عفونت معده با هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) چطور تشخیص داده می گردد و درمان آن به چه صورت است؟ - بلاگ پو

هلیکوباکتر پیلوری یک باسیل گرم منفی، خمیده و تاژک دار است که در لایه پوششی اپی تلیوم معده یافت می گردد. هلیکوباکتر پیلوری یک ارگانیسم غیرمهاجم است که در لایهٔ ترشحات موکوسی که روی اپی تلیوم معده را پوشانده، تجمع می یابد. عواملی که در توانایی ارگانیسم برای تجمع در معده دخالت دارند شامل تحرک باکتری، توانایی چسبیدن به لایه موکوس، و فراوری آنزیم اوره آز هستند.

بیشتر مردم متوجه عفونت هلیکوباکتر پیلوری نمی شوند، زیرا هرگز از آن بیمار نمی شوند. در صورت بروز علائم و نشانه های زخم معده، پزشک احتمالاً آزمایش عفونت H. pylori را برای شما درخواست می نماید. در صورت ابتلا به عفونت H. pylori، می توان آن را با آنتی بیوتیک درمان کرد.

علائم عفونت معده با هلیکوباکتر پیلوری

بیشتر افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری هرگز هیچ گونه علائم و نشانه ای احساس نمی نمایند . دلیل این امر معین نیست، اما بعضی از افراد ممکن است با مقاومت بیشتری در برابر اثرات مضر H. pylori متولد شوند.

هنگامی که علائم یا نشانه هایی با عفونت H. pylori ظاهر می گردد، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد یا سوزش در شکم
• درد شکم زمانی که معده شما خالی است بدتر می گردد
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• آروغ زدن مکرر
• نفخ
• کاهش وزن ناخواسته

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم و نشانه های مداوم که شما را نگران می نماید، با پزشک خود قرار دیدار بگذارید. در صورت مشاهده موارد زیر، فوراً در پی یاری پزشکی باشید:

• درد شدید یا مداوم شکمی
• مشکل در بلع
• مدفوع قیری خونی یا سیاه
• استفراغ یا استفراغ خونین یا سیاه که شبیه تفاله قهوه یا قیر است

علل

باکتری H. pylori ممکن است به وسیله تماس مستقیم با بزاق، استفراغ یا مدفوع از فردی به فرد دیگر منتقل گردد. H. pylori بعلاوه ممکن است به وسیله آب یا غذای آلوده پخش گردد.

عوامل خطر

عفونت H. pylori اغلب در دوران کودکی ایجاد می گردد. عوامل خطر عفونت H. pylori مربوط به شرایط زندگی در دوران کودکی شما هستند، مانند:

• زندگی در شرایط شلوغ. اگر در خانه ای با افراد دیگر زندگی می کنید، خطر ابتلا به عفونت H. pylori بیشتر است.
• زندگی بدون منبع قابل اطمینان آب تمیز. داشتن منبع قابل اطمینان از آب پاکیزه به کاهش خطر ابتلا به H. pylori یاری می نماید.
• زندگی در یک کشور در حال توسعه. افرادی که در کشور های در حال توسعه زندگی می نمایند، یعنی جاهایی که شرایط زندگی شلوغ و غیربهداشتی شایع تر است، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت H. pylori هستند.
• زندگی با فردی که عفونت H. pylori دارد. اگر فردی که با او زندگی می کنید عفونت H. pylori داشته باشد، به احتمال زیاد عفونت H. pylori هم دارید.

عوارض

عوارض مرتبط با عفونت H. pylori عبارتند از:

• زخم ها: H. pylori می تواند به پوشش محافظ معده و روده کوچک شما آسیب برساند. این می تواند به اسید معده اجازه دهد یک زخم ایجاد گردد. حدود 10 درصد از مبتلایان به پیلوری دچار زخم می شوند.
• التهاب مخاط معده. عفونت H. pylori می تواند معده شما را تحریک کند و باعث التهاب (گاستریت) گردد.
• سرطان معده. عفونت H. pylori یک عامل خطر قوی برای انواع خاصی از سرطان معده است.

پیشگیری

در منطقه های از دنیا که عفونت H. pylori و عوارض ناشی از آن شایع است، پزشکان گاهی افراد سالم را برای تشخیص H. pylori آزمایش می نمایند. اما این که آیا واقعا در افرادی که هیچ علامتی یا نشانه ای ندارند ، آزمایش عفونت H. pylori فایده ای دارد یا خیر، در میان پزشکان بحث برانگیز است.

اگر نگران عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستید یا فکر می کنید احتمال ابتلا به سرطان معده در شما بالاست، با پزشک خود مشورت کنید تا تصمیم بگیرید که آیا از غربالگری H. pylori سود می برید یا خیر.

تشخیص عفونت معده با هلیکوباکتر پیلوری

چندین آزمایش و روش برای معین اینکه آیا شما مبتلا به عفونت H. pylori هستید استفاده می گردد.

• آزمایشات مدفوع. رایج ترین آزمایش مدفوع برای تشخیص H. pylori، آزمایش آنتی ژن مدفوع نام دارد که در پی پروتئین های خارجی (آنتی ژن) مرتبط با عفونت H. pylori در مدفوع شما می باشد.

  آنتی بیوتیک ها، دارو های سرکوب نماینده اسید ها که به اسم مهار نماینده های پمپ پروتون (PPI) (مانند امپرازول یا پنتوپرازول) شناخته می شوند و ساب سالیسیلات بیسموت (Pepto-Bismol) می توانند در صحت این آزمایشات تداخل ایجاد نمایند. در صورتی که قبلاً تشخیص داده شده و برای H. pylori درمان شده اید، پزشک شما به طور کلی حداقل چهار هفته پس از اتمام درمان آنتی بیوتیکی برای آزمایش مدفوع منتظر می ماند. اگر از PPI استفاده می کنید، پزشک از شما می خواهد که مصرف PPI را متوقف کنید.

یک آزمایش آزمایشگاهی به نام واکنش زنجیره ای پلیمراز مدفوع (PCR) می تواند عفونت H. pylori در مدفوع و جهش هایی را که ممکن است در برابر آنتی بیوتیک هایی که برای درمان آن استفاده می گردد مقاوم باشد، تشخیص دهد. این آزمایش گرانتر است و ممکن است در همه مراکز درمانی موجود نباشد. این آزمون برای بزرگسالان و بچه ها در دسترس است.

• تست تنفسی. در طول یک آزمایش تنفسی، یک قرص، مایع یا پودر را حاوی مولکول های کربن نشاندار قورت می دهید. در صورت ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری، هنگامی که محلول در معده شما تجزیه می گردد، کربن آزاد می گردد. بدن شما کربن را جذب نموده و هنگام بازدم آن را دفع می نماید. شما در یک کیسه بازدم می کنید و پزشک شما از دستگاه خاصی برای تشخیص مولکول های کربن استفاده می نماید.

  همچون آزمایش مدفوع، PPI ها، بیسموت ساب سالیسیلات (Pepto-Bismol) و آنتی بیوتیک ها می توانند در صحت این آزمایش تداخل ایجاد نمایند. اگر از PPI استفاده می کنید، پزشک از شما می خواهد که مصرف دارو های PPI را برای یک یا دو هفته قبل از آزمایش متوقف کنید. اگر قبلاً تشخیص داده شده بود که برای H. pylori درمان شده و تحت درمان قرار گرفته اید، پزشک به طور کلی حداقل چهار هفته پس از اتمام درمان آنتی بیوتیکی برای انجام آزمایش تنفسی منتظر می ماند. این آزمون برای بزرگسالان و بچه ها در دسترس است.

• آندوسکوپی تشخیصی. در آندوسکوپی فوقانی پزشک یک لوله انعطاف پذیر طولانی مجهز به دوربین کوچک (آندوسکوپ) را از راه گلو و مری می گذراند و وارد معده و اثنی عشر (دوازدهه - قسمت ابتدایی روده باریک) وارد می نماید. این ابزار به پزشک اجازه می دهد تا هرگونه بی نظمی در دستگاه گوارش فوقانی شما را مشاهده نموده و نمونه های بافت را برداشته (بیوپسی). این نمونه ها از نظر عفونت H. pylori تجزیه و تحلیل می شوند.

این آزمایش برای آنالیز علائمی است که ممکن است در اثر سایر بیماری هایی مانند زخم معده یا گاستریت ایجاد می گردد که ممکن است به دلیل H. pylori باشد.

بسته به آنچه در اولین آندوسکوپی یافت می گردد یا اگر علائم بعد از درمان با هلیکوباکتر پیلوری همچنان ادامه داشته باشد، ممکن است آزمایش بعد از درمان تکرار گردد. در این امتحان دوم، می توان بیوپسی انجام داد تا مطمئن شویم که H. pylori از بین رفته است. اگر قبلاً تشخیص داده شده بود که برای H. pylori درمان شده و تحت درمان قرار گرفته اید، پزشک شما به طور کلی حداقل چهار هفته پس از اتمام درمان آنتی بیوتیکی برای انجام آزمایش تنفسی منتظر می ماند. اگر از PPI استفاده می کنید، پزشک از شما می خواهد که مصرف دارو های PPI را برای یک یا دو هفته قبل از آزمایش متوقف کنید.

این آزمایش همواره فقط برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری توصیه نمی گردد زیرا تهاجمی تر از آزمایش تنفسی یا مدفوع است. اما ممکن است برای انجام آزمایشات دقیق برای معین دقیق آنتی بیوتیک برای درمان H. pylori مورد استفاده قرار گیرد، به ویژه اگر درمان آنتی بیوتیکی شکست بخورند یا چنانچه لازم باشد سایر بیماری های گوارشی رد شوند.

درمان

عفونت های هلیکوباکتر پیلوری معمولاً با حداقل دو آنتی بیوتیک مختلف به طور همزمان درمان می شوند تا از ایجاد مقاومت باکتری در برابر یک آنتی بیوتیک خاص جلوگیری گردد. بعلاوه پزشک شما داروی سرکوب نماینده اسید را تجویز یا توصیه می نماید تا به بهبود دیواره معده یاری کند.

دارو هایی که می توانند اسید را سرکوب نمایند عبارتند از:

• مهار نماینده های پمپ پروتون (PPI). این دارو ها از فراوری اسید در معده جلوگیری می نمایند. بعضی از نمونه های PPI عبارتند از امپرازول ، اسومپرازول ، لانسوپرازول و پنتوپرازول .
• مسدود نماینده های هیستامین (H-2). این دارو ها ماده ای به نام هیستامین را که باعث فراوری اسید می گردد، مسدود می نمایند. یک مثال سایمتیدین است.
• بیسموت ساب سالیسیلات این دارو که بیشتر با نام تجاری Pepto-Bismol شناخته می گردد، با پوشاندن زخم و محافظت از آن در برابر اسید معده عمل می نماید.

شکست درمان هلیکوباکترپیلوری:

شایع ترین دلیل شکست درمانی در بیمارانی که رژیم درمانی هلیکوباکترپیلوری را به طور صحیح مصرف می نمایند، گونه های مقاوم به آنتی بیوتیک است.

در صورت شکست درمان سه دارویی قدم بعدی درمان چهاردارویی و جایگزین کردن کلاریترومایسین به جای مترونیدازول یا بالعکس است.

ترکیب PPI یعنی امپرازول یا پنتوپرازول، آموکسی سیلین و ریفابوتین به مدت 10 روز، با موفقیت (مقدار درمان 86٪) در درمان مبتلایان به سوش های مقاوم مورد استفاده قرار گرفته است.

رژیم های دیگری که به اسم درمان خط دوم استفاده می شوند عبارتند از:

درمان 3 دارویی برپایه لووفلوکسین (لووفلوکسین، آموکسی سیلین و PPI) به مدت 10 روز

و درمان 3 دارویی بر پایه فورازولیدون (فورازولیدون، آموکسی سیلین و PPI) به مدت 14 روز برای افرادی که به دو دوره درمان پاسخ نمی دهند، رژیم دیگری توصیه نگردیده است.

عوامل دیگری که شانس ریشه کن شدن عفونت را کم می نمایند؛ عبارتند از:

1- کشور زادگاه (در آسیای شمال شرقی شایع تر از دیگر منطقه ها آسیا و اروپا)،

2- کشیدن سیگار.

چنانچه باز هم H . Pylori ریشه کن نگردد، کشت و معین حساسیت ارگانیسم باید صورت گیرد.

از آنجایی که 25-15% بیمارانی که با داروهای خط اول درمان می شوند باز هم دچار عفونت می شوند یک روش تازه در حال آنالیز است. این روش یک درمان زنجیره ای یا Sequential است و شامل 5 روز آموکسی سیلین و PPI و سپس 5 روز PPI به همراه تینیدازول و کلاریترومایسین یا لووفلوکساسین است.

یک درمان تازه نویدبخش که مزیت آن، طول مدت کوتاهتر، مصرف ساده تر و هزینه کمتر می باشد عبارت است از: 5 روز درمان همزمان با 4 داروی زیر می باشد که به مقدار 90٪ عفونت را ریشه کن می نماید:

PPI دو بار در روز، آموکسی سیلین (یک گرم دو بار در روز)، لووفلوکساسین (mg 500 دو بار در روز) و تینیدازول (mg 500 دو بار در روز).

شکست درمان هلیکوباکترپیلوری:

شایع ترین دلیل شکست درمانی در بیمارانی که رژیم درمانی هلیکوباکترپیلوری را به طور صحیح مصرف می نمایند، گونه های مقاوم به آنتی بیوتیک است.

در صورت شکست درمان سه دارویی قدم بعدی درمان چهاردارویی و جایگزین کردن کلاریترومایسین به جای مترونیدازول یا بالعکس است.

ترکیب PPI یعنی امپرازول یا پنتوپرازول، آموکسی سیلین و ریفابوتین به مدت 10 روز، با موفقیت (مقدار درمان 86٪) در درمان مبتلایان به سوش های مقاوم مورد استفاده قرار گرفته است.

رژیم های دیگری که به اسم درمان خط دوم استفاده می شوند عبارتند از:

درمان 3 دارویی برپایه لووفلوکسین (لووفلوکسین، آموکسی سیلین و PPI) به مدت 10 روز

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

kurdeblog.ir: مجله سرگرمی و گردشگری