آخرین وضعیت جذب حق التدریسهای فنی، ایجاد لیسانس فنی حرفه ای
به گزارش بلاگ پو، به گزارش خبرنگاران، به توجه به بالا بودن نرخ بیکاری بین فارغ التحصیلان دانشگاه ها و سهم پایین آنها در ایجاد اشتغال، دانشگاه فنی وحرفه ای به عنوان دانشگاهی اشتغال زا و کارآفرین مطرح شده و یکی از ماموریتهای اصلی آن تربیت تکنسین ماهر و آماده برای ورود به بازار کار است.
این دانشگاه، تنها دانشگاه متولی آموزش های عالی فنی و حرفه ای است که بین علم، عمل و تبدیل آن به ثروت پیوند ایجاده نموده و کوشش می نماید به وسیله تربیت تکنسین های ماهر و کارآفرین و نیز تعامل با مراکز صنعتی، بخش های دولتی و غیردولتی، زمینه لازم را برای کسب مهارت ها، ایجاد اشتغال و کارآفرینی ایجاد کند. این دانشگاه توانسته به معنای واقعی علم را به محصول تبدیل نموده و ارتباط خوبی با صنعت ایجاد کند.
با توجه به قرار داشتن در هفته پژوهش بر آن شدیم تا با دکتر مسعود شفیعی رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای تبادل نظریی داشته و در جریان دستاوردهای این دانشگاه قرار گیریم مشروح این تبادل نظر در زیر آمده است:
*دانشگاه فنی و حرفه ای یکی از نمادهای دانشگاه کارآفرین و نسل سوم است که توسعه آن بسیارمورد توجه مسئولان نظام آموزش عالی قرار گرفته به طوریکه در سند آمایش آموزش عالی نیز بر توسعه این دانشگاه تاکید شده برهمین اساس لطفا در خصوص شکل گیری و ماموریت های این دانشگاه شرح دهید؟
دانشگاه فنی و حرفه ای، قدمت 5 ساله دارد، اگرچه سبقه آن به 55 سال پیش باز می گردد، بنابر مصلحتی بر اساس ماده 23 برنامه پنجم توسعه مقرر شد که دانشگاه فنی و حرفه ای تشکیل گردد، ما جزء دانشگاه های تقاضامحور هستیم. باید نیروهایمان را برای صنعت و بازار کار تربیت کنیم که درحال حاضر این کار را انجام داده ایم به طوریکه 70 درصد فارغ التحصیلان دانشگاه فنی و حرفه ای جذب بازار کار می شوند.
هنرستانی ها ورودی های دانشگاه فنی و حرفه ای را تشکیل می دهند، البته در این سیستم دو مشکل رخ داده، اول اینکه دانشجویان ما زمانی که تکنسین می شدند، باید در بازار کار سه تا پنج سال تجربه کسب می کردند و دوباره بازگشته و دو سال دیگر به عنوان کارشناسی ناپیوسته درس می خواندند، که این کارشناسی ناپیوسته از اول به نظر من غلط و من درآوردی ایران است. چون کشورهای توسعه یافته بعد از مدرک اول و جذب کار فقط گواهینامه می دهند نه مدرک.
با این روش کاردانی های ما که می خواهند اثرات کار خود را در صنعت نشان دهند و از طرفی به دنبال ایجاد تاخیر در سربازی خود بوده و مدرک گرا نیز هستند، برای کارشناسی ناپیوسته ثبت نام می نمایند، این مسئاله باعث می گردد که از مأموریت اصلی خود دور شوند، در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده بود که باید 40 درصد نیروهای دانشگاهی ما تکنسین شوند، تا سال 84، 85 این روند صعودی بوده و به 28 درصد رسیده اما بعد نزولی شد با این اوصاف دیگر کاردانی باقی نمی ماند.
*برای حل این مشکل چه برنامه ای را تهیه کردید؟
برای اینکه این مشکل را حل کنیم، طرحی را تهیه کردیم، تحت عنوان سرباز تکنسین و آن را به نظام وظیفه ارایه دادیم، جلساتی هم برگزار گردید در مجموع با ایده این موضوع مخالفتی ندارند ولی معتقدند، مجلس و یا دولت باید آن را مصوب کند، براساس این طرح آنجا دانشجویان را معاف نمایند یا سربازی را به تأخیر بیندازند. براساس این طرح سه سال سربازی دانشجویان کاردانی فنی و حرفه ای به تأخیر افتاده و این دانشجویان تا سه سال که در صنعت مشغول فعالیت هستند مشمول نمی گردد.
یعنی اگر صنعتی فارغ التحصیل فوق دیپلم دانشگاه ما را جذب کرد، باید مانند دانشجو با آن برخورد گردد و در این سه سال مشمول سربازی نگردد، مثل استادان و فوق لیسانس ها این فوق دیپلم ها نیز امریه بگیرند.
مشکل دیگری که اخیراً رخ داده، این است که درگذشته هنرستانی ها باید 11 سال درس خوانده و سپس فارغ التحصیل می شدند و از طرفی هم این گروه نمی توانستند در مقطع کارشناسی و یا دانشگاه دیگر تحصیل نمایند، باید در آموزشکده ها که حالا شده دانشگاه فنی و حرفه ای ادامه تحصیل می دادند، از طرفی هم باتوجه به مدرک گرایی در کشور ما، مقطع کارشناسی ناپیوسته نیز برای این دانشجویان ایجاد شده است.
اکنون وزارت آموزش و پرورش اعلام نموده، هنرستانی ها و کاردانشی ها نیز 12 سال درس بخوانند. این دانش آموزان سال 97 فارغ التحصیل می شوند و می توانند بروند دنبال لیسانس که این مسئله ورودی دانشگاه فنی و حرفه ای را به هم می زند. چرا که ما می دانیم مدرک گرایی در ایران رواج دارد.
با وزارتخانه های علوم و آموزش و پرورش صحبت نموده ایم که این موضوع را طوری درست نمایند و برنامه ای طراحی نمایند که این نظام عرضه و تقاضامحوری به هم نریزد.
*دانشگاه فنی و حرفه ای در سال های گذشته چندان شناخته شده نبود ولی اکنون جایگاه خود را در میان دانشگاه ها پیدا نموده و اکثر مردم با این دانشگاه آشنا هستند چه برنامه هایی برای شناساندن دانشگاه اجرا کردید؟
وقتی که خود من ریاست این دانشگاه را پذیرفتم، شناخت چندانی نداشتم و چون یک مدت هم مسئولیت دانشگاه جامع علمی کاربردی را داشتم، وقتی از دانشگاه فنی و حرفه ای حرفی می شد برخی فکر می کردند همان دانشگاه جامع علمی کاربردی است، برخی جاها به نام سازمان فنی و حرفه ای می شناختند ولی اکنون دیگر اینگونه نیست بیرون از اینجا، این دانشگاه را می شناسند.
ما برنامه های زیادی برای شناساندن و معرفی دانشگاه اجرا کردیم، گزارش هایی را به دیوان عدالت و محاسبات، ارایه دادیم و به وسیله خواستیم در این قسمت ها بهترین کار برای شناساندن دانشگاه علاوه بر کارهایی که اجرا شده انجام گردد.
همکاری های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملی را مخصوص دانشگاه فنی و حرفه ای در 10 سمینار طراحی و اجرا کردیم تا هم مراکز فنی و حرفه ای مزایای توانمندی های خود را بگویند و هم به وسیله این سمینارها دانشگاه را شناساندیم و اکثر استانداران از ما تشکر می کردند که فارغ التحصیلان دانشگاه ما وبال گردن نیستند.
*با توجه به مسائل پیش آمده، چه راهکارهایی برای جذب مخاطب پیش بینی نموده اید؟ منظورم این هست که چطوری می خواهید انگیره مخاطبان آموزش عالی را برای انتخاب این دانشگاه افزایش بدید؟
دراین زمینه برنامه هایی را پیش بینی نموده ایم که یکی از این کارها این است که با توجه به احتیاج بازار کاردانی های جدیدی را وارد بازار کنیم. از طرفی برنامه داریم که لیسانس فنی و حرفه ای را هم راه اندازی کنیم و اکنون دنبال اخذ مجوز آن از وزارت علوم هستیم.
*در خصوص دوره کارشناسی فنی و حرفه ای لطفا بیشتر شرح بدید؟ چه تفاوتی با سایر لیسانس ها دارد؟
این دوره کارشناسی تفاوتش در این است که آزمایشگاه و کارگاه بیشتر دارد در دروس سال سوم و چهارم آن پروژه تعریف شده است، کارورزی و کار آموزی برای این دانشجویان در 2 تابستان برگزار می گردد تا وارد صنعت شوند.
همچنین 10 واحد دروس شایستگی محور در این دوره برگزار می گردد، درس کارآفرینی را نیز پیش بینی می کنیم که فارغ التحصیل دانشگاه ما سربار کسی نباشد، دروس مهارت های زندگی برای دانشجویان ارائه می گردد تا بدانند در ارتباطات عمومی چطور خود را ارایه دهند.
*یکی از سیاست های نظام آموزش عالی تجمیع و ادغام واحدهای دانشگاهی است. می خواهم بدانم دانشگاه فنی و حرفه ای نیز جزء دانشگاه هایی است که از توسعه آن جلوگیری شده است؟
با توجه به سیاست وزارت علوم که از توسعه برخی دانشگاه ها در جهت کیفی سازی نظام آموزش عالی جلوگیری نموده است، دانشگاه فنی و حرفه ای در حال توسعه است و دلیل آن این است که این دانشگاه بر مبنای آمایش آموزش عالی و با توجه به احتیاجهای بازار و مزایای منطقه ای و توجه به نقاط محروم توسعه یافته است.
در حال حاضر مجوز اصلی برای راه اندازی آموزشکده فنی و حرفه ای در هفت نقطه که اکثر آنها از نقاط محروم است توسط دانشگاه فنی و حرفه ای اخذ شده است. از سال گذشته تا الان 120 سند از آموزش و پرورش به اسم بهره بردار، یعنی وزارت علوم شده و مابقی نیز در دست اقدام است و در حدود 20 سند اختلاف وجود دارد که معاون اول رئیس جمهور برای پیگیری این مساله نماینده مشخص نموده اند و کارگروه ها آنها را پیگیری می نمایند.
در برخی از مکان ها دانشگاه میخواهد ساختمان بسازد و از سازمان مدیریت اعتبار دریافت کند ولی چون صاحب زمین نیست، نمی تواند، در خصوص تجمیع آموزشکده و دانشکده های فنی و حرفه ای نیز هر جایی که آموزشکده پسرانه داشتیم، نمایندگان آن شهر پیگیر افتتاح آموزشکده دخترانه نیز بودند، بنابراین در راستای کاهش هزینه ها مجوزی از وزارت علوم دریافت کردیم که در استان هایی که دارای آموزشکده پسرانه هستیم و امکانات اجازه می دهد، رشته هایی نیز برای دختران راه اندازی کنیم که فقط کلاس های آن مجزا و در روزهای مختلف برگزار گردد.
یعنی در واقع زوج و فرد کنیم، دختران روزهای زوج و پسران روزهای فرد در دانشگاه حاضر شوند تا تداخل ایجاد نگردد، اگر ما نیز بخواهیم مراکز فنی و حرفه ای را مانند برخی از دانشگاه ها افزایش دهیم به اشباع می رسیم و جایگاه های دانشگاه خالی می گردد برای همین باید با حساب و کتاب رشد کنیم و از طرفی با توجه به کمبود نیروی انسانی که داشتیم، به فکر تجمیع و استانی شدن افتادیم یعنی اگر در شهر تبریز، دو آموزشکده پسرانه و یک آموزشکده دخترانه فعالیت می نماید، به جای اینکه در 3 جا مدیریت و نیرو داشته باشیم با حساب و کتاب همه را در یک جا تجمیع کردیم و درحال حاضر مراکز هشت شهر بزرگ را مجتمع نموده ایم و همزمان رئیس آموزشکده بزرگ را به ریاست استان نیز منصوب نموده ایم.
* اوایل امسال دانشگاه فنی و حرفه ای از تبدیل مدرسان دانشگاه به هیات علمی فنی خبرداد، چرا هیات علمی فنی؟ دلیل این نام گذاری چه بود؟ لطفا در خصوص تعداد اعضای هیات علمی و تعداد اعضای هیات علمی که احتیاج دارید نیز شرح دهید؟
ما برای ساماندهی و افزایش هیأت علمی سه کار انجام دادیم. اولین کار جذب هیأت علمی به وسیله فراخوان بود، و دومین برنامه ای که اجرا شد، تبدیل کارشناسان به هیأت علمی بود که در حال حاضر 26 نفر شرایط اولیه تبدیل به هیات علمی را داشتند و پرونده آنها به وزارت علوم ارسال شده و در حال آنالیز است از این تعداد حدود 10 نفر تأیید شده و تعدادی هم در پرونده شان نقص وجود دارد که باید تکمیل گردد.
سومین کاری که در راستای ساماندهی هیات علمی دانشگاه صورت گرفت، تطبیق بود، یعنی افرادی که نامشان در لیست دانشگاه به عنوان، کادر آموزش، مدرس، هنرآموز و دبیر بودند، براساس مصوبه دانشگاه نام این افراد به هیأت علمی فنی تغییر یافت و در حال حاضر حکم افرادی که شرایط لازم را داشتند، صادر شده است.
600 نفر با تطبیقی که صورت گرفت به هیات علمی فنی تبدیل شدند و 400 نفر هیأت علمی نیز در حال حاضر در دانشگاه مشغول فعالیت هستند که در مجموع می توان گفت، دانشگاه فنی و حرفه ای حدود یک هزار نفر هیأت علمی دارد و با توجه به نسبت مطلوب استاد به دانشجو، به حدود 2 هزار نفر دیگر عضو هیات علمی نیز احتیاج دارد.
یک تعداد مدرسان دانشگاه نیز در گروه علوم انسانی ها بودند که هیأت امناء دانشگاه اجازه نداد این افراد هیأت علمی شوند که این افراد حدود 100 نفر هستند که با رایزنی هایی که صورت گرفته، امیدواریم در هیأت امناء بعدی یک اتفاق خوبی رخ دهد. بناست تحت عنوان گرایش هایی که این مدرسان دارند، یک عناوین دیگر برای آنها پیدا کنیم تا بتوانند به هیات علمی تبدیل شوند.
*برای به روز کردن دانش اعضای هیات علمی چه تمهیداتی پیش بینی شده است؟
یک سری از کادر اعضای هیأت علمی قدیمی هستند و علم آنها برای 20 سال قبل است و دست به آچار نیستند پس ما با دو قشر در هیأت علمی رو برو هستیم که باید یک قشر را دست به آچار نموده و دانش یک قشر را افزایش دهیم که با ارتباطات بین المللی که با کشور آلمان داشته ایم، بنا داریم کادر هیأت علمی خودمان را با برگزاری دوره های کوتاه مدت آموزش دهیم.
*دانشگاه فنی و حرفه ای در زمینه تعاملات بین المللی با کدام کشورها ارتباط دارد و در چه زمینه هایی تفاهم نامه امضاء نموده است؟
در بخش بین الملل بازدیدهایی از کشورهای آلمان، کردستان عراق و عراق و با کشورهای اروپایی دیگری جلسه داشته ایم که به وسیله وزارت علوم به ایران آمدند همچنین با فرانسه صحبت هایی داشته ایم و بناست با کانادا دوره هایی را راه اندازی کنیم.
چون دانشگاه ما تحصیلات تکمیلی ندارد در مقطع لیسانس با کشور آلمان دوره های کوتاه مدت برگزار می کنیم و پایلوتی می شویم برای تربیت تکنسین به معنی سرویس دهی به شرکت های خارجی که محصولات شان را در ایران عرضه می نمایند. آلمانیها خیلی از این موضوع استقبال کردند. چندین تفاهم نامه تا کنون منعقد شده و هیات اخیری که از آلمان آمده بود، آنها نیز محورکار خود را فنی و حرفه ای اعلام کردند.
*یکی از چالش های دانشگاه فنی و حرفه ای کمبود بودجه است چگونه با وجود این چالش مسائل دانشگاه را برطرف می کنید؟
در حال حاضر حدود سه هزار و 500 نیروی قراردادی از 6 هزار و 200 نیرو در دانشگاه فنی و حرفه ای حضور دارند که باعث شده از سایر فصول ما حقوق دریافت نمایند، یعنی 50 درصد بودجه سایر فصول ما برای حقوق قراردادی ها اختصاص می یابد و این باعث می گردد که ما به کارهای دیگرمان نرسیم، اکنون بخش اعظم بودجه ما به سه قلم غذای دانشجویی، حق التدریس ها، انرژی و تجهیزات آزمایشگاهی اختصاص می یابد. این موارد را که پرداخت کنیم، بودجه تمام می گردد. تجهیزات، ساختمان، تأسیسات دانشگاه فنی و حرفه ای بسیار قدیمی است و این موارد به بودجه کلانی احتیاج دارد تا بازسازی گردد.
سال 92 که تازه مسئولیت دانشگاه فنی و حرفه ای را قبول نموده بودم، حقوق حق التدریس ها سه ترم عقب مانده بود و دیون داشتیم اما بودجه ما در سال 92 حدود 292 میلیارد تومان شد و در سال 95 به 412 میلیارد تومان رسید.
با اینکه دانشجویان شبانه ما کاهش یافته است ولی درآمد اختصاصی ما کاهش نیافته و با کارهای دیگر درآمد ما افزایش یافته است. سال گذشته در نامه ای به مراکز اعلام کردیم که مراکز ما حق ندارند فراوریاتی که مراکز دیگر فراوری می نمایند را از بیرون خریداری نمایند، سال گذشته به میزان 28 میلیارد تومان خودمان جنس به خودمان فروختیم که به گفته کارشناسان 8 میلیارد تومان آن سود است.
همچنین شعار امسال ما انضباط اقتصادی، مدیریت هزینه ها و اقتصاد است که براساس درآمدزایی و اقتصاد مقاومتی نام گذاری شده است.
*یکی از مباحثی که برخی از دانشگاهیان فنی و حرفه ای نسبت به آن نقد داشته و گلایه مند هستند بحث اعمال مدرک تحصیلی است در این زمینه چه راهکاری دارید؟
درس خواندن باید ضوابطی داشته و ارتقاء شغلی باید علاوه بر ارتقاء فردی بر مبنای احتیاج سازمان باشد، یعنی وقتی فردی در مقاطع تحصیلات تکمیلی در رشته تربیت بدنی ادامه تحصیل می دهد، خود نیز باید در حوزه تربیت بدنی مانده و فعالیت کند، اگر قرار باشد تخصصی با مدرک تربیت بدنی در حوزه آموزش فعالیت کند که دیگر مدرک وی کارآیی برای سیستم ندارد. بنابراین اعمال مدرک برای کارکنانی صورت می گیرد که مدرک انها برمبنای احتیاج سازمان باشد. در حال حاضر بیش از یک هزار متقاضی نفر که در سه سال گذشته درس خوانده اند خواهان اعمال مدرک تحصیلی شدند.
این مساله ما را دچار مشکل نموده، از مجموع یک هزار نفر، طی دو سال گذشته بیش از 700 نفر اعمال مدرک اجرا شده است و حدود 200 نفر از رسمی ها هنوز اعمال مدرک نشده اند، حدود 100 نفر آنها نیز نسبت به این مساله اعتراض داشتند که برای حدود 20 الی 30 نفر از این ها با ارفاق هایی اعمال مدرک صورت گرفت از کل رسمی، پیمانی و رسمی آزمایشی ها فقط 70 نفر باقی مانده اند که اعمال مدرک نشده اند که به دنبال این هستیم که با انجام ارفاق هایی برای این افراد نیز اعمال مدرک صورت گیرد.
*یکی دیگر از چالش های دانشگاه فنی و حرفه ای بحث مربوط به حق التدریس ها است لطفا آخرین وضعیت حق التدریس های دانشگاه را تشریح کنید.
سال 88 حدود 70 هزار نفر حق التدریس در آموزش و پرورش بودند که بر اساس مصوبه مجلس باید توسط آموزش و پرورش جذب می شدند و با آنها قرارداد منعقد می شد تا این افراد معلم و کارمند شوند این کارها تا سال 90 زمانی که آموزشکده های فنی و حرفه ای از آموزش و پرورش جدا شدند انجام شد ولی آن موقع مسئولان وقت آموزش و پرورش اعلام کردند با افرادی که در آموزشکده ها تدریس می نمایند، قرارداد منعقد نمی گردد طی نامه نگاری هایی که در این چند سال صورت گرفت، سازمان مدیریت، مرکز پژوهش ها همه بر این دلالت می نماید که ماده 23 با تمام تعهدات و مسائل اعلام نموده که بودجه اضافه اختصاص نمی یابد، مسئولان نظارتی نیز اعلام نموده اند، که ما نمی توانیم دانشگاه را مجبور کنیم دانشگاه باید خود هر چه نیرو می خواهد جذب کند.
با توجه به تجربه ای که این افراد داشتند، و به دلیل انسان محبت آمیز که این افراد زحمت زیادی برای این آموزشکده ها کشیده اند دنبال حل این مساله بودیم و بارها گفته ایم اگر ردیف بودجه و ردیف استخدامی برای این افراد منظور نمایند ما می توانیم به صورت مصاحبه ای و آنالیز مدارک آنهایی را که دانشگاه احتیاج دارد در دانشگاه جذب کنیم.
البته پیشنهاد دادیم این افراد به وسیله فراخوان وزارت علوم اقدام نموده و هیات علمی شوند، برخی که محدودیت سن پیدا نموده اند، ممکن است در جریانات جذبی در اولویت نباشند به این نتیجه رسیده اند به وسیله استخدامی پیگیر مساله باشند.
از طرفی یک نماینده مجلس در این خصوص سوال داشت و وزیرعلوم نیز در این خصوص پاسخ داد. همچنین معاون حقوقی وزارت علوم را موظف کرد راهکاری ارایه دهند که به این نتیجه رسیدیم که اگر از آن سهمیه ای و اعتباری که به وزارت آموزش و پرورش اختصاص یافته، یک تبصره به ماده حق التدریسی های وزارت آموزش و پرورش تعلق گرفته و اعتبار و ردیف آن را دریافت نمایند، دانشگاه به وسیله مصاحبه نیروهای مورد احتیاج خود را جذب می نماید.
به هر حال اخیرا جلسه ای با حضور 40 نفر از حق التدریس ها برگزار گردیده و پیشنهاداتی تهیه شد که در حال پیگیری است تا مشکل حق التدریس ها نیز برطرف گردد.
منبع: خبرگزاری مهرbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا
asiaro.ir: سفر به آسیا و کشورهای شرق آسیا، آسیای مرکزی و خاورمیانه
thailandro.ir: سفر به تایلند با همه خوشی ها و تفریحات هیجان انگیز