کشت و پرورش قارچ گانودرما - بلاگ پو

خبرنگاران | سرویس گیاهان و حیوانات - محل رویش طبیعی قارچ گانودرما (رِی­شی در زبان ژاپنی، لینگ­ زی در زبان چینی و یونگ­ زهی در زبان کره ­ای نام های دیگر این قارچ هستند) در جنگل و بر روی چوب های پوسیدۀ درختان است. این قارچ بیشتر در چین و ژاپن یافت می شده و به وسیله همین کشور ها نیز به جهان معرفی شده است. در ایران نیز در شهر های شمالی و کرانۀ دریای خزر می روید و گونۀ ایرانی آن به دلیل وجود پلی ساکارید های بیشتر در آن ارزش دارویی بالاتری دارد. امروزه به علت کمیابی این گیاه در جنگل­ ها، فراوری انبوه آن به صورت پرورشی انجام می­ گیرد. پرورش قارچ گانودرما به علت شهرتی که از لحاظ دارویی پیدا نموده منبعی بسیار سودمند و درآمدزاست.

قارچ گانودرما چیست و چه خواصی دارد؟

گانودرما در میان قارچ ها بهترین و مؤثرترین قارچ دارویی نامیده شده و در چین به پادشاه گیاهان­ دارویی موسوم است. این قارچ در رنگ­ های قرمز، سیاه، زرد، بنفش، سفید و سبز یافت می شود، اما نوع قرمز آن بیشتر مورد آنالیز و توجه قرار گرفته و خواص دارویی به آن نسبت داده شده است. این قارچ عجیب سرشار از مواد بیولوژیکی فعال از جمله آنتی اکسیدان ها، پلی ساکارید و پلی ترپنوئید، اسید گانودریک، استرول های گیاهی، پروتئین ها و ویتامین ها، پتاسیم، فسفر و کلسیم است. از این قارچ در درمان بسیاری بیماری­ ها همچون سرطان، ایدز، بیماری های قلبی، دیابت، آسم و ... استفاده می شود و دارای خواص درمانی بی ­شماری همچون خاصیت ضد التهابی، تقویت سیستم ایمنی بدن، آرامبخش، ضد ویروس و ضد باکتریایی، آنتی هیستامین و بسیاری دیگر است. همچنین در صنعت زیبایی برای پوست و مو و لاغری نیز مورد استفاده قرار می­ گیرد. مصرف این قارچ عوارض جانبی ندارد، اما با مصرف همزمان بعضی دارو ها از جمله دارو های سرطان یا فشارخون ممکن است تداخل منفی داشته باشد و باید با پزشک مشورت شود.

شیوۀ کشت و پرورش قارچ گانودرما

برای پرورش قارچ گانودرما، پیش از هرچیز باید کیسه های پلاستیکی تمیز و مناسب (پلی پروپیلن) تهیه شود، سپس محیط کشت (مدیوم) قارچ آماده و به کیسه ها انتقال یابد. برای تهیه مدیوم قارچ مقداری خاک اره با 10% سبوس برنج و 3% آهک مخلوط می­ شود. پس از انتقال، در کیسه­ ها محکم با نخ بسته می­ شود.

مرحله استریلیزاسیون

کیسه های حاوی مدیوم در فشار کم و حرارت 95 تا 100 درجه سانتی­گراد استریلیزه می شوند.

مرحله بذرپاشی

پس از خنک شدن کیسه ها نوبت به مرحلۀ بذرپاشی می رسد. این مرحله به­ صورت کاملا بهداشتی و با استفاده از هود بر روی کیسه ها انجام می گیرد. محیط اتاق باید کاملا تاریک و دمای محیط کشت بین 28 تا 35 درجه سانتی­گراد و با دی اکسید­کربن بالا باشد. سه تا چهار هفته بعد، محیط کشت ریسه (ملیسیوم، نخینه های قارچ) دوانده است.

مرحله بازکردن درب کیسه­ ها

زمان برداشتن و باز­کردن درب کیسه ها بسیار مهم و حساس است. زمانی که ریسه­ ها نیمی از کیسه را گرفته ­اند (و نه بیشتر یا کم­تر) مناسب­ترین موقع است. سپس کیسه ­ها به سالن فراوری منتقل و بر روی قفسه ­ها قرار می گیرند. در این هنگام رطوبت باید 85 الی 95 در صد باشد و آبیاری حداقل دو بار در روز انجام گیرد. یک تا دو هفته زمان می برد تا قارچ­های گانودرما ظاهر گردند. وقتی کلاه قارچ زردرنگ تشکیل شد باید دما و رطوبت را کاهش داد.

مرحله برداشت اول

رشد قارچ گانودرما کند است. دو تا سه ماه پس از ظاهر شدن قارچ ­ها، هنگامی که قارچ ­ها به رنگ قرمز در­آمد و حاشیۀ سفید آن­ها محو شد، زمان برداشت فرا­­رسیده است. پس از برداشت فلاش اول (بازه زمانی برداشت قارچ که چند­روز طول می­ کشد)، فلاش دوم ظاهر خواهد­شد.

مرحله برداشت دوم

بعد از برداشت اول، محل نگهداری و دما و رطوبت باید به حالت اول برگردانده شود تا شرایط برای رشد و برداشت دوم مهیا شود. قارچ­ های گانودرما پس از برداشت، در شرایط ویژه خشک می­ شوند و سپس باید در محیط سرد و خشک نگهداری گردند.

آفات محیط کشت گانودرما

کپک­ هایی همچون نوروسپورا و تریکودرما و یا کنه ها ممکن است به محیط کشت این قارچ حمله و آن را آلوده نمایند. دلیل ظهور این آفات، پاره شدن کیسه­ها یا بذرپاشی غیراصولی است که باید به آن بسیار توجه کرد.

شکل­ های مصرفی گانودرما

قارچ گانودرما مزۀ تلخی دارد و به تنهایی قابل خوردن نیست، اما از این قارچ به شکل خوراکی، در چای، قهوه و شکلات استفاده می شود. همچنین پودر، قرص و کپسول­ های دارویی آن در بازار عرضه می­ شود و عصارۀ آن نیز در موادی همچون شامپو و خمیردندان مورد استفاده قرار می­ گیرد.

اگر شما نیز با نحوه پرورش قارچ گانودرما و یا مصرف آن به عنوان داروی گیاهی آشنا هستید و تجربه ای در این زمینه دارید، آن را به وسیله بخش ارسال نظر با ما و سایر کاربران خبرنگاران در میان بگذارید.