صنایع دستی، توسعه و ترویج، رونق فراوری - بلاگ پو

صنایع دستی روایتگر پیوندهایی است که آدمی گهگاه در کشاکش روزمرگی و غنودگی در زندگی ماشینی بر آن رخت فراموشی پوشانیده است. پیوندهایی که خطوط نگارین دستهای پر رمز و راز هنرمندان با خلق یک اثر هنری میان ما و پیش و پس از ما می آفرینند و به یاد ما می آورند که تعریف کنونی از زندگی تنها نگاهی است از یک روزنه به جهانی فراخ و گسترده که چیزی جز نوری بسیار کم رمق نصیب ما نخواهد کرد.

شاهکار هنرمند ایرانی نبوغ و خلاقیتی است که در کمال ظرافت و بداعت توسط هنرمند بیان می گردد، خلاقیتی که تصویر ذهن هنرمند را در قالب نقوش زیبایی بر روی فلز، سفال و آبگینه یا تار و پود دست بافت های گران مایه و بسیاری دیگر به تصویر می کشد.

در صنایع دستی این مرز و بوم ذوق هنری، بردباری، وسواس، ریزه کاری و فنون هنری بسیاری دیده می گردد، به نحوی که رشته های اسرارآمیز را در قالب تصویر یک زندگی نهفته در دل خود جای داده است، یک زندگی همراه با شوق و زیبائی...

صنایع دستی علاوه بر بُعد هنری خود از دیرباز عامل ایجاد اشتغال و درآمد بیشتر در مناطق روستائی و عشایری و همچنین بعضی شهرنشینان بوده و امروزه نیز به رغم گسترش محصولات صنعتی در همه کشورها، صنایع دستی نه تنها ارزش خود را از دست نداده است، بلکه هر روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.

امروزه صنایع دستی کارنمودهای جدیدی پیدا نموده و صرفا برای برطرف نیازهای روزمره زندگی مورد استفاده قرار نمی گیرد، بلکه سمبل و نشان دهنده فرهنگ، پیشینه و تاریخ یک ملت است، از این روی فراوری صنایع دستی در عصر کنونی بیشتر جنبه انتقال فرهنگ های مختلف را دارد.

اهمیت این مبحث در دنیای کنونی به حدی زیاد است که مجامع مختلف، برنامه های ساختاری متنوعی برای نهادینه شدن شاخص های آن در نظر گرفته و صنایع و حوزه هایی که به تحقق اهداف انتقال فرهنگ و هنر و رشد و رونق مالی در جوامع یاری می نمایند، بیش از گذشته مورد تاکید قرار می دهند.

با توجه به ماهیت این اهداف و قیاس آن با قابلیت های صنایع دستی ایران، به نظر می رسد که امکان خوبی برای محقق کردن آنها از رهگذر توسعه و تاکید بیشتر بر صنایع دستی مهیا گردد، چراکه اشتغال و توانمند سازی مالی این هنر و صنعت کهن، هم می تواند منجر به ارتقاء رفاه زندگی و رشد مالی پایدار برای جامعه گردد.

به دنبال تعریف صنایع دستی به عنوان صنعتی پاک و اثرگذار در توسعه اقتصاد و گردشگری، ایجاد فرصت تعامل بین هنرمندان مناطق مختلف کشور در قالب رویدادهایی نظیر نمایشگاههای ملی که گسترش ارتباط هنری و ارائه رویکرد عام تر و کاربردی تر صنایع دستی را تسهیل می نماید، امری اجتناب ناپذیر میکند و جزئی از الزامات توسعه این صنایع به شمار می آید. برگزاری نمایشگاههای صنایع دستی علاوه بر ایجاد موج رونق در فراوریات هنرمندان، زمینه مناسب را در راستای تعامل ما بین هنرمندان و جامعه مخاطب فراهم خواهد ساخت که به تبع آن تبدیل دست آفریده هنری از یک کالای صرفا تزئینی به یک کالای کاربردی، رونق فراوری و اشتغال در این زمینه را به همراه خواهد داشت.

آذربایجان شرقی به پشتوانه هنرمندان اصیل و خلاق خود همیشه به عنوان یکی از استان های پیش رو در فراوری صنایع دستی در کشور شناخته شده است. اعطای عنوان تبریز، شهر جهانی فرش دستباف از سوی شورای جهانی صنایع دستی، فعالیت بیش از 80 رشته صنایع دستی در استان، وجود بیش از سیزده هزار نفر هنرمند صنایع دستی با پانزده اثر دارای مهر اصالت یونسکو و همچنین 150 اثر دارای نشان ملی مرغوبیت گواهی بر حضور پر رونق صنایع دستی در این استان است.

این استان طی سال های گذشته با برگزاری نمایشگاه های ملی و بین المللی و دعوت از هنرمندان جای جای این سرزمین، در کوشش بوده تا در کنار حمایت از هنر دست هنرمندان این مرز و بوم، فضایی مناسب را جهت ایجاد تعامل و ارتباط مستقیم مابین هنرمندان و جامعه فراهم سازد تا روح زیبای این صنعت پاک در خانواده ها با شکوه تر تجلی یابد.

اکنون نمایشگاه ملی صنایع دستی آذربایجان شرقی در نهمین سال متمادی بار دیگر به پیشواز قدوم پر خیر و برکت هنرمندان این سرزمین خواهد رفت و در کوشش خواهد بود تا با توسعه و ترویج صنایع دستی رونق فراوری را به معنای واقع کلمه رقم بزند.

* معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی