دانشگاه هایی که مجوز برگزاری مجازی 50 درصد دروس خود را گرفتند خبرنگاران - بلاگ پو

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرنگاران، معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همراهی جمعی از صاحب نظران دانشگاهی، نظام نامه آموزش الکترونیکی را برای سال های 1400 تا 1403 تدوین و ابلاغ کرد.

متن کامل نظامنامه آموزش الکترونیکی 1403-1400 به توضیح زیر است:

یادگیری الکترونیکی (e-Learning) روش نوین یاددهی- یادگیری است که در بستر های دیجیتال ارائه می گردد. مهم ترین ویژگی نظام های یادگیری الکترونیکی انعطاف پذیری و تمرکز بر یادگیرنده به جای تمرکز بر درس در فرایند یاددهی- یادگیری است.

در این نظام نامه عبارت آموزش الکترونیکی معادل یاددهی- یادگیری الکترونیکی به کار می رود. سیاست کلان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گسترش این شیوه آموزشی و بهره گیری از ظرفیت اینترنت و فناوری های نوین ارتباطی برای ارتقای هرچه بیشتر کیفیت آموزش در کنار آموزش های حضوری است.

پیشینه حدود دو دهه آموزش الکترونیکی در کشور، تقاضای پرشمار دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی کشور برای استفاده از زیرساخت های فراهم آمده برای توسعه این آموزش ها در کنار آموزش های حضوری، و مطالعه فرایند دنیای در آموزش، توجه به آموزش الکترونیکی را ضروری می نماید.

از این رو، با اتکا به تجارب انباشته در پی شیوع بیماری کووید -19 در ایران و دیگر کشور های دنیا و افق گگردده شده در کاربست آموزش های الکترونیکی در نظام آموزش عالی، در جهت تسهیل و بازنگری در مقررات آموزشی برای توسعه آموزش های الکترونیکی، نظام نامه آموزش الکترونیکی اصول کلی حاکم در این حوزه را بیان می دارد.

بر این اساس، آموزش الکترونیکی معطوف به ارائه باکیفیت و اثربخش دوره های آموزش عالی در عین توجه به تمامی مؤلفه های مربوط به طراحی و اجرای این شیوه آموزشی است؛ با این توجه و تأکید که بهره گیری صحیح و بهنجار از آموزش الکترونیکی موجب کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و پاسخگویی به احتیاج های اساسی جامعه امروز و فردا، توسعه دامنه متقاضیان ورود به آموزش عالی و به تبع آن، زمینه ساز کارآفرینی و نوسازی ابزار ها و روش های آموزش است.

با توجه به این ویژگی ها، نظامنامه آموزش الکترونیکی با هدف تبیین کلیات، به توضیحی که خواهد آمد، تدوین شده است. در موارد سکوت نظام نامه، حسب ضرورت، سایر مقرّرات معمول دوره های آموزش حضوری در خصوص دوره های آموزش الکترونیکی نیز ساری و جاری است.

ماد ه 1. هدف

هدف از تدوین این نظام نامه، مشخص الزام های آموزشی، نظارتی و ویژگی های اجرای شیوه آموزش الکترونیکی با توجه به نقش و شرایط اجزایی همچون یاد دهنده، محتوا، فعالیت، مقررات، ارزشیابی، فضای کالبدی و دیگر زیرساخت های آموزشی و پژوهشی و فرایند های یاددهی و آموزش است.

ماده 2. ویژگی های روش آموزشی مبتنی بر آموزش الکترونیکی

این روش آموزشی چارچوبی مدوّن برای تأمین محیط آموزش با ویژگی هایی به توضیح زیر بر بستر اینترنت است:

وجود سکوی دستیابی به مجموعه منابع و فعالیت های برنامه ریزی و مدیریت رخداد های آموزشی.

امکان ثبت و ضبط رفتار ها و فعالیت ها و زمان آموزش و مشخص نحوه کنترل دانسته ها از سوی یادگیرنده و یاددهنده.

امکان دسترسی مستقیم به مستندات دیجیتال و ذخایر اطلاعاتی مورد احتیاج.

تهیه محتوای الکترونیکی مبتنی بر سرفصل های برنامه درسی مصوب از سوی یاد دهنده.

امکان تعاملات برخط پویای یاددهنده و یادگیرنده به گونه ای همزمان (Synchronous) و ناهمزمان (Asynchronous).

امکان انجام تعاملات و به کارگیری ابزار های برخط در راستای پژوهش و نوآوری.

ماده 3. فرایند یاددهی و یادگیری

فرایند یاددهی- یادگیری الکترونیکی مشتمل بر مؤلفه های زیر است:

3 - 1. محتوا

ارائه محتوای تدوین شده با هدف آموزش الکترونیکی برای هریک از دروس برنامه درسی (مبتنی بر ضوابط و مقررات مصوب شورا) که مشتمل بر محتوای اصلی و منابع تکمیلی است و در اختیار یادگیرنده قرار می گیرد.

3 - 2. فعالیت های فردی و گروهی

تشکیل کلاس های برخط همزمان و ناهمزمان که امکان تعامل یاد دهنده و یادگیرنده را در زمینه تبیین سرفصل های درسی، مصاحبه و تحلیل مباحث درسی، برطرف اشکالات احتمالی و ارزیابی شفاهی فراهم می نماید. در همین ارتباط، استفاده از نرم افزار های کلاس و کتاب های الکترونیکی از جمله ابزار های یاریی برای یادگیرنده به شمار می رود، با این تأکید که فعالیت های فردی و گروهی یادگیرندگان بخش مهمی از فرایند یاددهی-یادگیری را تشکیل می دهند.

3 - 3. سنجش و ارزشیابی

می توان سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی یادگیرنده از سوی یاد دهنده را بر اساس ارزیابی های تکوینی (مستمر مقطعی) و سرانجامی انجام داد.

3 - 4. ارزشیابی آموزش الکترونیکی

ارزشیابی سالانه دوره ها و مؤسسه ها مبتنی بر الزام های آموزشی مندرج در نظام نامه است و به یاری مرجع مشخص شده از سوی معاونت آموزشی وزارت صورت می گیرد.

ماده 4. مؤسسه های مجری دوره های الکترونیکی

ضروری است که تمامی مؤسسه ها (اعم از دولتی و غیردولتی)، در صورت:

برخورداری از امکانات سخت افزاری و نرم افزاری موضوع ماده 5 این نظام نامه.

شرکت در طرح سنجش، ارزشیابی و اعتباربخشی مؤسسه ها از نظر آموزش الکترونیکی و اخذ نتیجه قابل قبول در آن.

پس از تصویب شورا نسبت به اجرای آموزش الکترونیکی مطابق با شرایط زیر اقدام نمایند:

4 - 1. اجرای دوره های ترکیبی (آموزش های حضوری و الکترونیکی) برای همه مؤسسه ها و در تمامی رشته ها با تأیید شورای دانشگاه مجاز است. سهم و نسبت مجاز این آموزش ها به این توضیح است:

اجرای آموزش الکترونیکی تا 50 درصد از کل دروس در همه رشته های دارای مجوز مؤسسه های دولتی دسته اول، با تشخیص و تصویب شورای مؤسسه بلامانع است.

مؤسسه های دولتی دسته دوم و مؤسسه های غیردولتی-غیرانتفاعی سطح یک می توانند نسبت به اجرای آموزش الکترونیکی تا 30 درصد، در رشته های دارای مجوز خود اقدام نمایند.

سایر مؤسسه ها برای اجرای آموزش الکترونیکی تا 20 درصد در رشته های دارای مجوز، به تشخیص شورای مؤسسه، مجازند.

تبصره: افزایش و فراگیری آموزش های الکترونیکی تا 100 درصد برای دانشجویانی که در دوره آموزش حضوری پذیرفته شده اند، تنها در دروس مستثنی شده در آئین نامه های آموزشی مربوط یا بروز شرایط اضطراری به تشخیص وزارت مجاز است.

4 - 2. کارگروه چارچوب نظارت را تدوین می نماید و اجرای نظارت از سوی مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت یا مرکز اعتبارسنجی دیگری که معاون آموزشی وزارت مشخص می نماید انجام می گیرد و گزارش می گردد. ضمن آنکه نظارت مستمر آن ها بر فرایند آموزش های الکترونیکی الزامی خواهد بود. گزارش های نظارتی ارائه شده از سوی مراجع پیش گفته، در کمیسیون های شورای گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی (کمیسیون آموزش عالی و کمیسیون برنامه ریزی آموزش عالی) مورد آنالیز قرار می گیرند و نتیجه برای تصمیم گیری نهایی به معاون آموزشی وزارت ارائه خواهد شد.

4 - 3. اجرای آموزش های تمام الکترونیکی بر اساس مقاطع تحصیلی با رعایت ماده 5 این نظام نامه به توضیح زیر است:

این آموزش ها در مقاطع تحصیلی کاردانی و دکتری برای هیچ یک از زیرنظام های آموزشی و در هیچ یک از مؤسسه ها مجاز نیست.

این آموزش ها در مقطع کارشناسی صرفاً برای دانشگاه های دولتی دسته اول با ارائه طرح توجیهی و تصویب شورا مجاز است.

این آموزش ها در مقطع کارشناسی ارشد برای مؤسسه های دولتی دسته اول و دوم و مؤسسه های غیردولتی سطح یک مجاز است.

آموزش های تمام الکترونیکی برای یادگیرندگان خارجی در مؤسسه هایی که برای پذیرش یادگیرنده خارجی دارای ضوابط و شرایط لازم هستند و دست کم از تجربه سه سال آموزش الکترونیکی برخوردارند با اخذ نظر موافق مرکز همکاری های بین المللی وزارت و تصویب شورا در همه مقاطع تحصیلی مجاز است. یادگیرندگان خارجی باید بخشی از مدت تحصیل خود را در داخل کشور بگذرانند که زمان این مدت با پیشنهاد مؤسسه و تصویب معاونت آموزشی وزارت مشخص می گردد.

4 - 4. افزون بر رعایت مفاد بند 4-3، می توان آموزش های تمام الکترونیکی را منحصراً برای دوره های تحصیلی دارای مجوز اجرای رشته به شکل حضوری از سوی مؤسسه، و نیز برای تمامی گروه های آموزشی و رشته های تحصیلی اجرا کرد.

4 - 5. طرح های بهره برداری از آموزش های الکترونیکی در دانشگاه آزاد اسلامی، مؤسسه های حوزوی و مؤسسه های نظامی و انتظامی به آنالیز در کارگروه و تصویب طرح جامع پیشنهادی آن مؤسسه ها در شورای گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی موکول می شوند.

4 - 6. زیرنظام های آموزشی مهارتی (فنی و حرفه ای و علمی-کاربردی) صرفاً مجاز به استفاده از شیوه آموزش ترکیبی هستند و در دوره زمانی مدنظر این نظام نامه آموزش تمام الکترونیکی نخواهند داشت.

4 - 7. آموزش در دانشگاه پیغام نور به شکل غیرحضوری و تمام الکترونیکی است.

تبصره 1: شرایط و ضوابط تأسیس مؤسسه، ظرفیت پذیرش، شیوه آموزش، شرایط ورود به دوره، ادامه تحصیل و سایر مقررات عمومی غیرمندرج در این نظام نامه تابع مقررات آموزش عالی به توضیح آئین نامه ها، شیوه نامه ها و ضوابط مربوط است.

