مینیاتورها در غم سیاوش خود! - بلاگ پو

اگر معنای مرگ در غربت، در این زمانه، معنایی داشته باشد، شاید بیشتر از هرکسی برای عباس معیری، هنرمند عظیم ایرانی که نیم قرن بود ساکن فرانسه شده بود، صادق است. یک هنرمند، با آثار بی شمار ِ تجسمی، اما به ویژه هنرمندی که هنر و میراث عظیمی از فرهنگ ما را به آن سوی دنیا برد و به هزاران غیر ایرانی آموزش داد: مینیاتور های ایرانی. به صورتی که امروز به لطف او و بعضی دیگر از هنرمندان عظیم ما، مینیاتور ایرانی گاه همان اندازه شناخته شده است که آثار باستانی این تمدن کهن شهرت دارند؛ و این کار عظیم از جمله به همت همان جوان لاغر اندام و ظریفی انجام گرفت که در 1346، فریدون رهنما در نقش سیاوش در تخت جمشید او را بر پرده سینما جاودانه کرد.

چه کسی می توانست تصور کند که سیاوش او، پنجاه سال بعد به یکی از مهم ترین و ارزشمندترین مینیاتوریست های معاصر تبدیل گردد و آثارش در سراسر دنیا به نمایش در بیایند. هنرمند پرارزش ما، نیم قرن بود که ایران را ترک نموده بود، اما نه هرگز، هنر و روح ایرانی را، نه هرگز ارزش های تاریخی و فرهنگی ایران را. معیری، مردی بود همواره خوش اخلاق و خوش برخورد و مهربان. هنگامی که من جوانی دانشجو و از سر اتفاق با همسر وی در مکانی دوست و همکار بودیم، این شانس را هم پیدا کردم که چندین بار از روز هایی که او به دنبال همسرش می آمد با وی دیدار کنم؛ و در همین لحظات که امروز، پس از خواندن خبر درگذشتش، برایم تداعی شدند، رفتار و کردار و سخنان اندکش مرا مجذوب خود کردند: ادب و فرهنگ و فروتنی در وجودش موج می زدند و گویی به بیرون پرتوفکنی می کردند. کم سخن می گفت، گویی سکوت برایش بیشتر از کلمات، پربار و پرمعنا بودند؛ چشمانی درخشان داشت که هوش و قدرت عظیم آفرینندگان هنری در آن ها جلایی خاص به صورت رنگ پریده اش می داد. لبخندی همیشگی صورتش را به آغوشی باز تبدیل می کرد که آماده بود مهربانی خود را نثار هر نیازمندی کند.

بعدها، با فاصله ای نسبتا زیادی که هم تفاوت سنی و هم تفاوت در سطح فرهنگی، ما را از هم جدا می کرد، هر چه بیشتر او و هنرش را شناختم؛ و هرچه بیشتر شیفته فروتنی و خلاقیتش شدم. هرگز حتی یکبار ندیدم اظهار نظری درباره هنر خود بکند، بماند که خواسته باشد همچون بسیاری از تازه به دوران رسیدگان فرهنگی ما، از این یا آن ایراد بگیرد. گویی می خواست هنرش را تنها مانند معشوقی پنهان برای خودش نگه دارد و برای دنیا ایرانی که آن را صاحب حقیقی مینیاتورهایش می دانست.

نیازی نبود که لب بگشاید: کمتر دیده ام که چهره ای بتواند صرفا با نگاه و لبخند و حرکاتی به ظرافت ِ قلم مو های باریک مینیاتور، و برغم رنگ پریدپی متناقضش صورتش، چنان پُر آب و رنگ باشد، آکنده از عشق و زیبایی و احساس و عاطفه و زیبایی: دنیایی چند هزار ساله از هنر شرقی. از این رو جایش هرگز در میان هنرمندان و دوستداران فرهنگ و هنر ایران خالی نخواهد ماند؛ و هرچند در غربت و در شرایط سختی برای همه مردمان دنیا درگذشت، اما برای ما همواره زنده است و الگویی از ادب و وقار و زیبایی رفتار و اخلاق و با آثار هنری کم نظیری که بر جای گذاشت.

درگذشت او را به همه دوستداران فرهنگ ایران و دنیا و به ویژه به دوست دیرینم شیوا تسلیت می گویم. باشد که هنرهایش تا ابد در همه فرهنگ ها دست به دست بچرخند، دیوار ها را رنگین و زیبا نمایند و جلوه ببخشند، درون چشم های هنردوست راه بیابند و روح ها را زیباتر نمایند؛ باشد که اثر ِ ظریف رنگ هایش بر مینیاتورهایش برای ابد دنیا را دنیای پررنگتر و دوست داشتنی تر و انسان ها را بهتر نمایند. اگر دنیا با مینیاتور ها پُر می شدند، اگر آدم های بیشتر و بیشتری داشتیم که به جای شهرت دوستی و ثروت اندوزی و حرص و تشنگی قدرت، کمی هم به ارزش بی سرانجام هنرمندان و آثارشان در رسیدن به جاودانگی پی می بردند، بی شک آن دنیا، به رویایی دست نیافتنی که میلیارد ها انسان در انتظارش هستند، نزدیک تر می بود.

یادش زنده و خاطره اش ابدی

4 آبان 1399

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت