه است. این استراتژی جذب بازدیدکننده چندوجهی، با ارائه ساعات کاری متفاوت، قیمتگذاری انعطافپذیر، و برگزاری رویدادهای خاص، نشان میدهد که باغ یک رویکرد هوشمندانه برای جذب طیف وسیعی از بازدیدکنندگان در تمام طول سال دارد. این رویکرد نه تنها درآمدزایی را بهینه میکند، بلکه تجربه بازدیدکننده را نیز غنیتر میسازد و به باغ کمک میکند تا به عنوان یک جاذبه پایدار و فراگیر باقی بماند.
باغ امکانات و تسهیلات متنوعی را برای راحتی بازدیدکنندگان فراهم کرده است. علاوه بر رستوران و کافه، یک فروشگاه هدیه نیز برای خرید سوغاتی و محصولات مرتبط با باغ در دسترس است. مرکز بازدیدکنندگان شامل یک کتابخانه گیاهشناسی تخصصی است که منبعی ارزشمند برای علاقهمندان به گیاهشناسی و باغبانی است.
برای حفظ محیط زیست و تجربه دلپذیر بازدیدکنندگان، قوانینی وضع شده است. از جمله: پوشیدن کفش راحت و لباس مناسب، ماندن در مسیرهای مشخص شده و مناطق چمنکاری شده، عدم چیدن یا حذف هیچ گونه مواد گیاهی (مانند گل، دانه یا برگ)، دور انداختن زباله در سطلهای مخصوص، و مجاز بودن کالسکه کودک، واگن و ویلچر. استفاده از اسکیت، اسکیتبورد، سهچرخه، پهپاد، توپ، فریزبی، هولاهوپ، چوب هاکی و سایر تجهیزات ورزشی، شنا در دریاچهها و برکهها، موسیقی تقویت شده، الکل از بیرون و هر نوع سیگار کشیدن (از جمله ویپینگ) ممنوع است. سگهای راهنما و خدماتی مجاز هستند، اما حیوانات خانگی دیگر خیر. نظارت بر کودکان الزامی است و حداقل سن برای بازدید از باغ بدون همراهی بزرگسال 13 سال است. پیکنیک و پتو برای لذت بردن در باغ مجاز است، اما کبابپزهای قابل حمل ممنوع هستند. این قوانین نشاندهنده یک تعادل ظریف بین ارائه آزادی به بازدیدکنندگان برای لذت بردن از فضا و در عین حال حفاظت از مجموعههای گیاهی ارزشمند و حفظ آرامش محیط است. این تعادل برای حفظ یکپارچگی اکولوژیکی باغ و اطمینان از اینکه نسلهای آینده نیز میتوانند از آن لذت ببرند، حیاتی است.
باغ و گلخانه بلودل تلاش میکنند مکانی امن، دلپذیر و قابل دسترس برای همه باشند. اطلاعات بیشتر در مورد خدمات دسترسی در وبسایت باغ موجود است. تخفیفهای ویژهای نیز برای گروههای 10 نفره یا بیشتر (10٪) و برای ساکنان ونکوور که واجد شرایط برنامه دسترسی اوقات فراغت (LAP) هستند (50٪) ارائه میشود.
در ادامه، جداولی برای ارائه اطلاعات کاربردی ساعات کاری و هزینههای ورودی آورده شده است تا برنامهریزی بازدید برای علاقهمندان آسانتر شود.
جدول 1: ساعات کاری باغ گیاهشناسی وندوزن (2025)
دوره زمانی | ساعات کاری |
---|---|
ژانویه و فوریه | 10 صبح تا 2 بعدازظهر |
مارس | 10 صبح تا 5 بعدازظهر |
آوریل | 9 صبح تا 5 بعدازظهر |
می | 9 صبح تا 6 بعدازظهر (به استثنای 17 می که از 10 صبح باز میشود) |
ژوئن تا 1 سپتامبر (روز کارگر) | 9 صبح تا 7 بعدازظهر |
2 سپتامبر تا 31 اکتبر | 9 صبح تا 5 بعدازظهر |
نوامبر و دسامبر | 10 صبح تا 2 بعدازظهر |
نکات مهم: آخرین ورود 30 دقیقه قبل از بسته شدن است. باغ در 25 دسامبر و 1 ژانویه تعطیل است.
جدول 2: هزینههای ورودی باغ گیاهشناسی وندوزن (2025 - قیمتها شامل مالیات نمیشود)
رده سنی | ژانویه تا مارس / نوامبر تا دسامبر | آوریل تا اکتبر |
---|---|---|
بزرگسال (19 تا 64 سال) | 10.67 دلار | 15.05 دلار |
سالمند (65+ سال) | 7.45 دلار | 10.55 دلار |
جوان (13 تا 18 سال) | 7.45 دلار | 10.55 دلار |
کودک (5 تا 12 سال) | 5.35 دلار | 7.55 دلار |
پیشدبستانی (4 سال و کمتر) | رایگان | رایگان |
اعضای باغ | رایگان | رایگان |
نکات مهم: 3٪ از هزینه بلیط به پروژههای بهبود ویژه کمک میکند. قیمتگذاری ویژه در طول برخی رویدادها اعمال میشود.
نقش در آموزش، حفاظت و جامعه
باغ گیاهشناسی وندوزن به عنوان یک مرکز آموزشی فعال و پویا برای تمامی سنین شناخته میشود. انجمن باغهای گیاهشناسی ونکوور (VBGA) مسئول برنامهریزی و تحقیق در زمینه آموزش است و تلاش میکند تا افراد را در هر سن و قشری به اهمیت تنوع زیستی و عشق به گیاهان و باغها جذب کند. این برنامهها شامل طیف وسیعی از فعالیتها هستند:
برنامههای آموزشی جامع: باغ وندوزن تورهای هدایتشده و خودگردانی را از مهدکودک تا پایه دوازدهم ارائه میدهد. موضوعات این تورها شامل "حس طبیعت" که به دانشآموزان کمک میکند تا از حواس خود برای توصیف و مقایسه گیاهان استفاده کنند، "کاوشگران اکوسیستم" که بر ارتباطات در هم تنیده اکوسیستمها تمرکز دارد، "گلهای شگفتانگیز" که به نقش گردهافشانها میپردازد، و "رازهای بذر" که فرآیندهای انتشار بذر را بررسی میکند. همچنین برنامههایی مانند "استراتژی پایداری" برای دانشآموزان دبیرستانی طراحی شدهاند که به آنها در تحلیل و کاربرد نظریههای پایداری کمک میکنند. تمامی این برنامهها با برنامه درسی بریتیش کلمبیا همسو هستند.
یکی از ابتکارات مهم، "باغ آموزشی" (Learning Garden) است؛ یک فضای یادگیری در فضای باز که دارای گلدانهای مرتفع، بستر گلهای آموزشی و ابزارهایی است که برای افراد در هر سن و توانایی قابل دسترسی است. این باغ به دانشآموزان، اردوهای تابستانی و کلاسهای آموزشی بزرگسالان فرصت میدهد تا در طول سال به کاشت، مراقبت و برداشت محصولات مختلف بپردازند. این فضا مهارتهای عملی مانند نحوه پرورش غذای خود و کشاورزی پایدار را آموزش میدهد. باغ همچنین اردوهای تابستانی برای کودکان 5 تا 10 سال و دورههای آموزشی متنوع برای بزرگسالان در زمینههایی مانند تصویرسازی گیاهشناسی، پرورش گیاهان دارویی چینی، و حمام جنگل (Forest Bathing) ارائه میدهد. برنامههای توسعه حرفهای برای معلمان نیز برای توانمندسازی آنها در آموزش اهمیت طبیعت و پایداری و برنامههای بومی ارائه میشود. برای اطمینان از دسترسی همگانی، VBGA بورس تحصیلی، معافیت از هزینه برنامه و یارانه حمل و نقل را برای مدارس و گروههای اجتماعی محروم فراهم میکند.
ابتکارات حفاظتی و تحقیقاتی: باغ وندوزن نقشی فعال در حفاظت از محیط زیست و تحقیقات ایفا میکند. "صندوق سازگاری با تغییرات اقلیمی" (Climate Adaptation Fund) برای محافظت از باغ در برابر اثرات شدید تغییرات اقلیمی و تضمین بقای گونههای آسیبپذیر راهاندازی شده است. هدف این صندوق پرورش گیاهان جدیدی است که در برابر تغییرات آب و هوایی آینده مقاوم باشند. با وجود اینکه تصمیم اولیه در زمان تاسیس بر عدم تمرکز بر تحقیقات علمی سنتی گرفته شد، VBGA فعالانه در ابتکارات "علم شهروندی" (citizen science) مشارکت دارد و با شرکای جامعه محلی و مدارس برای انجام تحقیقات در محل همکاری میکند. برنامه "احیای طبیعت" (Re-wilding) نیز با هدف نجات و تکثیر گیاهان بومی و معرفی مجدد آنها به پارکهای منطقهای ونکوور، به حفظ اکوسیستمهای محلی کمک میکند. کتابخانه گیاهشناسی یوسف وسک (Yosef Wosk Library & Resource Centre) نیز به عنوان یک منبع مهم برای آموزش و تحقیق عمل میکند.
مشارکتهای اجتماعی و داوطلبان: مشارکت جامعه و داوطلبان ستون فقرات فعالیتهای باغ را تشکیل میدهد. حدود 500 داوطلب وقت و استعداد خود را در زمینههای آموزش، تجربه بازدیدکننده، حکمرانی، مدیریت، جمعآوری کمک مالی و رویدادهای خاص به باغ اهدا میکنند. آنها در راهنمایی تورها (پیاده و با گاری گلف)، جمعآوری و بستهبندی بذر برای فروش (که 10,000 دلار در سال 2023 به VBGA کمک کرده است )، اداره میز اطلاعات، کمک در فروش سالانه گیاهان و نصب تابلوهای شناسایی گیاهان مشارکت دارند.
