پایگاه فرقه اسماعیلیه در کوه های کرکس
به گزارش بلاگ پو، با توجه به سختی جهت دستیابی به قلعه وشاق تنها جهت ممکن به قلعه، دیواره صخره ای است که در دوره اسماعیلیه به لحاظ دفاعی و برای سلب دسترسی مهاجمان به بخش اصلی، بخش زیادی از دیواره کوه را کنده و به صورت صاف در آورده اند.
در حال حاضر صعود به این قلعه مستلزم دست به سنگ شدن و صخره نوردی است که نیاز به مهارت ویژه دارد و فقط برای کوه نوردان کارآزموده امکان پذیر است.
کارشناسان واحد فنی و ثبت اداره میراث فرهنگی شهرستان نطنز با همراهی و همکاری بسیار عالی هیئت کوهنوردی و هلال احمر شهرستان پیروز به صعود به قله و انجام مستندنگاری و برداشت پلان های معماری، آنالیز و طراحی سفالینه ها و همچنین تهیه توپوگرافی و معین محدوده عرصه و حریم این اثر تاریخی و ارزشمند شدند.
پرونده ثبت این اثر با کوشش این گروه تهیه و به منظور ثبت در فهرست آثار ملی کشور به شورای ثبت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان و در نهایت به شورای ثبت وزارتخانه میراث فرهنگی ارسال شد.
با توجه به وسعت چند هکتاری محوطه وشاق، این مکان یکی از عظیم ترین پایگاه های فرقه اسماعیلیه در فلات مرکزی ایران بوده که آثار آن به صورت دیواره سنگی ممتد بر فراز یال کوه به طول چند کیلومتر به صورت منقطع از ابتدای دره سمت اوره شروع و تا قله ادامه دارد، همچنین آثار برج های دیده بانی و سازه های سنگی به صورت پلان اتاق، اصطبل، آب انبار، آسیاب و کمین گاه ها در نقاط مختلف این دره دیده می گردد.
پراکنش کاشی های فیروزه ای، زرین فام و لعابدار از جمله کاشی های فیروزه ای کتیبه دار و زرین فام بیانگر شاه نشین و مذهبی بودن قسمت فوقانی این کوه است که در فرو دست آن مراکز نظامی و سایر اقشار طبقاتی استقرار داشتند. از نکات جالب بر فراز این کوه وجود سفال یا کاشی های با خطوط برجسته آبی سیر است که احتمالا بر پیشانی بنایی شکوهمند نصب بوده است، این کتیبه به دو زبان فارسی و عربی است.
با توجه به موقعیت ویژه این قلعه در دوره های مختلف تاریخی ماموران حکومتی، شورشیان، یاغیان و راهزنان می توانستند از این دژ استفاده نموده و به جز پناه گیری در آن، از اشراف این موقعیت بر دامنه ها و دشت وسیع پیش رو بهترین بهره را برده و هر حرکتی را زیر نظر بگیرند و در موقعیتی مناسب کاروان های تجاری را غارت نمایند و یا به دسته های نظامی حمله ور شوند.
منبع: گردشبان