گزارش خبرنگاران از بزرگ ترین رصدخانه تاریخی جهان ، شگفتی گردشگران از مرتفع ترین ساعت آفتابی جهان - بلاگ پو

خبرنگاران : میراث فرهنگی هر کشوری بخشی از تاریخ هنری، سیاسی و علمی آن کشور را نشان می دهد. هند کشوری است که تاریخ و فرهنگی درخشان دارد و به خصوص زمانی همانند ایران، خاستگاه علم و فناوری دنیای شرق بوده است اما این کشور به دلیل نفوذ غرب در برهه ای دچار عقب ماندگی شد و بخش وسیعی از این فرهنگ غنی را از دست داد.

جنتر منتر، دو واژه جادویی و اسرارآمیز است که یکی از نشانه های پیشرفت علم هیئت قدیم کشور هندوستان را متجلی می نماید. زمانی هند و ایران دو قطب مهم علم ستاره شناسی قدیم بودند. هرچند امروزه، ایران از روزگار گذشته اش در این حوزه دور مانده اما هند همچنان یکی از کشورهایی است که در عرصه نجوم و فضا پیشگام است.

اصطلاح جنتر منتر به معنی دستگاه هایی برای اندازه گیری توازن آسمان ها است. شهر جیپور که با قصرها، قلعه ها، معابد، باغ ها و آبگیرهایش شهرت دنیای دارد این رصدخانه نجومی قرن هجدهمی را هم در خودش جای داده است.

ساوای جای سینگ دوم، پادشاه راج پوت و مهاراجه قلمرو آمبر که بعدها ایالت جیپور راجستان نام گرفت، رصدخانه جنتر منتر را در 1734 میلادی ساخت. این رصدخانه، هم از جنبه های مختلف معماری و هم از نظر دستگاه های نجومی توجه اخترشناسان، مورخان و معماران دنیا را جلب نموده است. به طوری که جنتر منتر به عنوان یکی از بزرگ ترین رصدخانه هایی است که تاکنون ساخته شده است.

مهاراجه جای سینگ دوم درمجموع پنج جنتر منتر ساخت که به ترتیب در شهرهای دهلی نو، جیپور، اوجاین، ماتورا و وارانازی قرار داشتند و جنتر منتر جیپور که بین این پنج رصدخانه از همه بزرگ تر بود تا امروز هم فعال است. جنتر منتر جیپور که ثبت دنیای یونسکو است درمجموع از 19 دستگاه نجومی تشکیل شده و سامرات یانترا که بزرگ ترین ساعت خورشیدی دنیا است در این رصدخانه واقع شده است و دقت آن به 2 ثانیه می رسد.

چرا شاه سینگ دوم جنتر منتر را ساخت؟

شاه جای سینگ دوم که خودش دانشمندی بزرگ در حوزه نجوم بود این رصدخانه را باهدف مطالعه فضا و زمان تاسیس کرد. او که حاکم قلمرو آمبر و موسس شهر جیپور بود از سوی محمد شاه گورکانی، امپراتور مغول گورکانیان هند، مامور شد تا جدول های نجومی آن موقع را اصلاح و صحت داده های مربوط به موقعیت سیارات را تایید کند. این جدول ها تا امروز در دسترس اند. هدف اصلی برنامه علمی جای سینگ دوم نوشتن سالنامه اسلامی یا جدول های زیج اسلامی برای اندازه گیری دقیق ساعت و زمان و ارائه تقویم با استفاده از موقعیت درست سیارات بود.

هدف دیگر شاه جای سینگ این بود که با استفاده از علم هیئت زندگی فردی و اجتماعی مردم را پیش بینی کند. او با اطلاعات نجومی سنتی هندو آشنا بود و همچنین تمام کتاب هایی را که اخترشناسان ایرانی، اسلامی و اروپایی درباره علم هیئت نوشته بودند مطالعه نموده بود. این دانش عالی به او در ساختن جنتر منتر با دقت اندازه گیری بالا یاری کرد.

جنتر منتر را نسخه جدیدی از رصدخانه شاه اُلُغ بیگ (13330 تا 1449 میلادی)، نوه تیمور و حاکم سمرقند در ازبکستان امروزی می دانند. اما در مقایسه با رصدخانه اُلُغ بیگ، دقت دستگاه های جنتر منتر بسیار بیشتر است.

جنتر منتر جیپور نزدیک هوا محل در زمینی به مساحت 18هزارو700 مترمربع واقع شده است. بعضی از دستگاه های این رصدخانه هنوز برای بازدیدنمایندگان بسیار اسرارآمیز است. این دستگاه ها برای محاسبه محور زمین، معین موقعیت سیارات و ستارگان در آسمان، معین خط استوا، مدارها و نصف النهارها و معین منطقه البروجه کاربرد دارند.

بعضی دیگر از دستگاه ها که یاشی والایا یانترا نام دارند برای معین ساعت نجومی تولد است که در پیش بینی های طالع بینی براساس ماه تولد استفاده می شوند. به طوری که هر ماه تولد دستگاه مخصوص به خودش را دارد و بنابراین، 12 یاشی والایا یانترا برای 12 منطقه البروج آسمان در نظر گرفته شده است.

به بیانی ساده، جنتر منتر هم در اخترشناسی (Astronomy) و هم در اختربینی (Astrology) قابل استفاده است. این رصدخانه کنار ارگ آمر و هوامحل یکی از قطب های مهم گردشگری شهر جیپور به شمار می رود.

بزرگ ترین ساعت خورشیدی دنیا

همان طور که پیشتر اشاره شد، سامرات یانترا بزرگ ترین ساعت خورشیدی دنیا است و دقت آن به 2 ثانیه می رسد. ارتفاع دو بازوی عقربه این ساعت آفتابی 22.6 متر و شعاع ربع قوس دایره معین زمان 15.5 متر است.

زوایه دیوار گونیاشکل که در جهت شمال-جنوب واقع شده است با عرض جغرافیایی مکان ساعت آفتابی برابر است. این ساعت آفتابی دو ربع قوس دایره در شرق و غرب دیوار گونیاشکل دارد که هریک از آن ها به 6 ساعت تقسیم شده اند که به ترتیب ساعت های از طلوع آفتاب از شرق تا غروب آفتاب در غرب را معین می نمایند. هر یک ساعت به چهار بخش تقسیم شده که 15 دقیقه را نشان می دهند. هر یک دقیقه این یک ربع ساعت ها هم به 6 ثانیه تقسیم می شوند. سه بخش کوچک تر 2 ثانیه ای هم وجود دارد که زمان را با دقت بالاتری معین می نمایند. حرکت سایه دیوار گونیاشکل روی این تقسیم بندی ها زمان را با دقت ساعت، دقیقه و ثانیه معین می نماید.

عکس ها: هدا عربشاهی

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

kurdeblog.ir: مجله سرگرمی و گردشگری