جشن چهلم نوروز چه روزی است؟ - بلاگ پو

از اصیل ترین و زیباترین رویدادهای تاریخی ایران، جشن های ایران باستان است که از گذشته تا امروز در جای جای ایران برگزار می شوند. مردم ایران باستان پیروی دین زرتشتی بودند که مهم ترین مفاهیم این دین نکوهش بدی و پاسداشت نیکی است. به همین منظور مردم ایران باستان جشن های متنوعی برای نکوداشت نیکی و برقراری اتحاد و همدلی میان خود برگزار می کردند. ریشه اوستایی کلمه جشن، یسن و به معنی ستایش و پرستش است که ماهیت جشن های زرتشتی را نشان می دهد.

این جشن ها فرهنگ غنی ایرانیان را به نمایش می گذارد و نام بعضی از آن ها در لیست میراث فرهنگی و معنوی ایران در یونسکو به ثبت رسیده است. برگزاری و زنده نگه داشتن این مراسم از اهمیت بالایی برخوردار است و انواع مختلفی دارند که متاسفانه بعضی از آن ها سال ها فراموش شده اند. جشن چهلم نوروز یکی از جشن های زیبای ایران باستان است که روز دهم اردیبهشت در بعضی از منطقه ها مرکزی برای نکوداشت عید نوروز برگزار می گردد. برای آشنایی بیشتر با این جشن در این مقاله همراه ما باشید.

آنچه درباره جشن چهلم نوروز باید بدانید:

• جشن چهلم نوروز چه روزی است؟
• تاریخچه جشن چهلم نوروز
• آداب جشن چهلم نوروز
• کجا جشن چهلم نوروز ببینیم؟

جشن چهلم نوروز چه روزی است؟

روز دهم اردیبهشت در تقویم ایران باستان به عنوان آبان روز یا همان جشن چهلم نوروز نام گذاری شده است و همان طور که از نام آن می توان حدس زد، این جشن چهل روز پس از عید نوروز برگزار می گردد. این جشن به جشن چلمو نیز شناخته می گردد. این روز هم زمان است با روز آغاز جشن میان بهار یا میدیوزوم که به عنوان نخستین گاهنبار شناخته می گردد؛ ایرانیان این روز را روز آفرینش آسمان می دانستند و از این روز به مدت پنج روز جشن می گرفتند.

تاریخچه جشن چهلم نوروز

هریک از جشن های ایران باستان برای منظوری برگزار می شدند و هدف از برگزاری جشن چهلم نوروز مانند تمام جشن های باستانی ایران، جمع شدن دور هم، دید و بازدید، نزدیک شدن دل ها، گردش و شادی است. این جشن در تقویم باستانی ایران در گذشته بسیار متداول بوده است.

با توجه به تقدس عدد چهل نزد ایرانیان باستان و بعلاوه جشن چهلم نوروز، زرتشتیان اعتقاد داشتند که اورمزد آسمان را در چهل روز یعنی از اول فروردین تا دهم اردیبهشت آفریده و به همین علت، چهلم نوروز را جشن می گیرند و گرامی می دارند. عدد چهل از زمان دین زرتشت نزد ایرانیان عددی مقدس بوده و امروزه تاثیر و تقدس این عدد را در ادیان دیگر و حتی در آیین اسلام نیز به چشم می خورد. به طور مثال، بعد از مرگ مراسم چهلم برای شادی روح فرد متوفی برگزار می نمایند.

آداب جشن چهلم نوروز

هریک از جشن های باستانی ایران آداب و رسوم مخصوص خود را دارد و این آداب و رسوم آن را از جشن های دیگر متمایز می نماید. در جشن چهلم نوروز نیز زنان و مردان شیرازی در ساعاتی جداگانه در چشمه سعدی آبتنی می کردند. یک عقیده در بین مردم شیراز وجود داشت که در این روز یک ماهی سر از آب بیرون می

در گذشته، این جشن به روش های متفاوتی برگزار می شد. به عنوان مثال در غروب روز چهلم نوروز که به اصطلاح به آن تنگ شوم گفته می شد، اسفند و کندر دود می کردند. از رسوم دیگر این جشن رسم چک و دوره بوده است. به این صورت که صبح چهلم زیر درختی سبز، کوزه ای کوچک به نام دوره قرار می دادند و هر کس با نیتی وسیله ای مانند دکمه، انگشتر یا دستمال داخل آن می انداخت سپس روی آن دستمال سبز می گذاشتند.

هنگام غروب، زنان و مردان دور هم می نشستند و باهم شعری می خواندند؛ سپس دختر نوجوانی از داخل دوره یک شیء بیرون می آورد. هر شخص با توجه به شعری که هنگام بیرون آوردن شیء خود خوانده می شد، نیت خود را بازگو می کرد و به این روش فال می گرفتند. باور عامیانه ای دیگر این بود که در این روز با نیت برای دختر شاه پریان سفره پهن می کردند، داخل سفره خوراک مرغ، نمک، انواع میوه، تنقلات و سبزی می گذاشتند و در کنار سفره شعر و سرود می خواندند و موسیقی می نواختند.

از آداب به جای مانده از این جشن می توان به رفتن به دامن طبیعت و پختن آش اشاره نمود. آش شیر از خوراکی های متداول در این جشن است. در گذشته مردم معتقد بودند شیری را که در آغاز فصل شیردوشی گرفته می گردد، باید بین یکدیگر تقسیم نمایند تا موجب خیر و برکت باشد. هرساله از عید نوروز تا 40 روز بعد از عید دامداران و عشایر فرآورده های دامی و به ویژه شیر دام های خود را رایگان بین مردم و فقرا توزیع می کردند و روز چهلم به شکرانه این توفیق مراسم جشنی را با نام جشن آش شیر در دامنه کوه شاه برگزار می کردند. عشایر و دامداران پس از دوشیدن شیر گوسفندان، حبوبات آش شیر را بر پشت الاغ ها می کردند و به محل می بردند و رشته آش را در همان مکان درست می کردند.

آش رشته و انواع میوه ها و تنقلات دیگر را نیز در این جشن مصرف می کردند. مردم از روز نهم اردیبهشت برای جشن آماده می شدند. در غروب روز نهم اردیبهشت دور هم جمع می شدند و روز دهم را به جشن، پایکوبی و بازی های بومی و محلی می گذراندند. خانواده هایی که با یکدیگر کدورت و ناراحتی داشتند، با پادرمیانی بزرگان آشتی می کردند و کدورت ها را از یاد می بردند.

کجا جشن چهلم نوروز ببینیم؟

این جشن در گذشته در منطقه ها مرکزی ایران مانند بسیاری از نواحی استان های کرمان و فارس برگزار می شد. هم اکنون نیز این جشن کم و بیش در مرکز ایران و منطقه های که زرتشتیان حضور دارند، از جمله یزد، کرمان، شیراز و بخش پاریز از توابع شهرستان سیرجان، به وسیله مردم و رمه داران با ویژگی های مختلفی برگزار می گردد.

مردم کرمان از گذشته تا به امروز جشن نوروز را زنده نگه داشته اند. کرمانی ها در این روز که به آن تندرستون نیز می گویند، به دشت ها و دامنه کوه های اطراف شهر می روند و با خوردن آجیل و شیرینی و میوه و آش، جشن می گیرند و با روشن کردن شمع برای خود و عزیزان شان، در سال نو آرزوی تندرستی می نمایند. عده ای از بانوان با زاغ سوختن فال می گیرند و آینده زیبایی برای خود ترسیم می نمایند. بچه ها بازی می نمایند و پدران نیز به آن ها یاری می نمایند و این گونه تندرستون از بعدازظهر دهم اردیبهشت تا پاسی از غروب خورشید سپری می شد.

اگر مایل به تماشا این جشن باستانی و زیبا هستید، می توانید در روز دهم اردیبهشت به 15 کیلومتری جاده آسفالته شهر سرچشمه به پاریز سیرجان بروید. در این منطقه صخره ای بزرگ و نسبتا بلند خودنمایی می نماید که به شاه خیرالله، کوه عروس یا خال کوه معروف است. محدوده این کوه هم اکنون در اختیار عشایر و گله داران پاریز است و مردمان آن رسومات جشن چهلم نوروز را برگزار می نمایند.

در این مقاله به معرفی جشن چهلم نوروز پرداختیم. در ادامه می توانید اطلاعات و نظرات خود را درباره این جشن زیبا، با ما و کاربران خبرنگاران در میان بگذارید.

پرسش های متداول

جشن چهلم نوروز چه روزی است؟

روز دهم اردیبهشت در تقویم ایران باستان به عنوان آبان روز یا همان جشن چهلم نوروز نام گذاری شده است.

نام دیگر جشن چهلم نوروز چیست؟

چلمو

جشن چهلم نوروز در کدام منطقه ها ایران برگزار می گردد؟

منطقه ها مرکزی

کدام غذا در جشن چهلم نوروز طبخ می گردد؟

آش شیر