راه آهن ایران-افغانستان؛ ارتقای جایگاه اقتصادی دو کشور در منطقه و جهان - بلاگ پو

به گزارش ایران، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، راه آهن ایران-افغانستان را راستا احیای جاده ابریشم نام برد که با اتصال کشورهای شرق آسیا به کشورهای غربی و ترانزیت بار، تحولی در اقتصاد دو کشور ایجاد می نماید.

ساخت خط آهن خواف-هرات، فصل جدیدی از توسعه شبکه ترانزیتی کشور را رقم زده است. اهمیت این خط ریلی برای اقتصاد ایران در زمان تحریم چیست؟

افغانستان روابط مالی و اجتماعی قابل توجهی با جمهوری اسلامی ایران دارد. همچنین دارای منابع معدنی بکر می باشد که در صورت فعال شدن این معادن، می توان بارهای معدنی را به وسیله راه آهن خواف - هرات انتقال داد. همچنین در زمینه کشاورزی و صنعت و با توجه به طرح هایی که در این زمینه ها در حال احداث و بهره برداری می باشد باعث می شود راه آهن خواف - هرات دارای توجیه مالی بیشتری شود. در بعد روابط سیاسی بین دو کشور، همکاری در ایجاد و بهره برداری از این راستا به عنوان یکی از تعهدات ایران جهت برنامه توسعه یافتگی کشور همسایه افغانستان بوده است و با افزایش مبادلات تجاری و افزایش مسافرت ها روابط دو کشور ارتقا می یابد.شکوفایی فعالیت های عمرانی و مالی منطقه شمال غرب افغانستان، امکان توسعه و ایجاد کریدور ریلی از هرات به مزارشریف در شمال شرق افغانستان و خروج از انزوای جغرافیایی منطقه سنگان در خاک ایران و شهر هرات افغانستان از اهداف دیگر در احداث این پروژه بوده است. احداث راه آهن خواف ـ هرات موجب کاهش هزینه نسبی حمل ونقل و رفع انحصار حمل کالا از حمل ونقل جاده ای و افزایش ایمنی در ترابری منطقه و کاهش مصرف سوخت در مقایسه با حمل جاده ای نیز خواهد شد.

هدف نهایی از اتصال ریلی ایران به افغانستان، ایجاد راستا ترانزیتی این کشور از ایران به اروپا است. در حال حاضر با ایجاد این راستا ریلی دسترسی ها چگونه می شود؟

راه آهن خواف -هرات به طول 225 کیلومتر شامل چهار قطعه است که بخش واقع در ایران (قطعه یک و دو) جمعاً به طول 76 کیلومتر از خواف تا مرز شمتیغ در استان خراسان رضوی واقع شده است.در ادامه قطعات سوم و چهارم در کشور افغانستان واقع هستند که قطعه سوم آن به طول 62 کیلومتر از مرز شمتیغ تا ایستگاه روزنک ادامه یافته و قطعه 4 آن نیز از ایستگاه روزنک تا شهر هرات به طول 85 کیلومتر می باشد. بخش واقع در ایران به همراه سرانجامه مرزی شمتیغ توسط ایران تکمیل شده است. همچنین فضای لازم برای گمرک و سازمان های ذیربط مرزی در طرح سرانجامه مزبور پیش بینی شده است.

احداث قطعه سوم به وسیله شرکت های مشاوره و پیمانکاری ایرانی زیر نظر وزارت راه و شهرسازی ایران و وزارت فواید عامه افغانستان با استفاده از مصالح، سوخت و ماشین آلات ایرانی اجرا شده و تجهیزات مخابراتی آن نیز غالباً از داخل تأمین شده است.

تأمین مالی و اجرای قطعه چهارم برای دسترسی به شهر هرات برعهده کشور افغانستان است و هنوز اجرای آن آغاز نشده است. گفته می شود افغانستان برای تأمین مالی احداث این قطعه از فاینانس کشور ایتالیا استفاده می نماید. بهره برداری از این طرح منوط به تکمیل قطعه چهارم نخواهد بود و با تشکیل و عزیمت قطارها از ایستگاه روزنک صورت خواهد گرفت.

