می ترسم نمایشگاه مجازی به کتاب فروشی ها آسیب بزند!
به گزارش بلاگ پو، مهدی فیروزان، مدیرعامل موسسه شهر کتاب در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران ، درباره ویژگی های نمایشگاه کتاب تهران اعلام کرد: نمایشگاه کتاب تهران به عنوان جشن ملی کتاب، دارای ابعاد مختلفی است؛ آنچنانکه هم به اقتصاد نشر یاری می نماید و هم جشنی ملی است که در آن یک میلیون نفر از مردم در ظرف مکانی و زمانی معین با گفتمان کتاب ـ تفریح و یا اندیشه ـ تفریح گرد هم می آیند. سومین بُعد، گفت وگوی رو در روی مخاطب و نویسنده است. در طرح نمایشگاه مجازی تقریبا هیچ کدام از این ابعاد وجود ندارد.
نمایشگاه مجازی و از بین رفتن امکان گفت وگو
وی با نگاهی تطبیقی، راجع به نمایشگاه کتاب مجازی و امکان برگزاری اش اضافه کرد: در نمایشگاه مجازی بین مخاطب و نویسنده، گفت وگویی شکل نمی گیرد؛ چراکه در نمایشگاه فیزیکی، بسیاری از کتاب ها نخستین بار در نمایشگاه عرضه می گردد و مخاطب فرصت دارد با پدید آور و یا ناشر گفت و گو کند. علاوه براین، مخاطب بدون مراجعه به نمایشگاه با این اثر آشنا نخواهد شد.
فیروزان درباره بُعد اقتصاد نشر در نمایشگاه مجازی کتاب، اضافه کرد: ایده نمایشگاه مجازی کتاب با هدف تامین اقتصاد نشر طرح شده است اما به نظرم تحقق این هدف نیز با نمایشگاه مجازی کتاب محقق نمی گردد؛ چراکه نه مخاطب و نه ناشر هنوز با تکنولوژی، آشنایی قرابت بار پیدا ننموده اند. تعداد ناشرانی که از فضای مجازی برای فروش کتاب استفاده می نمایند، در مقایسه با دیگر ناشران نسبت یک به 10 هم نیست.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب اعلام کرد: نمایشگاه مجازی، مشابه خانه کتاب، بانک اطلاعات عظیمی از کتاب، همراه با راهرو های دیجیتالی از غرفه های ناشران است. آیا بانک اطلاعاتی خانه کتاب به فروش کتاب یاری نموده است؟ علاوه براین، امکان لمس کتاب، گفت و گو با غرفه دار و گردش در نمایشگاه با نمایشگاه مجازی از بین می رود.
فیروزان، درباره اینکه نمایشگاه مجازی کتاب به دنبال شیوع کرونا را می توان به فرصت راهنمایی بودجه نمایشگاه به سمت آشتی مردم با کتاب فروشی ها تبدیل کرد، گفت: اگر قرار است، خروجی نمایشگاه مجازی کتاب به دنبال شیوع کرونا، آشتی مردم با کتاب فروشی ها باشد، قطعا نقض غرض است؛ چراکه مردم با سایت ها آشتی و با کتاب فروشی ها قهر می نمایند. شاید 10 سال آینده پیروز به برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب شویم اما اگر سی و سومین دوره نمایشگاه در قالب مجازی با پیروزیت برگزار گردد، مردم از کتاب فروشی ها دور خواهند شد.
وی اضافه کرد: اگر قرار است فضای مجازی در شرایط فعلی، نمایشگاه را به نمایشگاه حرفه ای تبدیل کنیم، باید بدانیم، مسئولان نمایشگاه های قدیمی تر مانند فرانکفورت اصرار دارند این رویداد، همچنان در فضای واقعی برگزار گردد.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب به عنوان عضو شورای سیاست گذاری نمایشگاه کتاب تهران گفت: نمایشگاه مجازی کتاب، نه از حیث اقتصاد نشر، نه از حیث تحول اجتماعی به عنوان گفتمان اندیشه ـ لذت و اندیشه ـ تفریح و نه از حیث گفت و گو بین مخاطب و پدید آور، پدید آور با پدید آور و یا مخاطب با مخاطب، انتظارات را محقق نمی نماید؛ بنابراین از این ترس دارم، در نمایشگاه مجازی، اتفاقاتی شکل بگیرد که همین میزان علاقه مخاطبان به محافل کتابی و کتاب فروشی ها هم متزلزل گردد.
شکیبا باشیم
فیروزان، درباره لغو کامل نمایشگاه کتاب تهران با نظر ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد: در هر دوره، یک میلیون نفر هم به نمایشگاه کتاب تهران نمی فرایند. آمار های 4 و یا 5 میلیون نفر بازدید نماینده به نظرم اغراق آمیز است. 20 درصد اقتصاد کتاب در نمایشگاه کتاب تهران گردش پیدا می نماید و بین 800 هزار تا یک میلیون نفر از این رویداد بازدید می نمایند. این آمار ها، آمار هایی نیست که با جایگزین کردن نمایشگاه مجازی، بخواهیم ریسک دست دادن 80 درصد باقی مانده را هم به جان بخریم. بنابراین -همانطور که از موعد برگزاری نمایشگاه های خارجی هم گذشته و برگزار نشده اند- بهتر است صبر کنیم.
وی اضافه کرد: با توجه به جریان بازگشایی کسب و کار ها و مراکز مختلف در ایران و البته بسیاری از کشور های جهان، قطعا نمایشگاه ها در آینده برگزار می گردد. بنابراین در شرایط فعلی؛ نمی گردد لغو کامل این دوره از نمایشگاه کتاب تهران را پیش بینی کرد. شاید امکان برگزاری سی و سومین دوره مهیا شد و نباید امتیاز گفت و گوی پدید آور با مخاطب و اهالی نشر، همچنین جشن ملی نمایشگاه کتاب را از دست بدهیم.
فیروزان درباره اهمیت بعد مالی نمایشگاه در اقتصاد نشر، گفت: ناشران بعد گذشت چند ماه توقف نقدینگی شان در دست کتاب فروشان و موزعان، در نمایشگاه به نقدینگی دست پیدا می نمایند و برای پرداخت تعهدات سال قبل توانمند می شوند. آن ها با این نقدینگی، می توانند برای آینده نشرشان هم برنامه ریزی نمایند. همچنین از نظر اجتماعی، ناشر با مخاطب و همکاران در ارتباط مستقیم قرار می گیرد که این ارتباط، مانند تبلیغات عمل می نماید و به تعبیر فیلسوفان، بین اندیشه ورزان و مخاطبان بینیت ایجاد می گردد.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب درباره تخصیص بودجه نمایشگاه برای تقویت کتاب فروشی ها با افزایش مدت زمان طرح های حمایتی اعلام کرد: کتاب فروشی های عظیم، ظرفیت عرضه 40 هزار عنوان کتاب را دارند؛ درحالی که کتاب ،روشی ها امکان عرضه همه کتاب ها را ندارند. در چنین شرایطی، نمایشگاه کتاب تهران فرصت عرضه کتاب را حتی به ناشرانی که تنها 10 عنوان کتاب دارند، می دهد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران