مسائل مالی و محدودیت ارتباط با خارج کشور از چالش های ریاضیات زیستی - بلاگ پو

محمدجواد اکبری در گفت وگو با خبرنگاران درباره کاربرد ریاضیات در علم پزشکی، اظهار کرد: یک مورد از کاربردهای قدیمی ریاضیات در درمان سرطان مشخص میزان دوز و زمان بندی تزریق است. داروی تزریقی در شیمی درمانی گرچه در دفع بیماری مؤثر است، آسیب قابل توجهی به بافت سالم بدن وارد می نماید. در نتیجه مسئله مشخص استراتژی درمانی مناسب برای افزایش اثر درمان و کاهش اثرات جانبی مخرب اهمیت می یابد. علاوه بر این، ترکیب این شیوه درمانی با شیوه هایی مثل پرتودرمانی در مواردی اثر درمان را دوچندان می نماید. سال های متمادی است که محققان در مشخص استراتژی مناسب تلفیق درمان های مختلف و میزان و زمان بندی تزریق از ریاضیات، به صورت خاص از نظریه معادلات دیفرانسیل و نظریه کنترل بهینه، کمک می گیرند.

وی ادامه داد: از جمله روینمودهای جدید در تشخیص بیماری که ریاضیات در آن دخیل است، می توان به تحلیل عکس های پزشکی اشاره نمود. به طور معمول این پزشک معالج است که عکس را مطالعه نموده و لزوم تجویز آزمایش های تشخیصی مکمل یا حتی آغاز درمان را آنالیز می نماید. معمولاً پزشکان مجرب قادرند با ضریب اطمینان بالا عکس را آنالیز نمایند. استفاده از الگوریتم های هوشمند رایانه ای می تواند این ضریب اطمینان را به حداکثر برساند.

اکبری با اشاره به اینکه در تحقیقات علمی انتظار می رود مبنای تمامی نتیجه گیری ها مشاهده و اطلاعات حاصل از آن باشد، گفت: شاخه های مختلف علم در مراحل اولیه تکامل شان قادرند با استفاده از ابزارهای مقدماتی منطقی و ریاضیاتی به نتیجه هایی منجر شوند. اما با توسعه هر شاخه از تحقیقات دخالت ابزارهای مختلف تحلیلی و محاسباتی ریاضیاتی ضرورت می یابد. از جمله شاخه های پرکاربرد ریاضیات که در حوزه ریاضیات زیستی توجه محققان را جلب نموده است می توان به آمار، نظریه گراف و نظریه معادلات دیفرانسیل اشاره نمود.

این دانشجوی مقطع دکتری در ادامه درباره وضعیت علم ریاضیات زیستی در ایران گفت: تیم های تحقیقاتی متنوعی در سطح کشور در موضوع ریاضیات زیستی و مسائل مرتبط با آن فعالند و ارتباط مناسبی میان آن ها برقرار است. اما در تحلیل وضعیت فعلی این شاخه، ساده انگاری است اگر به عوامل مهمی مثل روند تشدیدیافته مهاجرت پژوهشگران، تضعیف استقلال دانشگاه ها و خلاء مطلق ارتباط با بازار و صنعت توجه نکنیم. در جهان محققان از صنعت انتظار طراحی و ساخت ابزارهای اندازه گیری و مشاهده را دارد و صنعت نیز از نتایج حاصل از تحقیق پژوهشگران استفاده نموده و با بهبود ابزار نسخه پیش رفته تر را هم در اختیار محققان و هم در دسترس بازار و در این مورد در دسترس مؤسسات درمانی قرار می دهد. متأسفانه، به دلیل مسائل مبنایی و زیرساختی تحقیقات داخلی در این زمینه عمدتاً محدود به ارائه نتایج در مقالات است. ارائه مقاله فی نفسه فعالیتی سازنده و مفید است که اتفاقاً موجب رشد شاخص علمی کشور می گردد، اما مادامی که این مقالات ارتباطی با نیازهای داخلی نداشته باشند، نمی توان به اهمیت ظاهری رشد این شاخص دل خوش کرد و انتظار داشت برای مردم ایران از چنین رشدی منفعتی حاصل گردد.

این دارنده مدال طلا المپیاد کشوری ریاضیات، با امیدبخش توصیف کردن فضای اشتغال حوزه ریاضیات زیستی، گفت: از یک طرف فضای پزشکی در ایران سطح قابل قبولی در قیاس با جهان دارد که در صورت انتقال فناوری مناسب و سرمایه گذاری برای طراحی فناوری داخلی قطعاً قدرت رقابت با کشورهای سطح اول جهان را خواهد داشت. از سوی دیگر، فناوری و مشاغل وابسته به ریاضیات زیستی عمر درازی ندارند و در نتیجه انتقال آن ها و تربیت متخصصین برای آن ها به نسبت دیگر فناوری ها سهل تر است.

اکبری، مقایسه میان سطح همکاری های پژوهشگران ریاضیات زیستی ایرانی با محققان این رشته در خارج از کشور را سخت دانست و اضافه کرد: با توجه به این که پژوهشکده ها و دانشکده های فعال در این زمینه تعداد محدودی دارند، اغلب محققان با دیگر همکاران آشنایی داشته و همکاری مطلوبی میان پژوهشکدها و دانشکده های مختلف مثل ریاضی و مهندسی کامپیوتر برقرار است. قیاس سطح همکاری در ایران با کشورهای دیگر کار سختی است، اما حتی اگر ضعفی در این زمینه باشد، در اثر ضعف ارتباط میان گروه های مختلف نبوده و احتمالاً از مسائل جانبی همچون سرمایه گذاری نشأت می گیرد.

وی با بیان اینکه یافتن دغدغه ای واحد در میان خیل مکاتب ریاضیات زیستی سخت است، توضیح داد: با این وجود، در نگاهی کلی می توان شناخت مکانیسم عمل موجودات زنده، از جمله نحوه عمل بدن انسان، را از مهم ترین موضوعات مدنظر محققان دو دوره حاضر بیان کرد.

اکبری در خاتمه درباره پیش بینی خود از توسعه این علم در آینده گفت: تصور می کنم پاسخ به این سوال بیش از آن که وابسته به شرایط علمی این شاخه یا به طور کل فضای علمی کشور باشد، از فضای عمومی سیاسی و مالی ایران متأثر است. موارد متعددی از شرکت های دانش بنیان را می توان نام برد که در حال حاضر مشغول به فعالیت هستند. شرکت هایی که از هم نشینی مستعدترین محققان این کشور شکل گرفته اند. توان علمی این شرکت ها بدون تردید در سطح بالاترین استانداردهای جهان است، اما مسائل مالی و محدودیت ارتباط تکنولوژیک با خارج از کشور آن ها را در موضع ضعف قرار می دهد و در نتیجه نمی توان از حاصل کار آن ها مطمئن بود. اما می گردد امیدوار بود و به امید روزهای بهتر کوشید.

پریها: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری