گزارش، ترکیه به دنبال احداث خط آهن نخجوان و تحول ترانزیتی در شمال ایران - بلاگ پو

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، رسانه های ترکیه، هنوز هم در مورد دستاوردهای توافق جدید بین باکو و ایروان صحبت می کنند.

بر اساس یکی از بندهای این توافق، قرار شد یک گذرگاه ترانزیتی جدید بین نخجوان و آذربایجان ایجاد گردد و این بوم جدا افتاده آذربایجان، از محاصره ارمنی دربیاید.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و جهان را در کانال تلگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

اگر چه نخجوان در سالیان گذشته به یمن استفاده از گذرگاه های متصل به ایران و ترکیه، توانسته تا حدودی مسائل خود را حل نماید، اما حالا و پس از سپری شدن بیش از 30 سال انتظار، پیشبینی می گردد که نخجوان، با اتصال به وطن اصلی، موقعیت بهتری پیدا کند.

طبیعتاً در این میان، ترکیه نیز مترصد آن است که از تحول مزبور به عنوان یک فرصت سیاسی و اقتصادی جدید، استفاده کند. حالا معین شده که با یک پروژه مشترک بین جمهوری آذربایجان و ترکیه، یک خط راه آهن جدید، قارص را به اغدیر و نخجوان وصل می کند.

شتاب برای تکمیل پروژه قدیمی

9 ماه پیش، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه برای حضور در نشست کمیته عالی همکاری های استراتژیک بین آذربایجان و ترکیه، به باکو سفر کرد.

در آن سفر بود که قرار شد موضوع احداث راه آهن قارص به اغدیر و نخجوان شتاب بگیرد. اما خبری از پروژه نبود، تا این که تحولات اخیر روی داد و حالا با توافقی که برای ایجاد گذرگاه اتصالی به دست آمده، این پروژه اهمیت بیشتری یافته است. اما واقعیت این است که ایده راه آهن نخجوان، از این هم قدیمی تر است و فکر اولیه آن به سال 2008 میلادی باز می گردد.

در اواخر سال 2007 میلادی و اوایل سال 2008 میلادی اردوغان و علی اف، یک پروژه بلندپروازانه را کلید زدند که عبارت بود از احداث یک خط راه آهن موسوم به جاده ابریشم آهنی.

بر این اساس و طی 10 سال فعالیت و صرف 450 میلیون دلار هزینه، خط راه آهن باکو به تفلیس و قارص احداث شد و ترکیه و آذربایجان توانستند با خط این اتصالی حیاتی، از طریق خاک گرجستان، ارمنستان را دور زده و با هم، ارتباط پیدا کنند.

این خط آهن 887 کیلومتر طول دارد که 503 کیلومتر از آن در جمهوری آذربایجان، 259 کیلومتر از آن در خاک گرجستان و 77 کیلومتر آن در خاک ترکیه است.

در همان حالی که این پروژه آغاز شد، علی اف از اردوغان خواست فکری هم به حال نخجوان بکند. در آن مقطع، بن علی ییلدرم یار گرمابه و گلستان اردوغان وزیر ترابری بود و با توجه به حساسیت های ارمنستان و روسیه اقدام خاصی صورت نگرفت. اما حالا شرایط جدیدی پدید آمده که دست ترکیه و آذربایجان را باز کرده و قرار است 230 کیلومتر راه آهن جدید، قارص را به اغدیر وصل کرده و آنجا وارد نخجوان گردد.

تحول ترانزیتی در شمال ایران

بدون شک، تحولات جدید، از منظر اقتصادی، سیاسی و امنیتی، اهمیت فراوانی دارد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان، اعلام کرده که هیچ تغییر مرزی و ژئوپولیتیکی جدیدی در راه نیست. اما سفیر ایران در جمهوری آذربایجان که ظاهراً از طرح مباحث مربوط به اهمیت این تحولات راضی نیست، در توییت رسمی خود، با لحنی برافروخته، در وصف کسانی که در مورد اهمیت این تحول اظهار نظر کرده اند، سه نقطه خالی داخل کروشه به کار برده که می تواند در برگیرنده انواع و اقسام صفات منفی باشد. اما واقعیت این است که مساله مرز، تحت هر شرایطی مساله مهمی است و نظرات یک سفیر، نمی تواند مانع از بحث در مورد این موضوع باشد.

پروژه جدید ترکیه و آذربایجان، در حال حاضر، یک گام ترانزیتی مهم است. چرا که اگر تا دیروز، اتصال راه آهن بزرگ آذربایجان، گرجستان و ترکیه به نخجوان، صرفاً ورود به یک راستا بن بست بود، حالا چنین چیزی وجود ندارد و گذرگاه زمینی هم وجود خواهد داشت.

به عبارتی روشن، تا دیروز، تردد کالا و مسافر بین جمهوری آذربایجان و ترکیه به این شکل بود که یا باید با راه آهن باکو، تفلیس، قارص، ارمنستان را از بالا دور زده و وارد ترکیه می شدند، یا باید از ایران عبور می کردند. اما حالا راستا زمینی سومی وجود دارد که بر اساس آن، مسافر می تواند از جمهوری آذربایجان، گذرگاه کوتاه اتصالی بین باکو و نخجوان را به ترکیه طی کند و زمان و هزینه کمتری صرف گردد.

مهمت جاهد تورهان وزیر ترابری و زیرساخت ها در دولت اردوغان، اطلاعات اولیه این پروژه را در اختیار رسانه ها گذاشته اما هنوز جزئیات فنی روشن نیست.

مهمت جاهد تورهان که به منظور شرکت در نشست وزاری سازمان همکاری های اقتصادی کشورهای حوزه دریای سیاه به باکو سفر کرده بود، در مصاحبه با خبرنگاران گفت: قصد داریم با احداث یک خط راه آهن جدید، شبکه راه آهن ملی قارص را به اغدیر وصل کرده و خط را از آنجا به داخل نخجوان ببریم. این خط در ادامه، با راستا راه آهن ایران متصل خواهد شد. در حال حاضر، طراحی های اولیه و مقدمات آغازین اجرا شده و به زودی پروژه را کلید خواهیم زد.

تحلیل گران نزدیک به حزب عدالت و توسعه معتقدند که با توجه به اهمیت حیاتی قطار موسوم به شرق اکسپرس که قارص را در شرق ترکیه به غرب و اروپا متصل می کند، خط جدید، امکانات ترانزیتی جدیدی در اختیار ترکیه خواهد گذاشت.

شاید به همین دلیل است که احمد اویسال رئیس بنیاد مطالعات خاورمیانه موسوم به اورسام، در توییت خود، بی نیاز شدن از ایران را به عنوان یک دستاورد مهم، تلقی کرده است.

البته این بخش از سخنان او با اظهارات وزیر ارتباطات و زیرساخت، تا حدودی متفاوت است. چرا که او اعلام کرده، خط جدید نخجوان از طریق اتصال به خط ایران و افغانستان و پاکستان، فرداهای بهتری را برای هر دو کشور شریک این پروژه یعنی جمهوری آذربایجان و ترکیه رقم خواهد زد.

البته در کنار همه موارد مهم درباره خط اتصال جدید، باید به این نکته هم اشاره کرد که اردوغان و علی اف، در نخجوان، با چالش مهمی روبرو هستند که عبارت است از نظارت نظامی روسیه بر گذرگاهی که قرار است بین نخجوان و آذربایجان، ایجاد گردد.

در هر حال، مسئولین سیاسی، امنیتی و مرزبانی ایران، با رصد تحولات و اهداف همسایگان، امنیت مرزی و اقتصادی کشور را به عنوان یک اصل مهم تحت نظر دارند و باید دید این پروژه در آینده چه تحولات جدیدی به همراه خواهد آورد.

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.