برنامههای حمایتی نیز به طور فعال در باغ دنبال میشوند. "صندوق آرامش باغ" (Garden Respite Fund) یک ابتکار جدید است که به سازمانهای محلی سلامت روان اجازه میدهد تا یک سال عضویت در باغ را برای افرادی که با چالشهای سلامت روان روبرو هستند، تجویز کنند، و از قدرت شفابخش طبیعت حمایت میکند. برنامههای اهدایی مانند "درختان برای زندگی" (Trees for Life)، "برنامه درختپذیری" (Adopt-a-Tree Program) که امکان حمایت از یک درخت خاص را برای 10 سال با اهدای 3000 دلار فراهم میکند، و "اهدای میراث" (Legacy Giving Program) که به افراد اجازه میدهد باغ را در وصیتنامه خود بگنجانند، به پایداری مالی باغ کمک میکنند. این برنامهها نه تنها منابع مالی را تامین میکنند، بلکه ارتباط عمیقتری بین جامعه و باغ ایجاد میکنند و به باغ اجازه میدهند تا به عنوان یک نهاد اجتماعی پویا و مرتبط با نیازهای جامعه عمل کند.
این تمرکز بر آموزش، حفاظت و مشارکت جامعه، باغ را به یک نهاد محوری در ونکوور تبدیل کرده است. این رویکرد نشان میدهد که پایداری مالی و اجتماعی باغ از طریق مشارکت جامعه و برنامههای هدفمند تضمین میشود. باغ وندوزن با ارائه فرصتهای یادگیری و تعامل با طبیعت، به پرورش نسلهای آیندهای آگاه و مسئولیتپذیر کمک میکند و نقش حیاتی خود را در اکوسیستم محلی و صنعت گردشگری ایفا میکند.
نتیجهگیری
باغ گیاهشناسی وندوزن، فراتر از یک جاذبه صرف، به عنوان یک نهاد چندوجهی و حیاتی در ونکوور شناخته میشود. این باغ با مساحت 22 هکتار و میزبانی از بیش از 7500 گونه گیاهی، نه تنها یک واحه زیبا برای آرامش و تفریح است، بلکه به طور فعال در حفاظت از تنوع زیستی، آموزش زیستمحیطی و ترویج پایداری نقشآفرینی میکند.
تکامل باغ از یک زمین گلف به یک مرکز جامع گیاهشناسی، با حمایت و مدیریت مشترک هیئت پارک ونکوور و انجمن باغهای گیاهشناسی ونکوور (VBGA)، نشاندهنده یک مدل موفق از همکاری عمومی-خصوصی است. اذعان و همکاری با ملتهای بومی، لایهای از مشروعیت فرهنگی و زیستمحیطی به باغ میبخشد و آن را به نهادی مسئولیتپذیر در قبال سرزمین و تاریخ آن تبدیل میکند.
مرکز بازدیدکنندگان باغ، با طراحی الهامگرفته از ارکیدههای بومی و ویژگیهای پایداری پیشرفته مانند انرژی صفر خالص و عدم استفاده از سوخت فسیلی، خود یک نماد معماری پایدار است. موفقیت این ساختمان نه تنها جوایز متعددی را برای باغ به ارمغان آورده، بلکه الهامبخش شهر ونکوور برای تعیین استانداردهای بالاتر در ساختوسازهای عمومی شده است. این امر نشان میدهد که معماری میتواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای آموزش و تغییر سیاستهای شهری عمل کند.
باغ وندوزن با مجموعههای گیاهی متنوع خود، از رودودندرونها گرفته تا باغهای زیستگاه بومی، نه تنها زیباییهای طبیعی را به نمایش میگذارد، بلکه به عنوان یک "آزمایشگاه زنده" برای حفظ تنوع زیستی جهانی و محلی عمل میکند. رویکرد داستانسرایی از طریق چیدمانهای گیاهی، تجربه بازدیدکننده را عمیقتر کرده و یادگیری را جذابتر میسازد.
در نهایت، باغ با برنامههای آموزشی جامع برای تمامی سنین، ابتکارات حفاظتی مانند صندوق سازگاری با تغییرات اقلیمی، و مشارکت فعال جامعه از طریق داوطلبان و برنامههای اهدایی، نقشی محوری در ارتقای آگاهی زیستمحیطی و سلامت جامعه ایفا میکند. این باغ با تعادل دقیق میان ارائه آزادی به بازدیدکنندگان و در عین حال حفاظت از مجموعههای ارزشمند خود، الگویی برای مدیریت پایدار فضاهای سبز شهری است. باغ گیاهشناسی وندوزن به واقع یک گنجینه گرانبها است که هم به زیبایی طبیعت احترام میگذارد و هم برای آیندهای پایدار تلاش میکند.