روش های کنترل خشم در نوجوانان - بلاگ پو

هر چند باید حالات و احساسات یک نوجوان را در سنین حساس نوجوانی درک کرد و به پیامد ها و تغییرات طبیعی این مرحله از رشد یک انسان مطلع بود، اما نباید اجازه بدهید که یک نوجوان، با خشم و پرخاش خود زندگی کند و نسبت به رفتار های تهاجمی او با دیگران بی تفاوت باشید.

یک نوجوان هم درست مانند هر انسان دیگری احتیاج دارد که یاد بگیرد چطور هیجانان خود را کنترل کند و پدر و مادر ها نیز باید مطمئن شوند که فرزند نوجوان آن ها قادر است مسئولیت رفتارهایش را بپذیرد و ابزار های و شرایط لازم برای فراگیری مهارت های ضروری را برای او فراهم نمایند.

اگر تا اینجای این مطلب را خوانده اید پس به احتمال زیاد فرزند نوجوانی در خانه دارید و احساس می کنید برای یاری به کنترل هیجانات او احتیاج به نکات و هدایت هایی دارید و دل تان می خواهد تا آخرین حد توان خود شرایط یک زندگی سالم و شاد را برای فرزند نوجوان تان فراهم کنید.

ببینید چه چیزی خشم فرزند نوجوان تان را تغذیه می نماید

نوجوانان ممکن است در آن ِ واحد و ظاهرا بی دلیل دچار خشم و عصیان شوند و شما حتی فرصتی پیدا نکنید تا بفهمید چه چیزی در ابتدا آن ها را خشمگین نموده است و چرا در این لحظه دچار چنین هیجانی شده اند. اولین قدم برای کنترل خشم این است که به فرزند نوجوان خود یاری کنید بفهمد چه زمانی آغاز به احساس خشم می نماید، چه زمانی احساس می نماید باید خشم خود را به حرکتی تبدیل کند و اینکه آیا این حرکت نسبت به دیگران است یا خودش.

به او یاد بدهید که ضروری است از خودش بپرسد چه چیزی من را تا این حد عصبانی می نماید؟، آیا می توانم این خشم را مختص زمانی خاص بدانم و اگر این طور است آن چه زمانی است؟. اگر بتوانید بفهمید چه چیزی عصبانی تان می نماید بهتر خواهید توانست موقعیت را کنترل کنید.

برای هر مشکل چند راهکار پیدا کنید

برای بعضی از نوجوانان، مدیریت خشم می تواند کار بسیار سختی باشد، زیرا اولین تمایل یک نوجوان این است که جوری واکنش نشان بدهد که سبب آسیب جسمی یا هیجانی گردد یا فراتر از قدرت والدینش باشد. برای غلبه بر چنین تمایلی، یک نوجوان باید بداند علاوه بر واکنشی که در حال حاضر نشان می دهد، راه دیگری هم دارد و آن این است که با شما بنشیند و در خصوص هیجانات خود و اینکه چرا چنین احساسی دارد با شما حرف بزند.

همچنین اگر چیزی که شما گفتید یا کاری که کردید را دوست ندارد، می تواند انتخاب کند به دنبال راهکاری برود که به او اجازه می دهد هیجانات خود را به شیوه ای سالم تر تخلیه کند تا بتواند بدون اینهمه خشم و عصیان، موقعیت را پشت سر بگذارد. هر چند برای یک نوجوان به نظر می رسد مسائل مانند سنگ بسیار بزرگی هستند که هرگز نمی تواند آن ها را بردارد، اما او باید یاد بگیرد برای هر مسئله ای راهکار هایی وجود دارد و بعضی از این راهکار ها بهتر از بقیه اند.

تفکر قبل از دست به عمل زدن

خشم یک نوع هیجان است که معمولا با دلیلی همراه است. خشم واکنشی ناگهانی است و نوجوانان خشمگین نیز اغلب دست به رفتار های ناگهانی می زنند. آن ها عواقب رفتار های خود را در نظر نمی گیرند، اما واقعیت این است که رفتار های آن ها پیامد هایی دارد، هم خوب و هم بد. قبل از اینکه فرزند نوجوان شما راهکاری برای مشکلش پیدا کند، باید به عواقب انتخابش فکر کند و در نظر بگیرد چه اتفاقی خواهد افتاد و نتیجه این انتخاب و راهکار چه خواهد بود.

اگر نوجوان شما نتیجه فکر کردن قبل از دست به عمل زدن را ببیند و تجربه کند، انگیزه پیدا خواهد نمود که مهارت های کنترل خشم را یاد بگیرد تا دفعات بعد باز هم این تجربیات خوب را تکرار کند.

یک راه مناسب و خلاقانه برای تخلیه خشم پیدا کنید

ما اغلب بهترین کار های هنری یک هنرمند را به هیجانات و احساسات ناب او مربوط می دانیم و خشم نیز یکی از این هیجانات است که می تواند تبدیل به یک اثر هنری فوق العاده گردد؛ و فرزند نوجوان شما هم می تواند هیجانات ناب خود را به شیوه ای خلاقانه بروز بدهد و به وسیله خلق یک اثر هنری حس خود را بروز دهد. مثلا نوشتن، نقاشی کشیدن و یا نواختن یک ساز یا هر کار مبتکرانه دیگری تنها چند نمونه از راه هایی هستند که به روش هایی سالم، درون را به بیرون می کشند و این راه های بیشمار و انتها ناپذیرند.

اگر فرزند نوجوانی دارید که خیلی اهل هنر نیست و بیشتر به فعالیت های فیزیکی علاقه دارد، تشویقش کنید در ورزش های تیمی شرکت کند یا به تمرینات فردی مشغول گردد و از این طریق خشم خود را تخلیه نماید. تمام ورزش ها و تمرینات پُرشدت راه های مناسبی هستند که خشم درون را آزاد می نمایند و احساس بهتری به فرد می دهند. البته از قلم نیاندازید که باید تحت هر شرایطی باید مطمئن شوید که فرزندتان به هم تیمی هایش آسیب نزند و خشم خود را دوباره به شیوه ای منفی تخلیه نکند.

تمرینات ریلکسیشن برای یاری به تسکین خشم و تنش درون

هر چند مهم است که خشم درون به شیوه ای درست و خلاقانه بروز داده گردد، اما کنترل خشم و جلوگیری از درد سرساز شدن آن نیز مهارتی است که هر کسی در زندگی باید بلد باشد. خیلی از افراد سعی می نمایند خشم درون خود را سرکوب نمایند و به این طریق هیجانات خود را تحت کنترل بگیرند، اما احساسات و هیجانات باید شناسایی و ابراز شوند و فرزند نوجوان شما هم باید یاد بگیرد سرکوب و پنهان کردن احساسات یاریی به او نمی نماید و حتی می تواند در آینده برای او مشکل ساز گردد. در عوض به فرزندتان یاد بدهید که هیچ ایرادی ندارد هیجانات خود را ابراز کند و تا زمانی که به خودش یا کسی آسیب نزند و بتواند بعد از آن به کنترل و آرامش برسد، آزاد است احساسش را نشان بدهد.

فقط حرف زدن کافی نیست. شما باید ابزار های لازم جهت رسیدن به آرامش را برای فرزند نوجوان خود فراهم کنید مثلا تمرینات تنفسی، مدیتیشن و سایر متد های ریلکسیشن که به او یاری می نماید خشمش را تحت کنترل بگیرد و بتواند بهتر فکر کند.

پیدا کردن سرگرمی ها و فعالیت های لذتبخش و آرام نماینده

وقتی شاد هستید و از چیزی لذت می برید واقعا به سختی می توانید از چیزی عصبانی شوید و این شیوه ای است برای خیلی از نوجوانان که از خشم فاصله بگیرند و بتوانند موقتا حواس خود را پرت نمایند. هر وقت فرزند نوجوان شما از چیزی عصبانی شد به او بگویید یکی دو ساعت به کاری بپردازد که او را شاد می نماید و به او حس خوبی می دهد. بعد از اینکه کارش تمام شد به احتمال زیاد موضوعی را که باعث خشمش شده بود فراموش نموده است و به این معنی است که واقعا مسئله مهمی نبوده است. اما اگر همچنان خشم و ناراحتی در وجودش بود نشان می دهد که این احساس احتیاج به آنالیز شدن دارد تا نوجوان شما بتواند به خوبی از آن عبور کند.

خودتان الگوی مناسبی از کنترل خشم باشید

وقتی خودتان عصبانی می شوید چه واکنشی نشان می دهید؟ آیا می توانید به شیوه ای مناسب خشم و ناراحتی تان را بروز بدهید و بلدید چگونه در شرایط تغییر ایجاد کنید؟ اول خودتان مهارت های لازم برای کنترل هیجانات را خوب یاد بگیرید تا بتوانید الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید.

نسبت به سایر محرک های خشم مطلع باشید

خیلی از پدر و مادر ها تصور می نمایند خشم و عصیان فرزند نوجوان آن ها فقط به شیوه های ضعیف فرزند پروری آن ها و مسائل خانه مربوط است و فراموش می نمایند که فرزندشان زمان زیادی را با دوستان و سایر همسالان خود می گذراند. هر چند باید خشم فرزندتان را جدی بگیرید، اما آن ها را به خود نگیرید و خودتان را سرزنش نکنید. خیلی از پدر و مادر هایی که به مهارت های فرزند پروری مجهز هستند نیز با فرزند نوجوان خود مشکل دارند.

قانون بگذارید و پاداش در نظر بگیرید

شما چه از همسرتان جدا شده باشید و چه در کنار همسرتان زندگی کنید، در هر دو صورت می توانید قوانینی برای خانه تان وضع کنید و مزایای پایبند ماندن به این اصول را به فرزندتان یادآوری نمایید و برایش تعیین کنید سرپیچی از این قوانین چه عواقبی خواهد داشت. عواقبی که در نظر می گیرید باید منصفانه و متناسب باشند (مثلا اگر ریخت و پاش هایش را جمع نکند اجازه بیرون رفتن با دوستانش را نخواهد داشت). بیشتر از ده قانون وضع نکنید، اما می توانید گهگاه آن ها را تغییر دهید.

وقتی فرزندتان به اصول عمل می نماید، تشویقش کنید و نشان بدهید که برای کار خوبش ارزش قائل هستید. وقتی هم که فرزندتان با پیامد های نافرمانی اش روبرو می گردد، غُر نزنید و موعظه و سرزنش نکنید، طبیعی رفتار کنید.

درک کنید که فرزند شما به عنوان یک نوجوان تحت چه فشار هایی است

بیشتر نوجوانان تحت فشار تحصیل، مسئولیت های فردی، روابط پُرچالش اجتماعی و محبت آمیز و از همه مهمتر، تغییرات هورمونی هستند که واقعا پریشان نماینده است. فرزند نوجوان شما ممکن است در لحظه ای احساسی بسیار خوب داشته باشد و لحظه ای دیگر دچار بدترین احساسات ممکن گردد. در ضمن فرزند شما هنوز آنقدر عاقل و بالغ نشده که بلد باشد با مسائلش چطور کنار بیاید و این مسئله نیز به اندازه کافی گیج نماینده است.

برای تبادل نظر با فرزندتان و گوش دادن به حرف هایش وقت صرف کنید

هر روز برای فرزند نوجوان تان وقت بگذارید و با او حرف بزنید. وقتی از فرزندتان در خصوص روزی که گذرانده و احساساتش حرف می زنید به او حس ارزشمند بودن می دهید. اگر فرصت دارید خیلی خوب است که با هم بیرون بروید و در جایی بنشینید و با هم گپ بزنید. داشتن اوقات شاد خانوادگی نیز برای پرورش روح و روان فرزندتان بسیار عالیست.

آمار نشان می دهد نوجوانای که وقت بیشتری با خانواده صرف می نمایند خیلی کمتر سراغ مواد مخدر می روند. در صحبت های تان به جای اینکه دستور بدهید، شرح بدهید، به جای اینکه سرزنش کنید، احساس تان را بگویید و به جای اینکه ساعت ها وعظ کنید، بسیار مختصر و مفید اصل مطلب را ادا کنید.

در های مذاکره را باز بگذارید

اگر نوجوان تان نسبت به قانون یا محدودیتی که گذاشته اید اعتراضی دارد مانع او نشوید. بهترین کار این است که اهل سازش و مدارا باشید. مثلا اگر قرار گذاشته اید که فرزندتان هر شب تا قبل از ساعت ده خانه باشد و او معترض است، با هم توافق کنید که دو شب در هفته می تواند یک ساعت دیرتر به خانه بیاید، اما اگر دو شب به سه شب تبدیل شد یا دیرتر از ساعت یازده به خانه رسید به همان قانون قبلی برگردید.

سعی کنید خودتان را جای فرزند نوجوان تان بگذارید

نوجوانان احتیاج دارند که از پدر و مادر فاصله بگیرند و مستقل شوند. آن ها باید بتوانند اشتباه نمایند و شما نمی توانید جلوی اشتباه کردن آن ها را بگیرید. شما باید به فرزندتان این اطمینان را بدهید که هر وقت به یاری احتیاج داشت شما در دسترس او هستید و می توانید از او حمایت کنید.

اگر فرزندتان خطایی مرتکب شد نگویید: من که به تو گفته بودم ...، و اجازه دهید خودش از آنچه تجربه نموده درس بگیرد. حتما خود شما هم دوست ندارید قضاوت شوید پس خودتان هم این کار را نکنید. نکته مهم دیگر اینکه اشتباهات گذشته فرزندتان را به رُخش نکشید. گذشته ها را در گذشته رها کنید.

به رفتار بد فرزندتان بی اعتنایی کنید

رفتار خوب فرزندتان را ببینید و به رُخش بکشید، اما سعی کنید رفتار اشتباهش را نادیده بگیرید. باور کنید توجه کردن به موفقیت ها و دست آورد های و رفتار های مثبت فرزندتان خیلی بیشتر از آنچه فکرش را بکنید به شخصیت و طرز رفتار او جهت می دهد تا توجه به اشتباهات او.

به ازای هر نظر منفی که می دهید باید پنج نظر مثبت هم ارائه بدهید

نوجوان تان را مدام سرزنش نکنید. بعضی از نوجوانان در محیط خانه با غُر زدن های مداوم و ایراد دریافت های جورواجور دست و پنجه نرم می نمایند. همه ما انسان ها اگر مدام تحقیر شویم، مورد انتقاد قرار بگیریم و تهدید شویم، زندگی برای مان غیرقابل تحمل خواهد شد. می توانید تصور کنید برای یک نوجوان با تمام نوسانات روحی و احساس ناامنی و اضطراب و پریشانی که دارد، شنیدن جریان مثبتی از نظرات چقدر می تواند ارزشمند و تاثیر گذار باشد؟ پس لطفا به ازای هر یک ایرادی که از نوجوان تان می گیرید، پنج تشویق یا نظر مثبت هم به او ارائه بدهید و این شیوه را برای خود تبدیل به یک عادت کنید.

نسبت به علائم افسردگی فرزندتان هوشیار باشید

حدود بیست درصد از نوجوانان پیش از اینکه وارد دوره بزرگسالی شوند دچار افسردگی می شوند. افسردگی درمان نشده می تواند در تحصیل و کار اختلال ایجاد نماید و سبب رفتار های پُرخطر بگردد. پس اگر تردید دارید فرزندتان ممکن است دچار افسردگی باشد، از یک متخصص یاری بخواهید.

حس شوخ طبعی تان را حفظ کنید

وقتی فرزندتان عصیان می نماید و پریشان است کار سختی است که شما پریشان نشوید، اما یک کار سخت تر هم هست که باید انجامش دهید! قدم دیگری بردارید و سعی کنید از حس شوخ طبعی تان به وقت و مناسب یاری بگیرید. شما برای اینکه اول خودتان آرام باشید و بتوانید شرایط را کنترل کنید باید به مراقبت از روح و روان خودتان هم اهمیت بدهید.

عشق و محبت خود را نشان بدهید

گاهی یک رفتار کوچک مهرآمیز تاثیری شگفت انگیز دارد. درست کردن غذای مورد علاقه فرزندتان، نشستن کنار تختخوابش و با عشق بیدار کردن او، در آغوش کشیدنش و حتی یک لبخند گرم وقتی که به شما نگاه می نماید، می تواند تمام احساس تان را به او منتقل نماید و او را آرام کند. به هر حال همواره پیشگیری بهتر از درمان است و شما به عنوان یک پدر یا مادر وظیفه دارید هر آنچه ضروری است انجام دهید تا زمینه خشم و شورش فرزندتان فراهم نگردد، اما گاهی واقعا طبیعی است که نوجوان تان این هیجانات را تجربه کند و چیزی که در این زمان اهمیت دارد، واکنش شماست.

مدیریت خشم چیزی نیست جز دسترسی داشتن به منابع درستی که یاری تان نمایند پروسه خشم را راحت تر پشت سر بگذارید و هیجانات خود را قابل کنترل تر کنید. علاوه بر شیوه های خانگی و فردی کنترل خشم، شیوه مفید دیگری که در موارد شدیدتر موثرتر است گروه درمانی است. فرزند نوجوان شما با قرار دریافت در میان افراد دیگری که شرایط مشابهی مثل خودش دارند بهتر می تواند به درک مناسبی از احساسات خود برسد و راهکار های ممکن دیگر را نیز فرا بگیرد.

در بعضی از موارد ممکن است خشم به این راحتی ها قابل کنترل نباشد و نوجوان با طیفی از مسائل دیگر روبرو باشد که او را پریشان و مضطرب نموده اند و مانع درک درستی از احساسات واقعی اش هستند. در ضمن ضعف ارتباطی میان والدین و فرزند نیز مسئله بزرگ دیگری است که به خودی خود موانع جدی ایجاد می نماید و بار فشار وارد بر نوجوان را افزایش می دهد. در چنین شرایطی حتما به یاری یک مشاور و درمانگر حرفه ای احتیاج است تا مسائل یکی یکی آنالیز شوند. پس اگر فکر می کنید مشکل نوجوان شما از این نوع است، تردید نکنید و از همین امروز اقدام نمایید.

منابع: betterhelp ،parent4success

banima.ir: مجله گردشگری و مسافرتی بانیما

chinaro.ir: مجله گردشگری چین، سفر به پکن، شانگهای هانگزو