درباره خطرات انواع دود سیگار؛ از دست اول تا دست سوم! - بلاگ پو

به گزارش، بیشتر ما از آثار مضر سیگار کشیدن بر بدن مطلع هستیم. از حملات قلبی تا سرطان ریه، تردیدی نیست که استنشاق دود سیگار پیامد های ناخوشایندی دارد.

دود در نتیجه سوختن شکل می گیرد. طی فرآیند سوختن، موادی که آتش گرفته اند دچار تغییرات فیزیکی شده و دود که حاوی ذرات ریز است، منتشر می گردد. همانند آلودگی هوا، ذرات موجود در دود سیگار می توانند خطراتی را برای سلامت فردی که آن را استنشاق می نماید، ایجاد کند.

نه تنها ذراتی که استنشاق می کنید می توانند خطرناک باشند، بلکه مواد مختلفی در دود سیگار وجود دارد که می توانند تاثیر منفی بر سلامت بدن داشته باشند. به عنوان مثال، دود سیگار حاوی فرمالدئید است که می تواند موجب سرطان گردد. در واقع، فرمالدئید یکی از بیش از 4,000 ترکیب مختلفی است که در سیگار وجود دارند.

سوختن این ترکیبات موجب بروز تغییر در آن ها می گردد. زمانی که دانشمندان آثار سیگار کشیدن را ارزیابی می نمایند، نه تنها بر آنچه در سیگار وجود دارد متمرکز می شوند، بلکه آنچه را در دود سیگار پس از سوختن وجود دارد نیز آنالیز می نمایند. دودی که فرد سیگاری فرو می برد به نام دود دست اول سیگار شناخته می گردد.

به منظور کاهش آثار مضر سیگار، افراد بسیاری به ویژه نوجوانان و جوانان، از سیگار های الکترونیکی استفاده می نمایند. اما مطالعات اجرا شده نشان داده اند که سیگار های الکترونیکی نیز می توانند به اندازه همتایان سنتی خود مضر باشند. در سیگار های الکترونیکی نیز از نیکوتین استفاده می گردد که می تواند اعتیادآور باشد. همچنین، بعضی پژوهش ها نشان داده اند که استفاده از سیگار های الکترونیکی تاثیری در کاهش استفاده از سیگار عادی ندارد، بلکه ممکن است با مصرف میزان مشابه یا حتی بیشتر از سیگار های عادی نیز همراه باشد.

سیگار کشیدن تنها سلامت افراد سیگاری را تحت تاثیر قرار نمی دهد، بلکه می تواند بر اعضای خانواده، دوستان، همکاران، همسایگان و حتی افراد غریبه که هوای حاوی دود سیگار را تنفس می نمایند، تاثیرگذار باشد.

دود دست دوم سیگار ترکیبی از دود ناشی از سوختن سیگار و دود بازدم یک فرد سیگاری است. دو نوع دود دست دوم وجود دارد

1- دود جریان جانبی که مستقیما از محصول تنباکوی در حال سوختن سرچشمه می گیرد

2-دود جریان اصلی که دود بازدمی فرد سیگاری است.

دودی که از سیگار یا بازدم فرد سیگاری سرچشمه می گیرد نیز حاوی مواد مضر، مانند نیکوتین است و می تواند افراد غیرسیگاری را تحت تاثیر قرار دهد.

قرار دریافت بچه ها در معرض دود دست دوم سیگار می تواند سلامت آن ها را به خطر اندازد. به طور خاص، بچه ها آسیب پذیری بیشتری نسبت به آثار دود محیطی تنباکو دارند. استنشاق مواد شیمیایی موجود در دود سیگار توسط مادرانی که به فرزند خود شیر می دهند نیز می تواند موجب انتقال این مواد به شیر آن ها گردد.

دود دست دوم سیگار حامل خطرات بسیاری برای سلامت است. حداقل 250 ماده شیمیایی مضر در دود دست دوم سیگار تشخیص داده شده که دست کم 50 مورد آن ها سرطان زا هستند. از جمله مواد شیمیایی مضر در دود دست دوم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- وینیل کلرید

- کادمیوم

- بنزن

- آرسنیک

- اتیلن اکسید

- سرب

- آمونیاک

- فرمالدئید

- مونوکسید کربن

- بنزوپیرین

نقش دود دست دوم سیگار در ابتلا به سرطان تایید شده است. همچنین، این نوع دود با بیماری های قلبی عروقی، بیماری های تنفسی و دیگر شرایط به خطر افتادن جدی سلامت مرتبط است که در ادامه بیشتر به آن ها می پردازیم.

دود دست دوم سیگار به عنوان یک عامل خطرآفرین برای ابتلا به سرطان ریه شناخته می گردد. پژوهش ها نشان داده اند که افراد غیرسیگاری که در کنار افراد سیگاری زندگی می نمایند، در مقایسه با افراد غیرسیگاری که با یک فرد سیگاری زندگی نمی نمایند، با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه روبرو هستند.

همانند سیگار کشیدن و دود دست اول، دود دست دوم سیگار نیز یک عامل خطرآفرین مهم برای ابتلا به بیماری قلبی عروقی و حمله قلبی محسوب می گردد.

سرفه، احتقان سینه و افت عملکرد ریه می توانند به واسطه استشاق دود دست دوم سیگار رخ دهد. نوزادانی که در معرض دود دست دوم سیگار قرار می گیرند نیز می توانند به عفونت های تنفسی جدی مبتلا شوند. دود دست دوم می تواند موجب عفونت های ریوی، مانند سینه پهلو و برونشیت گردد.

نتایج یک پژوهش نشان داد که قرار دریافت در معرض دود دست دوم سیگار می تواند خطر ناتوانی و مرگ ناشی از سکته مغزی را 20 تا 30 درصد افزایش دهد.

آسم یک بیماری جدی است و قرار دریافت در معرض دود دست دوم سیگار می تواند آن را تشدید کند.

افزون بر خطر سینه پهلو و عفونت های تنفسی در نوزادانی که در معرض دود دست دوم سیگار قرار می گیرند، این نوع دود می تواند شدت آسم را در بچه ها افزایش دهد. عفونت های گوش میانی یکی دیگر از نتایج قرار دریافت در معرض دود دست دوم سیگار هستند. همچنین، نوزادانی که در معرض دود دست دوم سیگار قرار می گیرند با افزایش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) روبرو هستند.

همانند زنانی که سیگار می کشند، زنان بارداری که در معرض دود دست دوم سیگار قرار می گیرند نیز با افزایش خطر تولد نوزادان کم وزن روبرو هستند.

ارتباط بین دود دست دوم سیگار و سرطان پستان همچنان بحث برانگیز بوده و مطالعات در این زمینه ادامه دارند. با این وجود، بعضی مطالعات پیوند احتمالی بین سرطان پستان و قرار دریافت در معرض دود دست دوم سیگار را نشان داده اند.

آیا سطوح ایمن از دود دست دوم سیگار وجود دارد؟

از نظر منطقی، هرچه میزان روبروه با دود دست دوم سیگار بیشتر و طولانی تر باشد، خطر بروز مسائل پزشکی در نتیجه آن افزایش می یابد، اما هیچ سطح بی خطر و ایمنی برای قرار دریافت در معرض دود دست دوم سیگار تعریف نشده است. قرار دریافت در معرض سطوح کم دود دست دوم نیز می تواند مضر باشد. بر همین اساس، باید تا حد امکان از روبروه با آن پرهیز کرد.

ترک سیگار بهترین گزینه برای محافظت از خانواده خود در برابر دود دست دوم سیگار است. اگر نمی توانید این عادت مضر را ترک کنید، از سیگار کشیدن در خانه و خودرو پرهیز کنید.

اعضای خانواده و دوستان خود را به ایجاد محیط های بدون دود و ممنوع برای سیگار کشیدن تشویق کنید.