تبصره 2: مؤسسه موظف است به منظور ارتقای توانمندی و کارآمدی یاددهندگان، آموزش های لازم را در زمینه دانش سخت افزاری و نرم افزاری مورد احتیاج در آموزش های الکترونیکی ارائه دهد.

ماده 5. امکانات لازم برای برگزاری دوره آموزش الکترونیکی

حداقل امکانات لازم برای اجرای دوره های آموزش الکترونیکی، با مشخص و تأیید کارگروه، به توضیح زیر است:

اجزای سخت افزاری شامل سرور ها و مراکز داده و خدمات مبتنی بر وب، محتوای الکترونیکی و زیرساخت های فرایندی و انسانی.

سامانه های نرم افزاری شامل سامانه آموزش الکترونیکی و مدیریت محتوا، کلاس مجازی، سامانه مدیریت جامع آموزش و کتابخانه دیجیتال.

ماده 6. تکالیف آموزشی یاددهنده و یادگیرنده

6 - 1. یاددهنده موظف است قبل از شروع نیم سال تحصیلی دست کم نسبت به تهیه پنجاه درصد از محتوای الکترونیکی درس یا دروسی که تدریس آن ها را بر عهده دارد، و بر اساس برنامه درسی مصوب و سرفصل های مربوط، اقدام کند.

6 - 2. برگزاری کلاس الکترونیکی برخط همزمان، برابر با برنامه زمانی از پیش مشخص شده مصوب مؤسسه، برای یاددهنده در طول نیم سال الزامی است.

6 - 3. به منظور سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانشجو، یاددهنده موظف است نسبت به اجرای ارزشیابی های مستمر در طول نیم سال و برگزاری آزمون سرانجام دوره اقدام کند و نتایج ارزیابی ها را به بخش آموزش مؤسسه ارائه دهد.

6 - 4. حضور و مشارکت یادگیرنده در کلاس های برخط، انجام تکالیف مشخص شده، استفاده از منابع یاریی و شرکت در آزمون های مستمر، که بر اساس برنامه انجام می گیرند، الزامی است.

ماده 7. شیوه پذیرش یادگیرنده

پذیرش یادگیرنده برای دوره های آموزش الکترونیکی به وسیله تمامی شیوه های مورد قبول وزارت میسّر است.

ماده 8. سایر مقررات آموزشی

8 - 1. برای یادگیرنده مشمول خدمت وظیفه عمومی، صدور معافیت تحصیلی مشابه با دانشجویان مشمول دوره های حضوری صورت می گیرد.

8 - 2. انتقال یادگیرنده دوره حضوری به دوره الکترونیکی حسب تقاضا بلامانع، ولی انتقال از دوره الکترونیکی به دوره حضوری ممنوع است.

8 - 3. مدارک دانش آموختگی دوره های آموزش الکترونیکی به لحاظ اعتبار با مدارک دانش آموختگی دوره های حضوری برابرند. نوع شیوه آموزشی در مدرک دانش آموختگان قید می گردد.

8 - 4. ادامه تحصیل دانش آموختگان دوره الکترونیکی در مقاطع بالاتر دوره حضوری، مشروط به احراز شرایط پذیرش در دوره مربوط، بلامانع است.

8 - 5. برگزاری دوره کارشناسی ارشد الکترونیکی به دو شیوه آموزش محور و آموزشی- پژوهشی امکان پذیر است.

8 - 6. معادل سازی واحد های درسی الکترونیکی در دوره حضوری با نظر گروه آموزشی پذیرنده انجام پذیر است.

این نظام نامه پس از تصویب برای مدت سه سال به شکل آزمایشی به اجرا گذاشته خواهد شد و پس از آن، با توجه به نتایج حاصل از عملکرد، مورد بازنگری و اصلاح قرار خواهد گرفت.

مجله گرگانلند

مجله دانلود و سرگرمی