جلوگیری از گرمایش زمین با پخش آهک در لایه ای از اتمسفر زمین؟ - بلاگ پو

یک پروژه تحقیقاتی دانشگاه هاروارد از شروع امسال میلادی با مخالفت و موافقت های زیادی روبرو شده است. پژوهشگران می خواهند با پخش آهک در لایه استراتوسفر زمین، بخشی از نور خورشید را بازگردانند.

هیلمار اشموند، دبیر بخش علمی هفته نامه اشپیگل توجه خوانندگان این هفته نامه آلمانی زبان را به موضوعی جلب نموده است که اوایل امسال میلادی مطرح شد و تا به امروز افراد زیادی در موافقت یا مخالفت با آن سخن گفته اند: مسدود کردن بخشی از نور مستقیم خورشید به وسیله پخش مصنوعی ذرات معلق در هوا، با هدف جلوگیری از گرمایش بیش از حد زمین.

در ژانویه امسال اعلام شد که پژوهشگران دانشگاه هاروارد قصد دارند، برای جلوگیری از تابش بخشی از نور مستقیم خورشید نخستین آزمایش خود را انجام دهند. برای این منظور بالونی در سوئد به آسمان فرستاده می گردد تا در ارتفاع 20 کیلومتری ذره های آهک را در استراتوسفر پخش کند.

این پروژه با عنوان آزمایش آشفتگی کنترل شده استراتوسفر (SCoPEx) در ماه ژوئن امسال شروع خواهد شد و قرار است به درک بهتر امکان استفاده از ذرات معلق هوا برای مهندسی تابش خورشید یاری کند.

استراتوسفر (یا پوشن سپهر) یکی از پنج لایه حفاظی اتمسفر زمین است که تا ارتفاع حدود 50 کیلومتری ادامه دارد. ضخامت آن حدود 16 تا 30 کیلومتر است و لایه اوزون نیز در این لایه شکل می گیرد. افزایش تدریجی دما یکی از ویژگی های آن است.

این لایه در جلوگیری از اثرات مرگ بارِ تابش های شدید فرابنفش با وجود اوزون موجود در آن بسیار مؤثر است. از طرف دیگر گاز اوزون به همراه کربن دی اکسید در پراکندگی عمودی دما تأثیر به سزایی دارد.

اشموند در یادداشت خود که روز شنبه، 13 مارس (23 اسفند) منتشر شد، هم از زیان هایی که می تواند از این طریق به بار آید نوشته و هم به این نکته اشاره نموده که بشر در واقع عظیم ترین ضربه به محیط زیست را به وسیله استفاده از سوخت های فسیلی وارد نموده است.

روزنامه نگار آلمانی می نویسد، ممکن است پس از این آزمایش متوجه شویم که نباید به این شکل در طبیعت دست برد، اما برای رسیدن به این نتیجه، باید اجازه دهیم آزمایش صورت گیرد.

اشموند همچنین یادآور می گردد که ما پیش تر شاهد یک اقدام مشابه طبیعی بوده ایم: در سال 1991 فوران گسترده آتشفشان پیناتوبو در فیلیپین بیش از 20 میلیارد تن اکسید گوگرد را وارد استراتوسفر کرد که یکی از پیامد های آن، کاهش نور خورشید و افت گرمایش متوسط جهانی حدود نیم درجه سانتیگراد بود.

مدیریت تابش خورشیدی برای کاهش گرمایش زمین ایده تازه ای نیست. پیش تر نیز دانشمندان در کشور های گوناگون به آن اندیشیده اند، اما اطلاعاتی که تا به امروز در این باره منتشر شده، حاصل شبیه سازی های کامپیوتری است.

یکی از نخستین پژوهشگران خبرساز در این زمینه میخائیل بودیکو، دانشمند روسی بود که در سال 1974 پیشنهاد سوزاندن گوگرد در استراتوسفر و ایجاد آئروسل های منعکس نماینده نور خورشید را عنوان کرد. همان زمان مخالفان چنین اقدامی نسبت به خطر های ناشناخته ای که می توانند برای کره زمین تهدیدی جدی باشند هشدار دادند.

اکنون نیز منتقدان زیادی، از جمله سازمان صلح سبز (گرین پیس) و بنیاد هاینرش بُل آلمان، در رابطه با پخش آهک در استرتوسفر هشدار می دهند. آن ها معتقدند که پیامد های واقعی چنین اقداماتی می تواند با پیش بینی کارشناسان همخوان نباشد و زیان های بازگشت ناپذیری به کره زمین برساند.

آن ها از جمله به این نکته اشاره می نمایند که کاهش نور خورشید می تواند روی رشد گیاهان تاثیر بگذارد. علاوه بر این، به لایه اوزون هم بیش از پیش لطمه وارد خواهد شد و دست کم بیماری های پوستی افزایش خواهد یافت. نگرانی دیگری که وجود دارد، این است که مدیریت تابش خورشید باعث خواهد شد، انسان ها خطر گاز های گلخانه ای را به فراموش بسپارند و بیش از پیش به فراوری آن بپردازند و باعث آلودگی محیط زیست شوند.

در این صورت تشدید اسیدی شدن اقیانوس ها و نابودی فزاینده موجودات دریایی غیرقابل اجتناب خواهد بود. فرانک کویچ، سرپرست گروه تحقیقاتی دانشگاه هاروارد هم معتقد است که مهندسی تابش خورشید مانند دارویی است که علائم بیماری را از بین می برد، اما اصل بیماری را معالجه نمی نماید.

کویچ در عین حال تاکید می نماید که از این طریق دست کم می توان از شدت مسائل ناشی از گرمایش زمین کاست تا فرصتی برای حل دائمی آن ها پیدا گردد. بیل گیتس، بنیان گذار شرکت مایکروسافت از جمله افرادی است که از این پروژه حمایت می نماید.

منبع: دویچه وله

سفر به کیش

تور استانبول

منبع: فرادید