سیستم های تصفیه هوا و تهویه مطبوع نمی توانند تمام سموم، مواد شیمیایی مضر، گاز ها و ذرات موجود در دود دست دوم سیگار را تصفیه نمایند. این به معنای آن است که همچنان می توانید در معرض دود دست دوم سیگار قرار داشته باشید. اگر فردی غیرسیگاری هستید، اجازه ندهید افراد دیگر در خانه شما سیگار بکشند. اگر دارای فرزند هستید، این مساله اهمیت ویژه ای دارد.

اگر فردی غیرسیگاری هستید، با افراد سیگاری زندگی نمی کنید و هنگام پیاده روی در پشت فردی سیگاری گرفتار می شوید، ممکن است فکر کنید که روبروه حداقلی با دود سیگار دارید.

اما پژوهش های جدید نشان داده اند که پرهیز از دود دست اول و دود دست دوم سیگار ممکن است برای از بین بردن کامل خطر کافی نباشد.

حتی افرادی که از دود مرئی سیگار پرهیز می نمایند می توانند در معرض ذرات ریز، اما بالقوه مضر که به نام دود دست سوم شناخته می شوند، قرار بگیرند.

پژوهشی در دانشگاه درکسل، دود دست سوم را در یک کلاس درس غیرسیگاری شناسایی کرد. زمانی که پژوهشگران ترکیب ذرات معلق در هوای این کلاس را ارزیابی کردند، متوجه شدند که 29 درصد ذرات با بقایای دود دست سوم مرتبط بوده اند.

دود دست سوم به دود باقیمانده بر سطوح مختلف پس از دود اولیه و ثانویه گفته می گردد. در واقع دود دست سوم با سطوح حاوی بقایای نیکوتین که می توانید با آن ها در تماس باشید سر و کار دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- پوشاک

- کفپوش ها

- مبلمان

- اسباب بازی ها

- وسایل نقلیه

- دیوار ها

روبروه می تواند هنگام تنفس بعضی گاز های باقیمانده روی سطوح نیز رخ دهد. دود دست سوم به ویژه زمانی که با آلاینده های داخلی دیگر ترکیب گردد می تواند سمی باشد.

در شرایطی که دود دست دوم به اندازه خود سیگار کشیدن و دود دست اول خطرناک است، دود دست سوم نیز به واسطه خطراتی که برای سلامت دارد توجه ها را جلب نموده است.

سیگار کشیدن یکی از خطرناک ترین و در عین حال قابل پیشگیری ترین خطرات برای سلامت انسان است. به گفته انجمن قلب آمریکا، سیگار ها دارای بیش از 4,000 ماده شیمیایی هستند که بسیاری از آن ها سمی هستند. با گذشت زمان، سیگار کشیدن خطر سرطان، بیماری قلبی، و مرگ زودرس را افزایش می دهد.

اما پرهیز از روبروه با دود دست سوم به عنوان یک غیرسیگاری می تواند اندکی چالش برانگیزتر باشد، به ویژه اگر یکی از اعضای خانواده شما سیگاری باشد. دود دست سوم باقیمانده از هر فردی که سیگار می کشد می تواند بر اعضای دیگر خانواده در هر سنی تاثیرگذار است.

آثار آن بر بچه ها

بنابر گزارش کلینیک مایو، بچه ها آسیب پذیرترین افراد نسبت به دود دست سوم سیگار هستند. این به دلیل آن است که آن ها احتمال بیشتری دارد سطوح مختلف را لمس نمایند یا اشیا را در نزدیکی بینی یا دهان خود قرار دهند.

قرار دریافت در معرض دود دست سوم سیگار می تواند احتمال ابتلا به شرایط زیر را در بچه ها افزایش دهد:

- آسم

- عفونت های گوش

- بیماری های مکرر

- سینه پهلو

افرون بر این، بچه های که والدین آن ها سیگار می کشند در معرض خطر بیشتری برای سیگاری شدن در آینده قرار دارند.

آثار آن بر نوزادان

نوزادان نیز می توانند تحت تاثیر دود دست سوم سیگار قرار بگیرند. نتایج یک مطالعه نشان داد که قرار دریافت در معرض دود یکی از بزرگترین عوامل خطر آفرین برای سندرم مرگ ناگهانی نوزاد است. وضعیت خواب نامناسب یکی دیگر از عوامل خطرآفرین بزرگ در این زمینه است.

جدا از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، روبروه با دود دست سوم سیگار می تواند نوزادان را با خطرات سلامت مشابه با بچه ها بزرگتر، مانند بیماری های مکرر و مسائل تنفسی روبرو سازد.

در شرایطی که بزرگسالان نسبت به نوزادان و بچه ها آسیب پذیری کمتری دارند، اما نسبت به آثار دود دست سوم سیگار مصون نیستند. روبروه مکرر با سموم سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

در شرایطی که سرطان ریه بزرگترین خطر محسوب می گردد، قرار دریافت در معرض دود سیگار می تواند خطر سرطان های زیر را نیز افزایش دهد:

- مثانه

- دهانه رحم

- کلیه

- دهان

- پانکراس

- گلو

در کوتاه مدت، دود دست سوم سیگار می تواند ابتلا به بیماری ها و عفونت های بیشتر را در پی داشته باشد. همچنین، فرد ممکن است بیش از حد عادی سرفه کند.

اگر باردار هستید، روبروه با دود دست سوم می تواند بر نوزاد متولد نشده نیز تاثیرگذار باشد. چه آن را تنفس کنید یا با سطوح حاوی بقایای مواد شیمیایی در تماس باشید، خطر ورود سموم به جریان خون و انتقال آن ها به جنین وجود دارد.

طی مطالعه ای کوچک، پژوهشگران به آنالیز آثار دود دست سوم بر بافت ریه جنین موش ها پرداختند. آن ها دریافتند بعضی سموم در دود سیگار تاثیر منفی بر رشد ریه داشته است.

قرار دریافت نوزاد در معرض دود دست سوم می تواند به بیماری های تنفسی پس از تولد نیز منجر گردد. به گفته آموزشگاه بیماری های بچه ها آمریکا، سیگار کشیدن طی دوران بارداری خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش می دهد.

موثرترین روش برای پیشگیری از دود دست سوم سیگار پرهیز از قرار دریافت در معرض آن است. اگر فردی غیرسیگاری هستید، این می تواند به معنای پرهیز از حضور در خانه ها و مکان های عمومی باشد که افراد در آن ها سیگار می کشند. اگر سیگار می کشید، دود دست سوم یکی از بیشمار دلایلی است که باید این عادت را ترک کنید.

متاسفانه دود دست سوم به راحتی از خودرو یا خانه شما پاک نمی گردد. باز گذاشتن پنجره ها یا استفاده از پنکه بقایای مواد شیمیایی روی سطوح را از بین نمی برد. همچنین، شما نمی توانید در یک قسمت خانه سیگار کشیده و انتظار داشته باشید که دود و بقایای آن در همان مکان باقی بمانند. بقایای مواد شیمیایی می توانند روی لباس و سطوح دیگر قرار گرفته و به بخش های دیگر خانه منتقل شوند.

اگر شما یا خانه شما در معرض دود سیگار قرار گرفته است، برای از بین بردن بقایای مواد شیمیایی می توانید اقدامات زیر را مد نظر قرار دهید:

- شستشوی کامل لباس ها

- شستشوی ملحفه و روبالشی ها

- پاکسازی سطوح سخت

- پاکسازی پیشخوان ها، دیوار ها و سقف

- شستشوی کامل فرش و قالیچه

- پاکسازی تمام اسباب بازی ها

- شستشوی پارچه های موجود در خانه مانند پارچه مبلمان

روش دیگر برای پرهیز از گسترش دود دست سوم به دیگران این است که افراد سیگاری به طور مرتب لباس خود را عوض نموده و دست های خود را بشویند. این مساله به ویژه پیش از تماس با بچه ها و نوزادان اهمیت دارد.

منبع:عصر ایران