چرا برخی ها دست هایشان را نمی شویند؟ - بلاگ پو

تصمیم من این است که در سال 2019 حرف هایی را به صراحت در پخش برنامه هایم بزنم که در خارج از برنامه ها هم می زنم... این آخرین جملات سال پیش پیت هگزیت، مجری برنامهٔ فاکس نیوز بود، پیش از آنکه رازی را آشکار کند که باعث هیاهو در اینترنت شد.

هگزیت، یکی از مجری های مشهور شبکهٔ فاکس نیوز است که به دلیل دیدگاه های جنجالی اش خیلی هوادار دارد. او سپس گفت: فکر کنم حدود 10 سال است که دست هایم را نشسته ام. دماغ های چین خوردهٔ انبوهی از آدم ها را تصور کنید و نوشته های پر از عصبانیت آن ها از اینکه پس از یک دهه چه چیز ها باید روی آن دست ها باشد.

جالب اینجاست که هگزیت در این ماجرا تنها نیست؛ در سال 2015 جنیفر لارنس، بازیگر آمریکایی با گفتن اینکه تقریباً هیچوقت دست هایش را پس از دستشویی رفتن نمی شوید، جنجالی باورنکردنی به پا کرد. (هر دو آن ها بعداً گفتند که شوخی نموده اند). در همان سال نمایندهٔ جمهوری خواستار در کارولینای شمالی گفت الزام کارکنان رستوران ها به شستن دست ها نمونهٔ مرسومی از قانون گذاری های دست و پا گیر است.

اما واقعا هستند کسانی که دست های خود را نمی شویند و این مساله به طور هشدار دهنده ای رو به افزایش است. پژوهشی در سال 2015 تخمین زده است که فقط حدود 26.2 درصد از کسانی که در سراسر دنیا به دستشویی می فرایند و احتمالاً با مدفوع تماس پیدا می نمایند، دست خود را با صابون می شویند.

رابرت آئونگر، کارشناس بهداشت عمومی تکاملی در مدرسهٔ عالی بهداشت و طب استوایی لندن می گوید: رفتار ساده ای به نظر می رسد، اما ما سال هاست در این زمینه کوشش می کنیم (تا افراد بیشتری دست های خود را بشویند) شاید بیش از 25 سال است و هنوز تعداد کمی این کار را می نمایند.

البته بخشی از آن به نبود امکانات و صابون در بخش های فقیر تر دنیا مربوط می گردد. در کشور های کمتر توسعه یافته، فقط 27 درصد از مردم به این چیز ها دسترسی دارند (سازمان بهداشت دنیای و یونیسف برآورد می نمایند که حدود سه میلیارد نفر در دنیا در خانه های خود به آن ها دسترسی ندارند)، اما حتی در کشور هایی با درآمد بالا، که آب و صابون به فراوانی در دسترس است، فقط 50 درصد از افراد پس از دستشویی دست های خود را می شویند، دلیلی کافی برای همهٔ ما که دست دادن با آرنج را رسم همیشگی خود کنیم.

آمار به شدت تکان دهنده است، به ویژه وقتی بدانیم که شستن دست ها یکی از مهمترین یافته های تاریخ بشریت است که زندگی او را نجات داده است. فقط متوسط طول عمر حدود 80 سال در کشور هایی مثل بریتانیا را با متوسط عمر حدود 40 سال در سال 1850 که دست شستن تازه مرسوم شده بود، مقایسه کنید.

اگر به دلیل و انگیزهٔ بیشتری احتیاج دارید باید بدانید که همین عادت سادهٔ بهداشتی باعث اجتناب و دوری از ابر باکتری ها و همه گیری های دنیای می گردد.

در سال 2006 تحقیقی نشان داد که شستن مرتب دست ها خطر ابتلا به بیماری های تنفسی را بین 6 تا 44 درصد کاهش می دهد. از زمان آغاز همه گیری کوویدـ19، پژوهشگران دریافتند که فرهنگ دست شستن در هر کشوری نشانهٔ خیلی خوبی از میزان گسترش این بیماری در آن کشور است.

باور بر این است که ویروس از ذرات معلق در هوا به افراد منتقل می گردد، اما هم چنین با لمس چیز های آلوده و دست زدن به صورت هم منتقل می گردد.

چرا برخی از ما چنان مشتاق دست شستن هستیم که در این دوران کمبود حتی حاضریم پول زیادی برای مواد شوینده بپردازیم در حالی که کسانی هم هستند که سرسختانه حتی از صابون استفاده نمی نمایند؟ اگر این ویروس عجیب و داستان های ترسناک در خصوص وجود ذراتی از مدفوع بر کنترل تلویزیون هتل ها نتواند باعث گردد که آدم ها عادت های خود را عوض نمایند، چه چیزی خواهد توانست؟

پزشکانی که تصمیم شهودی می گیرند بیشتر از آن هایی که به طور منطقی فکر می نمایند، دست های خود را می شویند

اینکه پس از دستشویی افراد دست های خود را نمی شویند، فقط به دلیل تنبلی نیست. از روش تفکر فرد تا میزان خوش بینی افراد، احتیاج به احساس طبیعی بودن و میزان احساس انزجار آنها، همه از عوامل روان شناختی هستند که به طور ناخودآگاه باعث می گردد افراد تمایلی به شستن دست هایشان نداشته باشند. با آگاهی از این جهت گیری های ذهنی نهفته، کارشناسان در سراسر دنیا امید دارند بتوانند ما را به رعایت بهداشت بیشتر فرا خوانند.

آئونگر می گوید: یکی از مسائل شستن دست ها، به ویژه در کشور های توسعه یافته این است که می توانید بار ها و بار ها دست خود را نشویید و بیمار هم نشوید و وقتی چندین روز بعد بیمار شوید دیگر دست نشستن یادتان رفته است و از حافظه ٔ شما پاک شده است.

حتی در خصوص ویروس کرونا، می گویند فاصلهٔ بین مبتلا شدن و مشاهدهٔ نشانه های بیماری حدود پنج یا شش روز است و از این رو سخت است ارتباطی بین رفتار های خودمان و بیماری پیدا کنیم.

مراقب خوش بینی باشید

یکی از عواملی که بر نشستن دست ها اثر دارد، خوش بینی است. جهت گیری ذهنی خوش بینی بر این باور است که چیز های بد کمتر محتمل است که برای ما پیش بیاید تا برای باقی مردم. این دیدگاهِ عمومی مثبتِ غیر منطقی که در فرهنگ های مختلف بشری و در مناطق جغرافیایی گوناگون و با هر جنس و سنی دیده می گردد و حتی در جانورانی مثل سار ها و موش ها هم دیده شده است. این جهت گیری ذهنی باعث می گردد که احتمال اتفاق های ناخوشایند گوناگونی از بروز بیماری سرطان تا طلاق را از خودمان بسیار دور بدانیم.

وقتی ببینیم که دیگران دست های خود را پس از دستشویی می شویند ما هم این کار را می کنیم، اما وقتی ببینیم که کسی این کار را نمی نماید ما هم حس می کنیم که نباید این کار را بکنیم

توهّم و خود گول زنی ممکن است دلیل رفتار هایی مثل سیگار کشیدن یا استفادهٔ افراد از کارت های اعتباری باشد که در نهایت برای آن ها هزینه هم دارد. این امر می تواند عامل دست نشستن هم باشد. در پژوهشی که در دانشگاهی در نیویورک در میانهٔ همه گیری آنفلوآنزای خوکی در سال 2009 صورت گرفته است، نشان می دهد که دانشجویانی که خوش بینی غیر واقع بینانه دارند کمتر تمایلی به شستن دست های خود دارند. از طرف دیگر آن هایی که اعتماد به نفس بیشتری به توانایی خود در مهار و ادارهٔ زندگی دارند بر خلاف آن ها هستند.

جهت گیری ذهنی خوش بینی در دانشجویان پرستاری هم دیده شده است که آگاهی خود را در رعایت بهداشت دست ها خیلی دست بالا می گیرند و هم چنین کسانی که در کار تهیهٔ غذا هستند به طور مداوم امکان و خطر آلوده کردن غذا را برای دیگران دست کم می گیرند.

معیار های اجتماعی مهم است

کلید اصلی اهمیت روانشناسی در شستن دست ها، در میزان باور نکردنی توصیهٔ بهداشتی برای شستن دست ها در فرهنگ های گوناگون در سراسر دنیا است. در پژوهشی در فرانسه، از 64002 نفر از 63 کشور دنیا خواستند تا نظر خود را در خصوص این جمله بگویند شستن دست ها با صابون بعد از توالت کاری است که به طور اتوماتیک انجام می دهید. کمتر از نیمی از پاسخ دهنگان از کشور های چین، ژاپن، کرهٔ شمالی و هلند با آن موافق بودند. درحالی که کشوری که بهترین رتبه را به دست آورد، عربستان سعودی بود که 97 درصد از مردمانش گفتند عادت دارند دست های خود را با صابون بشویند.

حتی در میان کشور های دنیا در عدم رعایت بهداشت همه به یک اندازه مقصر نیستند. برای مثال، تحقیقات به طور مداوم نشان می دهد که زنان به طور تعیینی بیشتر تمایل به شستن دست ها دارند تا مرد ان؛ آئونگر در یکی از پژوهش های خود دریافت که زنان دردستشویی های رستوران های بین راهی بریتانیا دو برابر مردان دست های خود را می شویند. این میزان پس از همه گیری کوویدـ19 افزایش پیدا نموده است و در نظر سنجی اخیر دریافتند که 65 درصد زنان و 52 درصد مردان گفته اند که به طور مرتب دست های خود را می شویند.

هرچه فرد اخلاقی تر باشد بیشتر محتمل است که دست هایش را بشوید

آئونگر شرح می دهد که تفاوت میزان شستن دست ها بستگی به معیار های اجتماعی دارد، مجموعه ای از قوانین نانوشته ٔ قدرتمند که رفتار های ما را در زندگی جمعی اداره می نمایند. او می گوید: این ها سامانه های روانشناختی پیچیده ای است که بستگی به مشاهدهٔ رفتار های دیگران و فکر کردن در خصوص انتظاراتی که دیگران از شما دارند و تجربهٔ فشار برای تکرار آن رفتار دارد.

وقتی ببینیم که دیگران دست های خود را پس از دستشویی می شویند ما هم این کار را می کنیم، اما وقتی ببینیم که کسی این کار را نمی نماید ما هم حس می کنیم که نباید این کار را بکنیم. آئونگر می گوید:درواقع کسانی که این کار را انجام می دهند غیرعادی یا خود نما تلقی می شوند. پژوهشی در سال 2018 هم نشان داد اینکه فرد فکر کند چقدر افراد دیگر دست های خود را می شویند به طور تعیینی بر میزان شستن دست های خود فرد اثر می گذارد.

همانطور که زنان و مردان در مکان های عمومی به دستشویی های جداگانه ای می فرایند، شاید معیار های اجتماعی مختلفی هم برای هر جنس وجود داشته باشد. همانطور که برای گروه های مختلفی از افراد مثلاً با ادیان مختلف وجود دارد.

تفکر منطقی در تقابل با تفکر تجربی

یکی از دلایلی که محققان اصرار دارند از روان شناسی دست شستن پرده بردارند این است که جان آدم ها در گرو آن است، به ویژه جان بیماران بستری در بیمارستان ها. با وجود سال ها کوشش برای زنده نگه داشتن آدم ها، بسیاری از کارکنان درمانی این عادت ابتدایی را نادیده می گیرند. عادتی که می تواند جلوی گسترش بسیاری از ویروس های کشنده و ابر باکتری هایی مانند باکتری کلستریدیوم دیفیسیل را بگیرد.

در سال 2007، پژوهشگران دریافتند که جراحان در بیمارستانی در استرالیا فقط 10 درصد موارد پیش از تماس با بیمار دست خود را می شویند (در مقابل 30 درصد پس از تماس با بیمار). تحقیقات تازه تر در بیمارستان های دیگر، یافته های هشدار دهندهٔ دیگری را آشکار نموده است. برای مثال در سال 2019 پژوهشی در بیمارستانی در کِبِک انجام گرفت که نشان داد کارکنان بخش درمانی فقط در 33 درصد موارد دست های خود را می شویند. حتی در عربستان سعودی، با فرهنگ پر وسواس شستن دست ها، کارکنان بخش درمانی اغلب اصول بهداشت دست های خود را مراعات نمی نمایند.

همانطور که انتظار می رود، پژوهش ها نشان داده است افرادی که خیلی سخت گیر نیستند کمتر محتمل است که دست های خود را بشویند و اگر هم بشویند، خیلی کوتاه انجام می دهند.

اما درست مثل عموم مردم، متخصصان هم به یک اندازه مقصر نیستند. در سال 2008 پژوهشی نشان داد که پزشکانی که تصمیم های شهودی می گیرند به طور شاخصی بیشتر از آن هایی که به طور منطقی فکر می نمایند، دست های خود را می شویند. این نشان می دهد که ارائهٔ دلایل منطقی برای شستن دست ها بهترین راه برای راضی کردن مردم به شستن دست هاشان نیست.

تحقیقی که در ماه مارس سال جاری انجام شد ویژگی دیگری که در شستن دست ها نقش دارد را آشکار کرد: درست کاری. در این تحقیق که در برزیل انجام شد، دریافتند که افرادی که امتیاز بالاتری در درستکاری به دست می آوردند بیشتر احتمال داشت که فاصلهٔ اجتماعی و شستن دست ها را هم رعایت نمایند.

و در نهایت بیزاری مهم است. واکنش حسی ما به دیدن استیک فاسد فایده ای که دارد این است که باعث می گردد آن را نخوریم. همینطور رفتن و نشستن در آن سر قطار برای دور بودن از مسافری که دستمال آلوده ای در دست دارد به ما یاری می نماید ویرو س های بیماری زای او را دریافت نکنیم. دکتر دیک استیونسون، روانشناس دانشگاه مکواری استرالیا می گوید: همین دور کردن ما مهم ترین کاری است که به ما یاری می نماید.

حتی شامپانزه ها، که بار ها در باغ وحش ها دیده ایم که مدفوع خود را هم می خورند، از مایعات بدن هم نوعانشان دوری می نمایند؛ می بینیم که بیزاری، احساسی محصول فرهنگ امروزی بشری نیست، حسی است که در جهت تکامل برای محافظت از ما شکل گرفته است؛ و مانند هر احساس دیگری، میزان بیزاری از فردی تا فرد دیگر فرق می نماید. این بیزاری و نفرت نیرویی بسیار قوی در زندگی ماست که خیلی چیز ها را در زندگی ما معین می نماید: تصمیم های سیاسی ما را هم معین می نماید، افرادی که بیشتر نسبت به بیزاری و نفرت حساس هستند، بیشتر محتمل است که جناح های محافظه کار را انتخاب نمایند، هم چنین پذیرش دگرباشان جنسی، یا اینکه چقدر دگر باش هراسی در ما هست و حتی اینکه چقدر از عنکبوت ها می ترسیم.

عوامل روانشناختی گوناگونی مانند خوش بینی متوهمانه و میل تقلید از دیگران باعث می گردد افراد تمایلی به شستن دست های خود نداشته باشند

همانطور که انتظار دارید، تحقیقات نشان داده است افرادی که کمتر سخت گیر هستند کمتر تمایل به شستن دست های خود دارند و اگر هم بشویند خیلی کوتاه انجام می دهند. در پژوهشی در خصوص شستن دست ها در هائیتی و اتیوپی دریافتند که دانش و آگاهی فرد از مسائل بهداشتی چندان ربطی به شستن دست ها ندارد بلکه احساس احتمالی بیزاری است که معین نماینده است.

تمیز نگهش دار

برای غلبه بر این جهت گیر ی های ذهنی چه می توان کرد؟

در چند هفتهٔ گذشته، سازمان های بهداشت عمومی، مؤسسات خیریه، سیاستمداران و شخصیت های گوناگون همه با هم یک صدا پر شور ترین کارزار دست شستن را که بشریت به خاطر دارد به راه انداخته اند. افراد مشهور روش های درست دست شستن را به نمایش می گذارند، انواع فیلم ها و تصاویر گوناگون به طور سیل آسا در اینترنت در جریان است.

به جای اینکه دست شستن را جالب نشان دهیم، یکی از راه های اصلی، مهار کردن و استفاده از بیزاری است. در سال 2009، همراه با همکاران دانشگاه مکواری، استیونسون این ایده را بر روی گروهی از دانشجویان آزمایش کرد. پس از آنکه از آن ها در خصوص عادت های فعلی دست شستن و میزان بیزاری آن ها سؤال کرد از آن ها خواسته شد که یکی از سه فیلم مورد نظر را تماشا نمایند. یکی از فیلم ها فیلمی آموزشی بود، یکی دیگر با تصاویر تحریک نمایندهٔ نفرت و سرکوب و دیگری بخشی از یک مستند از طبیعت که ربطی به موضوع نداشت.

کارزارهای تبلیغی که باعث می گردد افراد احساس بیزاری از آلودگی نمایند بسیار موثرتر از موارد صرفا مستند است

یک هفته بعد، دوباره از دانشجویان دعوت کردند و از آن ها خواستند که دور میزی بنشینند که روی آن دستمال ها و ژل ضد عفونی دست قرار داده بودند. تعدادی از چیز های خیلی آلوده را در دسترس آن ها قرار دادند از مگس کش های کثیف تا برس های توالت. بعد از لمس هر کدام از این چیز ها از آن ها خواستند تا بیسکوئیتی از بشقاب بردارند. آیا داوطلبان دست های خود را پیش از برداشتن خوراکی ضد عفونی کردند؟

همانطور که انتظار می رفت، پژوهشگران دریافتند که افرادی که فیلم نفرت برانگیز را دیده بودند بیشتر تمایل به تمیز کردن دست های خود داشتند تا گروه های دیگر، درواقع، آن ها بیش از دو گروه دست های خود را تمیز می کردند.

در ادامهٔ تحقیق، گروه دریافت که در دنیا واقعی هم می تواند چنین باشد. با زیر نظر دریافت شیوهٔ شستن دست ها در چند دستشویی آن ها دریافتند که افراد با مشاهدهٔ پوستر هایی که مثلاً میزان آلودگی را بر روی نان نشان می دهد تا افراد به میزان آلودگی که با نشستن دست ها بر همه چیز باقی می ماند پی ببرند، به طور تعیین بیشتر به شستن دست ها ترغیب می شوند تا فقط ارائهٔ دلایل مستند آن.

هیچ کس نمی داند این مراقبت و محکم کاری در خصوص دست شستن چقدر می تواند ادامه پیدا کند، اما نشان می دهد که فقط گفتن این به مردم چندان مؤثر نیست و باعث نمی گردد که این کار را انجام دهند. استیونسون می گوید: پرسش بسیار مهمی است، باید اول کوشش کنیم برای فرد انگیزه ای در شستن دست ها در موقعیت های خاصی ایجاد کنیم، مثلاً با دیدن هشدار ها و علائم؛ اگر این کار رعایت گردد و ادامه پیدا کند تبدیل به عادت می گردد. آنچه برای ما روشن نیست این است که شکل دریافت این عادت چقدر زمان خواهد برد.

آئونگر هم با این نکتهٔ مهم موافق است. او می گوید: ما در شرایط خیلی ویژه ای قرار داریم، به دلیل ویروس کرونا انبوهی از آدم ها علاقمند به شستن دست ها هستند، اما سؤال اینجاست آیا می توان می توان به نتایج بالایی دست پیدا کرد و این میزان حفظ خواهد شد؟

فقط زمان به ما نشان خواهد داد، خوشبختانه دیگر احتمال ندارد که بشنویم افراد مشهور با لافِ نشستن دست خودنمایی نمایند.

منبع: bbc

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت