خودبیمار انگاری؛ علائم و راه های درمان - بلاگ پو

در دوستان و اطرافیانتان دیده یا شنیده اید که نسبت به سلامت جسمی خود نگرانی بیش از حدی دارند و می ترسند شاید به بیماری خطرناکی مبتلا شده باشند. در بعضی موارد، ترس فرد به حدی زیاد است که از رفتن به دکتر اجتناب می نماید تا زمانی که خیالبافی ها و فرضیات ذهنی اش چنان شدت می گیرد که بیماری در ذهنش به یقین تبدیل می گردد و علایم بیماری خیالی اش را احساس می نماید.

اینجاست که تصمیم می گیرد به پزشک مراجعه کند و بعد از آنالیز ها و معاینات لازم، معین می گردد که فرد هیچ نوع مشکل و بیماری ندارد. اما ماجرا در همین جا انتها نمی یابد. فرد قانع نمی گردد و به پزشک و پزشکان دیگر مراجعه می نماید.

اگر از فرد پرسیده گردد: چرا دکترت را عوض کردی؟ می گوید: دکتر خوبی نبود، چون نتوانست بیماری من را تشخیص دهد. نکته مهم درمورد این اختلال این است که فرد با وجود ترس و وحشت از وجود بیماری جدی، همچنان پیگیر آنالیز های پزشکی است تا تردید ها و خیال پردازی هایش را رنگ واقعیت دهد و به یقین تبدیل کند.

بعد از آنالیز ها و معاینات پزشکی متعدد، پزشک معالج فرد را برای آنالیز سلامت روح و روان به روانپزشک یا روانشناس ارجاع می دهد. در مصاحبه کلینیکی و بالینی، فرد از درد ها و علایم متفاوت جسمی شکایت می نماید. وقتی متخصص و روانشناس یا روانپزشک از فرد سوالاتی درباره بیماری اش می پرسد، مراجع خودبیمارانگار تقریبا به تمامی سوالاتی که متخصص از او می پرسد پاسخ بله می دهد. سوالاتی چون: درد قلب، پراشتهایی، کم اشتهایی، کم خوابی، بی خوابی، خستگی، درد مفاصل، معده درد و…

آیا خودبیمارانگاری در زنان و مردان یکی است؟

منبع تشخیص اختلالات روانی در ویرایش پنجم خود میزان اختلال خودبیمارانگاری در هر دو جنس زن و مرد را یکسان گزارش نموده است. بر اساس این منبع 1 تا 5 درصد از کل جمعیت مبتلا به این اختلال هستند و در میان پزشکان نیزمیزان ابتلا به این اختلال به 2 تا 7 درصد می رسد.

بر اساس نتایج تحقیقات فاینشتین و فالتون (2003)، میزان اختلال خودبیمارانگاری در کلینیک های روانپزشکی و پزشکی در زنان 3 تا 4 برابر بیشتر از مردان است که می تواند متاثر از شرایط زندگی و فرهنگی جامعه ای باشد که تحقیق در آن اجرا شده است.

بر اساس آمار های بنیاد امداد انسانی (اچ -ار-اف)، در آمریکا، بسیاری از افراد تمرکز خاصی روی سلامت بدنی خود دارند. بر اساس همین منبع 9 درصد از مردم به نوعی دچار خود بیمارانگاری هستند. در مطالعه دیگری نشان داده شده است که 10 تا 20 درصد افراد سالم درگیر این اختلالند. همچنین 45 درصد از افراد بدون هیچ نوع اختلال روانی، نگرانی های بی پایه و اساسی در خصوص بیماری خود دارند.

در ایران آماری رسمی درباره میزان شیوع اختلال خودبیمارانگاری در دسترس نیست. اما نتایج پژوهش ابوالحسنی و همکارانش (1392) نشان داد شیوع خودبیمارانگاری در ایران نسبت به آمار مطالعات جهانی بالاتر است.

همچنین نتایج تحقیق صیف صفدری (2013) با تمرکز بر خودبیمارانگاری در جمعیت ایران، نشان داد که میزان این اختلال بین زنان و مردان برابر است.

افراد با اختلال خودبیمارانگاری چگونه اند؟

معمولا افراد مبتلا به اختلال خودبیمارانگاری توجه خاصی به ظاهر و تصویر بدن خود دارند. به تعبیری، فرد خود را در مرکز تمرکز و توجه قرار می دهد. این گونه افراد از نظر شخصیتی افرادی درونگرا هستند، اما به دلیل کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس به نوعی خودشیفتگی دچارند.

اگر در زندگی عادی هر فردی مسائلی ایجاد گردد، معمولا بعضی از آن ها گذرا هستند و فرد به راحتی می تواند با آن ها کنار آمده و حلشان کند. ولی در افراد خودبیمارانگار این مسائل به راحتی حل نمی گردد و آن ها با مسائل به آسانی کنار نمی آیند و سعی می نمایند همه مسائل را بزرگ و جدی جلوه دهند. به عنوان مثال: فرد، ناکامی و بی توفیقی در کارش را شکستی بزرگ تلقی می نماید و مدت ها وقت و انرژی خود را صرف آن می نماید.

اطرافیان فرد از افکار و انرژی منفی چنین فردی انتقاد و ابراز ناخوشنودی می نمایند. معمولا این افراد در روابط زناشویی و یا با شریک زندگی شان مشکل دارند و بخش بیشتر مکالمات فرد به بیان شکایات جسمی و درد های بدنی اختصاص می یابد. کاهش میل جنسی و افسردگی از جمله عوارض مهم این اختلال است.

این گونه افراد دوستی های کوتاه مدتی هم با افراد دیگر دارند، چون دوستی با این افراد صبوری می طلبد و به همین دلیل و به مرور زمان فرد دچار افسردگی می گردد و انگیزه اش برای زندگی کاهش می یابد.

نگرش روانشناسان

فروید (روانکاو) در نظریه رشد روانی جنسی در زمینه خودبیمارانگاری، بر این باور است که خود بیمارانگاری ناشی از محرک های جنسی است. به باور او زمانی که میل جنسی سرکوب می گردد، می تواند به صورت خودشیفتگی و تمرکز بیش از حد روی بدن بروز و ظهور یابد.

فروید در نظریه اش، میل جنسی در خودبیمارانگاری را میل جنسی خودشیفتگی می نامد، به این معنی که به عشقی اشاره می نماید که می تواند به خاطر سرکوبی به سمت خود (فرد) سوق پیدا کند. وقتی که میل جنسی خودشیفتگی در فرد سرازیر گردد، انرژی حاصل از آن به صورت علایم و درد های جسمانی ظاهر می گردد.

فروید همچنین معتقد است که فرد از درون احساس خشم، طرد شدگی، و ناامیدی می نماید و این احساسات و افکار درونی سرکوب شده را با شکایات بدنی و جسمانی جابجا می نماید. به گفته فروید این جابه جایی افکار سرکوب شده با علایم بدنی منجر به احساس گناه در فرد می گردد.

خودبیمارانگارانِ جست وجو گرِ فضای مجازی

تجارب کلینیکی در خصوص مراجعین مبتلا به اختلال خودبیمارانگاری نشان می دهد که اغلب آنان جستجوگران خوبی در اینترنت و گوگل هستند و کوشش می نمایند اطلاعات بیشتری درباره بیماری خیالی شان جمع آوری و هنگام صحبت با متخصص یا روانشناس، علایم را مطابق علایم بیماری مورد نظر بیان نمایند. اگر چه، تقلید از علایم در این افراد به هیچ وجه آگاهانه نیست، ولی روشی سریع برای سرکوبی افکار و احساسات دردآور درونی شان است که به ترس و اضطراب فرد می انجامد.

افرادی که در از دست دادن بستگان (پدر، مادر، خواهر، برادر و یا دوستان و اطرافیان) بر اثر بیماری، تجربیات تلخی، چون فوت آن ها دارند، بیشتر از این اختلال رنج می برند و سعی می نمایند علایم بیماری را به همان شکلی گزارش نمایند که فرد فوت شده داشت.

اغلب افرادی که دچار اختلال وسواس فکری هستند از بروز علایم بدنی بیشتر شکایت می نمایند. از آنجایی که این شکایات بدنی و نگرانی فرد ناآگاهانه است، بخشی از درمان متمرکز می گردد بر یاری به بیماران برای شناختن افکار غیرمنطقی و غیرواقعی خودشان و نیز تمرکز بر احساسات و افکار منفی سرکوب شده ای که فرد از آن ها رنج می برد. در صورتی که این اختلال شدید باشد، از سوی روانپزشک دارو درمانی نیز تجویز می گردد.

منبع: ایندیپندنت

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

cruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها