جامعه شناسی منطق اصلی جهان مدرن است - بلاگ پو

کچویان در ابتدای سخنان خود با اشاره به اهمیت و جایگاه جامعه شناسی در تمدن مدرن گفت: نتیجه و خروجی اصلی جهان مدرن شکل گیری جامعه شناسی بود و امروزه منطق جهان مدرن در حوزه اجتماعیات همان منطق جامعه شناسی است. جامعه شناسی شان اساسی برای دیگر علوم دارد زیرا این علم نظریه ها و روش های اساسی سایر علوم را مشخص می نماید . احساس احتیاج به علم جدید در غرب از قرن 15 و 16 همراه با تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شروع گشت و در ظرف سه قرن علمی تحت عنوان جامعه شناسی شکل گرفت.

وی اضافه نمود: در برهه ای از تاریخ مدرن، فلسفه معمول که در جهان سنت وظیفه اش توضیح عالم بود طرد گشت و فلسفه در قالب جدیدی بنام فلسفه اجتماعی با هگل ظهور کرد. در جهان مدرن فلسفه اجتماعی جای الهیات را در معنا کردن جهان می گیرد. امروز جامعه شناسی منطق اصلی جهان مدرن است و متفکرین بزرگ غرب در دوره های اخیر عمدتا متفکرین اجتماعی بودند و اصلی ترین ابزارشان نیز جامعه شناسی بود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: شکل گیری علم جامعه شناسی پیوند مستقیمی با تحولات تاریخی در غرب داشت. متفکرین مدرن اذعان داشته اند که جامعه شناسی، در بطن حوادث و بحران های پی در پی قرن 13 و14 غرب و آخرین آن ها نیز انقلاب فرانسه بود، پدید آمد.

کچویان با انتقاد از نحوه قرائت و تاریخ نویسی رسمی درباره ایجاد و تاسیس جامعه شناسی اضافه نمود: اگر به تاریخ نویسی رسمی نگاه کنید هیچ توجه جدی به فرآیند پیدایی علوم اجتماعی نمی نمایند و نهایتا ریشه های شکل گیری جامعه شناسی به قرن 18 بازمی گردانند، در صورتی که اولین درخواست های علم مدرن در حوزه علوم اجتماعی از سوی ماکیاولی و هابز پاسخ داده گشت. آن چه که ما امروز به عنوان جامعه شناسی می شناسیم در فرانسه و توسط دورکیم و البته در چرخه چند نسلی که شامل سن سیمون، کنت و دورکیم می گردد ایجاد و تاسیس گشت. حال سوال جدی اینست که چرا درخواست یا احتیاج به علم جدیدی در غرب بوجود آمد؟

استاد دانشگاه تهران با اشاره به وضعیت علوم اجتماعی در جهان سنت بحث خود را ادامه داد و گفت: تنها علمی که در جهان سنت امکان کنکاش پیرامون اجتماعیات و حوزه اجتماعی را مهیا کرد، فلسفه سیاسی بود. کارویژه اصلی فلسفه سیاسی در واقع، مشخص بایدها جهان انسانی بود. در نگاه ارسطو، شناخت حیطه جهان واقعی یعنی آن چه که اتفاق می افتد، ممکن نبود زیرا آن چه که اتفاق می افتد جزئی است و آن چه که جزئی باگشت قابل شناسایی نیست.

وی اضافه نمود: احتیاج و خواست علم جدید نخستین بار ازسوی هابز و ماکیاولی مطرح گشت. به نظر آنان علم های جهان سنت، ریشه در واقعیت نداشتند و نمی توانستند مسائل موجود را تحلیل نمایند. آنها می گفتند فلسفه های گذشته یوتوپیک و مفروضات این فلسفه ها ایده آل هستند و توانایی تحلیل و داوری درباره انسان موجود و رفتارهای او را ندارند به بیان دیگر فلسفه های سنتی کارآیی ندارند. هابز فلسفه سیاسی طبیعت گرا را می خواست زیرا ماتریالیستی بود و نگاه طبیعت گرایانه به تاریخ و اجتماعیات داشت، اما نکته اصلی این است که یک احتیاجی به وجود آمد که فلسفه های اجتماعی و اخلاقی را با یک نوع فهم جدید بوجود آورد.

وی ادامه داد: جهان مدرن در قرن 15 و16 در عصر رنسانس خود را ظاهر کرد. رنسانس حادثه ای همگانی نبود و فقط بخش هایی از جامعه بخصوص فرهیختگان را درگیر کرد. در واقع رنسانس زنده کردن فرهنگ کلاسیک غرب در مقابل فرهنگ مسیحی و وجه مهم آن ایجاد علقه های جدید و جوانه زدن شوق های دنیایی در کنار علقه های دینی بود. این تحول اساسی با تحولی که در علوم اجتماعی شروع گشته کاملا هماهنگ و هم راستا بود. در هابز تمایل به کشف دانشی بود که برای این دنیا کاربرد داشته و مفید باگشت. بحث اصلی ماکیاولی این است که فلسفه های سیاسی قدیم باعث از دست رفتن قدرت و حکومت می گردد در صورتی که ما نظریه ای می خواهیم که باعث افزایش قدرتمان گردد. ماکیاولی برای پاسخ گویی به مسائل خودش به تاریخ رجوع می نماید تا ببیند کدام پادشاه اینطور عمل می نموده است. برای اولین بار است که به انسان و رفتارهایش برای راهنما و الگو قرار دادن او در تاریخ رجوع می گردد. با این کار ماکیاولی مبنای جدیدی برای نظریه پردازی شکل گرفت. از این نقطه تا زمان شکل گیری جامعه شناسی سه حوزه جدی تاریخ، فلسفه سیاست و اقتصاد و البته در کنار این سه حوزه اخلاق طبیعت گرایانه بهم می رسند و تشکیل جامعه شناسی می دهند. به لحاظ عینی از رنسانس اصولا بشر اروپایی دنبال این بود که در همه حوزه ها خط اصلی پاسخ گویی به تمتعات دنیایی را دنبال کند. اساسی ترین ویژگی نهضت اصلاح دینی، دنیوی کردن مسیحیت بود. برای این که این روند ادامه یابد دستگاه های مختلف فکری باید عوض می گشتند و خودشان را با تحولات جدید همراه می کردند.

کچویان سپس با اشاره به یکی از مهمترین تحولات انجام شده درغرب یعنی انقلاب علمی گفت: انقلاب علمی تحول بسیار مهمی بود زیرا این تحول باعث گشت که انسان غربی احساس کند تمدن جدیدی در غرب شکل گرفته و تجدد تمدنی متمایز با کل تاریخ است. مشابه این تمدن در قبل وجود نداشته و انقلاب علمی این حس را بوجود آورد که بشر تازه ای متولد گشته است. در کنار انقلاب علمی و انقلاب مذهبی تحول مهم دیگری در غرب رخ داد و آن انقلاب صنعتی بود که خروجی آن پیدایی اقتصاد دانان کلاسیک بود. وقتی این سه حوزه به اوج خود رسیدند همراه با انقلاب فرانسه باعث گشت که ضرورت یک علم تازه بوجود آید. انقلاب فرانسه در حقیقت تلنگر آخر به نظم سنتی عالم بود و کل نظم اروپا را بهم ریخت. این انقلاب دنیای جدیدی را بوجود آورد و پیامدهای عدیده ای داشت که عمدتاً مصائب و آسیب های حاصل از آن همچون خودکشی، حاشیه نشینی و . . . نگریسته گشت و مورد تحلیل نهاده شد. دلیل اینکه دورکیم به خودکشی پرداخت این بود که خودکشی برای اولین بار در این تمدن بوجود آمد. در این شرایط این بحث مطرح گشت که چطور می توان مجددا نظم را برقرار سازیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در سرانجام با بیان راه چاره های موجود برای ایجاد نظم در فضای بعد از انقلاب فرانسه اضافه نمود: سه راه چاره مطرح گشت و ایدئولوژی جامعه شناسی در نهایت مورد پذیرش نهاده شد. عده ای راه چاره را در بازگشت اقتدار سیاسی و عده دیگری دین را راه چارهی برای سرانجام دادن به وضعیت موجود می دانستند. در این میان بعضی نیز جامعه شناسی را مطرح کردند. جامعه شناسی یعنی اصل قرار دادن جامعه. باید به جامعه نگاه کنیم و ببینیم جامعه چطور خودش را نظم و نسق می دهد به تعبیر دیگری باید قانون مندی های جامعه را درک کرد زیرا منطق اداره جهان محقق در درون خودش است. جامعه شناسی بدلیل چاره جویی هایش، مبنای طبیعت گرایانه اش و توجه به جهان موجود پایدار ماند.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

chinaro.ir: چین: سفر به کشور پهناور و باستانی، پکن، شانگهای ،گوانجو و هانگزو

asiaro.ir: آسیا رو: سفر به آسیا، جنوب شرقی آسیا، آسای مرکزی و خاورمیانه