80 درصد این پروژه ریلی در دشت و مابقی در تپه ماهور و کوهستان اجرا شده است. این پروژه از خواف تا شمتیغ (ایران) دارای 208 پل کوچک به طول 952 متر و از شمتیغ تا روزنک (افغانستان) 138 پل کوچک است.

اجرای طرح در دو سوی مرز مشترک نیازمند تمهیدات و هماهنگی های ویژه برای امکان حمل مصالح و ماشین آلات و تردد افراد اعم از کارگران، کارشناسان و مدیران شرکت های مشاور، کارفرما و پیمانکاران بوده است. همچنین تأمین امنیت کارگاه های اجرایی نیز شرایط ویژه داشته است. اجرای سرانجامه مرزی در شمتیغ و سرانجامه باری در ایستگاه روزنک نیز از عملیات ویژه این طرح محسوب می شود.

راه آهن خواف -هرات موجب اتصال کشور افغانستان به شبکه ریلی ایران (به وسیله راه آهن مشهد-بافق)، اتصال افغانستان به وسیله راه آهن ایران به کریدور بین المللی شمال - جنوب (حوزه خزر، روسیه و شمال اروپا) و اتصال به وسیله راه آهن ایران به کریدور بین المللی شرقی - غربی اکو و تراسیکا (کشور ترکیه و جنوب اروپا) و دسترسی به آب های آزاد (بندرعباس و بندر چابهار در جنوب ایران) خواهد شد.ادامه این راستا به سمت هرات و مزار شریف جزء لاینفک و جدایی ناپذیر آن است و با تکمیل این راستا ارزش مالی آن برای افغانستان و کشورهای راستا چندبرابر می شود.

کشور افغانستان فاقد شبکه راه آهن است و فقط برخی از خطوط ریلی از کشورهای همسایه به داخل افغانستان امتداد یافته است. خطوط ریلی کشورهای شمالی افغانستان (تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان) به صورت عریض است و راه آهن خواف- هرات اولین خط راه آهن با عرض استاندارد در آن کشور می باشد. تردد قطارها در راستا خواف- هرات با هماهنگی بین طرف افغانستانی (اداره راه آهن افغانستان که زیرنظر وزارت فواید عامه تأسیس شده) و شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران صورت می پذیرد و برای توافق کلی دو کشور در امور حمل ونقل بین المللی ریلی، موافقت نامه بین دولت ایران و آن کشور تنظیم شده که برای تصویب به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی داده شده است. ضمناًً ایجاد مرز جدید شمتیغ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.

نقش راه آهن خواف -هرات در زنجیره همکاری های ترانزیتی و احیای جاده تاریخی ابریشم چیست؟

این پروژه را باید حلقه ای از زنجیره ترانزیتی دانست که از شرق آغاز و به قلب اروپا کشیده می شود. از این رو، بهره برداری از این پروژه و اتصال آن به مرزهای ازبکستان و تاجیکستان را می توان نقطه عطفی در همکاری های ترانزیتی و احیای جاده تاریخی ابریشم دانست که می تواند کالای ترانزیتی را با صرف هزینه مالی و زمانی کمتر به مقصد برساند.در این رابطه، می توان به راه اندازی آزمایشی راستا جاده ای موسوم به KTAI از ایران به قرقیزستان اشاره داشت که اخیراً انجام شد که طبیعتاً با تکمیل خط آهن غرب- شمال افغانستان شاهد ترانزیت مقرون به صرفه تری در منطقه خواهیم بود. قاعدتاً در چنین فضایی، کشورمان خواهد توانست ضمن افزایش درآمدهای ترانزیتی، جایگاه منطقه ای و بین المللی خود را ارتقا بخشد. در همین حال، افزایش همکاری های تجاری و ترانزیتی میان کشورهای راستا به صلح و ثبات آنها خواهد اضافه نمود.ذکر این نکته ضرورت دارد که این گام، طلیعه ای است برای روشن شدن راستا ترانزیتی شرقی - غربی ایران و در آینده با اتصال آسیای میانه به ایران و خلیج فارس و دریای عمان از این طریق پیوندهای ریلی منطقه ای ایران را در آسیای میانه و اتصالات بین المللی ایران را از چین تا مدیترانه سبب خواهد شد. همچنین در ارتباط بین جمهوری اسلامی ایران، افغانستان و هندوستان، تفاهمنامه سه جانبه بخش ترانزیتی فعال شده است.

برآورد شما از اقدامات اجرا شده در حوزه ریلی در این دولت چیست؟ با توجه به اینکه توسعه ریلی اهمیت ویژه در برنامه توسعه

ششم و در افق توسعه ای کشور دارد، این اهداف در 8 سال گذشته چه میزان محقق شده است؟

در بخش حمل و نقل، نیاز داریم که مردم بتوانند سریع تر، کیفی تر و ایمن تر، بارهای خود را در مقاصد مختلف داخلی و بین المللی منتقل کنند و جابه جایی مسافر را از راه آهنی که تفکری جدید ارائه می نماید و سعی دارد خود را متفاوت تر و پیشرفته تر از گذشته ارائه کند، انتظار داشته باشند.

امروز 3400 کیلومتر راستا ریلی جدید در حال ساخت داریم که از این بین 8 پروژه به طول 1560 کیلومتر با اعتبار 4 هزار و 780 میلیارد تومان منابع ریالی و 300 میلیون یورو هم منابع ارزی در اولویت قرار دارند.

توسعه زیرساخت های راه آهن مورد تأکید ارکان نظام و مدنظر وزارت راه و شهرسازی واقع شده است. در این خصوص پروژه های گوناگونی در دست اجرا داریم. بحمدالله وعده اتصال پنج استان جدید به شبکه ریلی را محقق کردیم و ان شاءالله تا سال آینده 4 استان دیگر شامل چهارمحال و بختکمک، اردبیل، خراسان شمالی و کردستان نیز به خطوط ریلی متصل می شوند که ماه گذشته ریل گذاری از همدان به سنندج آغاز شده و بویژه خطوطی برای توسعه کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب در دستور کار واقع شده است که مهم ترین آنها پروژه راه آهن چابهار به زاهدان است که به صورت مرحله ای تا سرانجام سال آینده این خط به بهره برداری خواهد رسید.

پروژه راه آهن یزد-اقلید، میانه-اردبیل، همدان-سنندج، رشت-بندر کاسپین و اصفهان-شهرکرد از پروژه های ریلی باقی مانده است که حدبیشتر تا سرانجام سال آینده به بهره برداری خواهند رسید. این پروژه ها مجموع خطوط ریلی کشور را که اول دولت یازدهم حدود 10 هزار و 700 کیلومتر بوده، با خطوط فرعی به حدود 16 هزار کیلومتر خواهد رساند که یک تحول بزرگ در حوزه حمل ونقل ریلی است.

ما باید در توسعه شبکه ریلی بیش از پیش سهم راه آهن را در بحث جابه جایی بار دنبال کنیم که مستلزم اتصال به مراکز بار، ایجاد خطوط دوم برای افزایش راندمان ایمنی و حرکت و نیز خطوط جدید است. در حال حاضر به میزان خطوط ریلی موجود کشور به همین میزان نیز راستاهای ریلی در دست طراحی و ساخت داریم و در یک برنامه حدبیشتر پنجساله، ظرفیت زیرساختی کل راه آهن کشور دوبرابر خواهد شد و این یک گام بزرگ و ماندگار است که بیشتر قریب به اتفاق نقاط کشور از خطوط ریلی بهره مند خواهند شد و راه آهن می تواند سهم خود را در اقتصاد به صورت شایسته جذب کند و مردم نیز از ثمره آن بهره برداری کنند.

علاوه بر استفاده از ریلی ملی تولید 100 درصد داخلی در پروژه های زیرساخت های راه آهن، اما در حوزه ناوگان در گذشته، همواره این انتقاد وجود داشت که می گفتند به رغم وجود ظرفیت داخلی، ریل، لکوموتیو و واگن از خارج به کشور وارد می شود، ولی اکنون روز به روز به کمک خدا، قطع وابستگی اتفاق افتاده و تمامی نیازهای صنعت راه آهن در کشور تولید می شود؛ این امکان هم وجود دارد که اگر در بخش هایی از این صنعت هنوز خودکفا نشده ایم، این اراده و ظرفیت برای اقدامات تنظیمی وجود دارد.

یکی دیگر از راستاهای مهم که مکمل کریدور استراتژیک شمال-جنوب خواهد بود، تکمیل راه آهن آستارا است. درخصوص ساخت این خط ریلی و مشارکت طرف خارجی توضیح بفرمایید؟

موضوعی که ماه هاست در حال انجام است موضوع اتصال راه آهن قزوین- رشت است که این پروژه در حال انجام است. در عین حال اتصال این خط ریلی با ریل به انزلی و بندرانزلی و بندر آستارا نیز در حال انجامست. تکمیل راه آهن قزوین- رشت و اتصال به بنادر انزلی و آستارا در دولت تدبیر و امید به سرانجام می رسد. همچنین، پروژه خط ریلی آستارا- رشت نیز بر اساس زمانبندی در حال انجام است.درخصوص تکمیل پروژه رشت- آستارا و تکمیل کریدور شمال- جنوب کشور کار آغاز شده و اراضی دولتی به این امر اختصاص یافته و همچنین اراضی ای که مالکیت خصوصی داشت از مردم خریداری شده است و باز هم در حال خریداری هستیم. امیدوار هستیم این پروژه در زمانبندی مشخص به سرانجام برسد.آنچه برای ما حائزاهمیت است این است که شبکه ریلی ما به وسیله آذربایجان به کشور روسیه و سایر کشورها متصل شود که دولت آذربایجان نیز به این مهم، علاقه مندی و اهتمام ویژه دارد.

امیدواریم در چارچوب و زمانبندی مشخصی که اعلام کردیم این پروژه افتتاح شود. این پروژه 48 ماهه است که 10 ماه آن سپری شده است.جمهوری اسلامی ایران از سرمایه گذاران خارجی برای تکمیل پروژه های ریلی در منطقه شمالی ایران و در استان گیلان حمایت می نماید و در منطقه آزاد کاسپین از سوی مناطق آزاد، تفاهمات مناسبی انجام و زیرساخت ها و هماهنگی هایی ایجاد شده است. در عین حال این مجموعه اقدامات می تواند با حذف برخی تعرفه ها، برای برخی از سرمایه گذاری ها تسهیل گری کرده و آنها را برای سرمایه گذاری ترغیب کند. سرمایه گذاران نسبت به سرمایه گذاری مطمئنی که ایجاد شده است اقدام کنند که این سرمایه گذاری ها می تواند هم از جنس تولیدی و هم از جنس لجستیکی باشد. سرمایه گذاران داخلی و همسایگان ما تحت حمایت و پشتیبانی ما هستند تا بتوانند در پروژه های مشترک همکاری داشته باشند.

برش

راه آهن خواف ـ هرات موجب کاهش هزینه نسبی حمل ونقل و رفع انحصار حمل کالا از حمل ونقل جاده ای و افزایش ایمنی در ترابری منطقه و کاهش مصرف سوخت در مقایسه با حمل جاده ای نیز خواهد شد

بهره برداری از راه آهن ایران - افغانستان و اتصال آن به مرزهای ازبکستان و تاجیکستان را می توان نقطه عطفی در همکاری های ترانزیتی و احیای جاده تاریخی ابریشم دانست

وعده اتصال پنج استان جدید به شبکه ریلی را محقق کردیم و تا سال آینده 4 استان دیگر شامل چهارمحال و بختکمک، اردبیل، خراسان شمالی، کردستان نیز به خطوط ریلی متصل می شوند

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا