گزارش خبرنگاران، علت عدم حضور ترکمنستان در رویدادهای سیاسی پیش رو در آسیای مرکزی - بلاگ پو

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، آسیای مرکزی در هفته پیش رو میزبان دو رویداد بزرگ سیاسی و دیپلماتیک جهانی است. نخست، نوزدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که 13 و 14 ژوئن در بیشکک، پایتخت قرقیزستان برگزار می گردد و پس از آن پنجمین اجلاس کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا (سیکا) که روزهای 15 و 16 ژوئن در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار خواهد شد. مهم ترین مهمانان این دو رویداد بزرگ روسای جمهور چین و روسیه، و همچنین نخست وزیر هندوستان هستند. دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان نیز قرار است در هر دو نشست شرکت کند. دیگر بازیگران مهم منطقه ای نظیر ترکیه و پاکستان نیز اظهار داشته اند در سطح رئس جمهور و نخست وزیر در یک اجلاس، به ترتیب در نشست های سیکا و شانگهای شرکت خواهند کرد.

همه کشورهای آسیای مرکزی در تکاپوی برگزاری این دو رویداد و برگزاری دیدارها و رایزنی های سیاسی با کشورها و مقامات حاضر در حاشیه نشست های مذکور هستند. در این رویدادها 4 جمهوری آسیای مرکزی از جمله قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان در بالاترین سطح، یعنی ریاست جمهوری شرکت می نمایند. در حاشیه این نشست ها نیز روسای جمهور این کشورها دیدارهایی را با مقامات ایران، روسیه، چین، هند و ترکیه ترتیب داده اند. با این حال ترکمنستان تاکنون هیچ خبری مبنی بر حضور در این دو اجلاس نداده است.

ترکمنستان به دلیل اتخاذ سیاست بی طرفی عضویت در هر گونه پیمان و سازمان دوجانبه و چندجانبه امنیتی و نظامی را تاکنون رد نموده است. از همین جهت هم در هیچ یک از ترتیبات امنیتی منطقه ای آسیای مرکزی از جمله سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری شانگهای نه عضو کامل و نه حتی عضو ناظر هم نیست. با این حال در نشست های پیشین سازمان همکاری شانگهای در کنار نمایندگان سازمان های بین المللی مهمان نظیر آسه آن، سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع و سازمان ملل متحد، در سطوح پایین در نشست های این سازمان شرکت می کرد. در نشست پیش روی این سازمان در بیشکک نیز انتظار آن می رفت زمانی که سران کشورهای ناظر و حتی نمایندگان سازمان های میزبان نظیر سازمان ملل حضور دارند، ترکمنستان نیز در سطوح پایین تر حضوری به هم رسانده و از غافله دیدارهای دیپلماتیک در این جریان بهره ببرد. با این حال هیچ منبع ترکمنستانی تاکنون خبری در این زمینه نداده است.

با این حال ترکمنستان خبری از حضور در نشست کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز آسیا (سیکا)، که در آن هم هر 4 جمهوری آسیای مرکزی در سطح روسای جمهور حضور دارند، نداده است. با وجود آن که 29 کشور آسیایی عضو این سازمان هستند و 7 کشور آسیایی و غیرآسیایی دیگر عضو ناظر، و 5 سازمان بین المللی و منطقه ای ناظران این کنفرانس هستند، ترکمنستان در میان 10 کشوری است که همچنان عضو این کنفرانس نشده اند. قبرس، گرجستان، کویت، مالدیو، نپال، عمان، سنگاپور، تایوان و یمن 9 کشور دیگری هستند که همچون ترکمنستان تاکنون عضو این کنفرانس نشده اند.

در کنار این موارد به رغم آن که ترکمنستان عضو هیچ یک از دو سازمان مذکور نیست و دلایل منطقی برای عدم حضور در این دو نشست دارد، شایعاتی در مورد بیماری قربانقلی بردی محمداف نیز مطرح می گردد. طی هفته های اخیر شایعات بسیاری در شبکه های اجتماعی ترکمنستان و به ویژه در میان اپوزوسیون این کشور مبنی بر شدت دریافت بیماری رئیس جمهوری این کشور مطرح شده است. در این شایعات سفرهای پنهانی بردی محمداف به ترکیه و حضور پزشکان کشورهای مختلف در عشق آباد به عنوان دلایل احتمالی این ادعا مطرح شده است.

با این حال مقامات ترکمن علت حضور پزشکان خارجی در ترکمنستان را مداوای بیماری مادر بردی محمداف و نه خود او عنوان نموده بودند. مقامات امنیتی ترکمنستان نیز توزیع این شایعات را عمدتا به مهاجرین کاری ترکمن نسبت داده اند. اما برگزاری همایش های مقابله با شایعات بیماری رئیس جمهور ترکمنستان در استان ها و ولایت های مختلف این کشور که در آن تقریبا عمده مقامات این کشور به جز بردی محمداف شرکت نموده بودند، شائبه ها را در این زمینه تقویت نموده است.

پیش از این در سال های گذشته همچون 2016 و 2013 نیز شاهد ترویج شایعاتی درباره بیماری احتمالی رئیس جمهور ترکمنستان و بروز سوالاتی در مورد جانشین احتمالی وی مطرح شده بود که با دیده شدن مجدد بردی محمداف در انظار عمومی، فروکش نموده بودند. طی روزهای اخیر نیز خبرگزاری دولتی ترکمنستان خبرهایی درباره رئیس جمهوری این کشور از جمله تقدیر از دانشمندان جوان و خیرمقدم در کنفرانس جامعه علمی این کشور منتشر نموده است، اما همچنان خبری از حضور وی در انظار عمومی نیست.

به هر ترتیب، عدم حضور ترکمنستان در اجلاس های سیکا و شانگهای بیش از آن که به هر کدام از شایعات مربوط به بیماری رئیس جمهوری این کشور مربوط باشد، به دلیل عدم عضویت این کشور در سازمان های مذکور است.

لازم به ذکر است ترکمنستان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در زمان ریاست جمهوری صفرمراد نیازوف، خاطرنشان کرد سیاست بی طرفی بین المللی را در پیش خواهد گرفت و در تاریخ 12 دسامبر سال 1995 طی قطعنامه 50-80 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بی طرفی ترکمنستان با اتفاق آراء به تصویب رسید. از آن سال به بعد روز 12 دسامبر به عنوان روز بی طرفی در ترکمنستان نامگذاری شده است.