افزایش تماس های تلفنی روسای جمهور امریکا و روسیه ، دوستی پوتین با ترامپ مصلحتی است؟ - بلاگ پو

به گزارش خبرنگاران به نقل از اعتماد، خبرگزاری امریکایی سی ان ان در تازه ترین گزارش خبری به تماس های بیش از پیش شده دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده امریکا با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه پرداخته است. براساس این گزارش، ترامپ و پوتین در دو هفته گذشته تماس های مداوم بیشتری با هم داشته اند به گونه ای که میزان تماس های تلفنی این دو مقام در این دو هفته به بالاترین تعداد از 2016 تا به امروز رسیده است.

به نظر می رسد که کرملین میخواهد از فرصت اپیدمی کرونا برای نزدیک تر شدن به دونالد ترامپ در راستای تنش زدایی از رابطه مسکو و واشنگتن استفاده کند. روسای جمهور امریکا و روسیه در دو هفته گذشته حداقل چهار بار با هم تلفنی صحبت نموده اند که به گزارش سی ان ان این تعداد تماس تلفنی میان پوتین و ترامپ بی سابقه بوده است. نگاهی به گزارش تماس های تلفنی دو رییس جمهور نشان می دهد که چگونگی مبارزه با کرونا و همچنین جنگ قیمت ها که به بی ثباتی بازار نفت منتهی شده اصلی ترین محورهای گفت وگوی تلفنی پوتین و ترامپ را به خود اختصاص داده است.

این تماس های تلفنی در حالی میان سران دو کشور برقرار شده که پوتین و ترامپ هر دو با چالش های سیاسی در داخل کشورهای شان روبه رو شده اند و تصور می نمایند که می توانند با تنش زدایی از رابطه دوجانبه کرملین و کاخ سفید تا حدودی راهی برای نجات بیابند. با این همه بعضی تحلیلگران معتقدند که کوشش پوتین برای تعمیق دوستی شخصی با ترامپ می تواند با ریسک هایی برای امریکا و شخص رییس جمهور این کشور همراه باشد. یک کارشناس مسائل شرق دور در این رابطه به سی ان ان می گوید: مصالحه با ایالات متحده سیاست قدیمی پوتین برای زیرسوال بردن قدرت امریکا به عنوان بازیگری مهم در سیستم بین المللی و همچنین تضعیف اتحاد اروپا و امریکاست. هر چه روسیه در این راستا پیروز تر گردد، فشار کمتری را از جانب کمپ نامتحد و از هم گسسته غرب متحمل می گردد.

کوشش پوتین برای دوستی با ترامپ در حقیقت به معنی دور زدن بروکراسی امنیت ملی امریکا، وزارت خارجه، پنتاگون و جامعه اطلاعاتی این کشور است. نهادهایی که بسیار بیش از شخص رییس جمهور به روسیه و نیت هایش مشکوک هستند. سی ان ان در ادامه می نویسد: رابطه روسیه و امریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ پیچیده تر از قبل شده است. هر چند که رابطه شخصی ترامپ با پوتین گرم است اما مسکو به دلیل تحولات اوکراین و اشغال کریمه به اضافه ادعای دخالت کرملین در انتخابات ریاست جمهوری 2016 امریکا متحمل تحریم های واشنگتن شده است.

لیست اختلاف های کاخ سفید با کرملین کم نیستند: جدا از مساله اوکراین و دخالت روسیه در انتخابات امریکا، دو کشور درباره فعالیت های سایبری روسیه، نقش حقوق بشر در این کشور، سیاست های روسیه در قبال سوریه، کره شمالی و ونزوئلا با هم اختلاف های بسیاری دارند. در نتیجه همین اختلاف ها بوده که تنش میان مسکو و واشنگتن بعضا از دعواهای دیپلماتیک میان کشورها فراتر رفته است. روز چهارشنبه هفته گذشته بود که نیروی دریایی امریکا خاطرنشان کرد یک جت سوخو 35 روسیه اقدام به ایجاد مزاحمت برای هواپیماهای نظارتی امریکا هنگام گشت زنی این هواپیماها در محدوده هوایی بین المللی بر فراز دریای مدیترانه نموده است. همان روز روسیه دست به آزمایش موشک ضدبالستیک کرد که این اقدام از سوی مقام های امریکایی تحریک زا خوانده شد. تنش های به وجود آمده در رابطه واشنگتن با مسکو عملا همکاری های دوجانبه دو کشور در بعضی حوزه های مشترک را هم زیر سوال برده است: به عنوان نمونه معاهده نیو استارت در فوریه سال 2021 منقضی می گردد اما دو کشور هنوز نتوانسته اند درباره مفاد معاهده جدید به توافقی دست پیدا نمایند.

آدینه گذشته بود که مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در گفت وگوی تلفنی با همتای روس خود خاطرنشان کرد که هرگونه بازخوانی نیو استارت باید شامل چین هم بگردد. بعضی تحلیلگران بر این باورند که این پیشنهاد به معنای کوشش برای مقصر جلوه دادن پکن در هرگونه شکست مذاکراتی احتمال دارد. ذخیره مواد هسته ای چین بسیار کمتر از امریکا یا روسیه است لذا هیچ دلیلی ندارد که پکن با حضور در مذاکرات سه جانبه با مسکو و واشنگتن دست به کوچک کردن بیشتر این ذخایر بزند. در داخل امریکا نیز مخالفت ها با روسیه به خصوص به دلیل نزدیک شدن به رقابت انتخاباتی 2020 بیشتر شده و کنگره همچنان وضع تحریم های بیشتر علیه مسکو را آنالیز می نماید؛ تحریم هایی که این بار قاعدتا باید بخش نفتی روسیه را شامل گردد. با این همه سیاست ترامپ در قبال مسکو بسیار کمتر از کنگره و بعضی اعضای دولت امریکا خصمانه است. پوتین با همین پشتوانه به سایر چهره های حاضر در دولت امریکا نشان داده که رویکرد و نگاه آنها به روسیه اهمیتی برای کرملین ندارد، چراکه سکاندار کرملین دسترسی مستقیم به شخص رییس جمهور امریکا دارد.

آنجلا استنت از کارشناسان مرکز اوراسیا دانشگاه جورج تاون در این باره می گوید: تماس های پوتین با ترامپ از یک الگوی آشنا پیروی می نماید. این دو رییس جمهور هربار با هم ملاقات یا تماس تلفنی داشته اند، اغیار را به راحتی نادیده گرفته اند. همیشه دیده ایم که پوتین و ترامپ با هم ملاقات یا گفت وگو داشته اند آن هم در حالی که خبری از بقیه نبوده است. این ملاقاتهای خصوصی و دونفره به ویژگی رابطه ترامپ و پوتین تبدیل شده است. مثلا ما نمی دانیم که این دو مقام در تاریخ جولای سال 2018 در ملاقاتی دو جانبه در فنلاند به هم چه گفتند؛ ملاقاتی که در آن برخلاف عرف رایج دیپلماتیک فقط پوتین، ترامپ و یک مترجم حضور داشتند.

مت روجانسکی از کارشناسان مرکز ویلسون در گفت وگو با سی ان ان اعتقاد دارد که این رویکرد برگرفته از بی اعتمادی ترامپ به سیستم بروکراسی امریکاست. این کارشناس با اشاره به طرح اتهام هایی درباره تبانی تیم انتخاباتی ترامپ در سال 2016 با روسیه می گوید: ما رییس جمهوری داریم که به دلیل پرونده راشاگیت و استیضاح دیگر به چهره های حاضر در دولت خود هم اعتماد ندارد. وقتی صحبت از ترامپ و پوتین می گردد، فرایند سیاسی معمول پاسخگو نیست.

به گزارش سی ان ان، ترامپ هیچ گاه پیش از این در تماس تا این اندازه عیان با همتای روس خود نبوده است. براساس آمار سی ان ان، این دو رییس جمهور تا به امروز 16بار با هم گفت وگوی تلفنی داشته و شش بار هم چهره به چهره ملاقات نموده اند. در سه سال گذشته هر بار بحرانی بالا گرفته فاصله تماس های دو طرف هم کمتر شده است. مثلا مناقشه اخیر بر سر نفت در اجلاس اوپک به بهانه ای برای تماس های مداوم

دو رییس جمهور تبدیل شد. البته حوزه های همکاری دو رییس جمهور هم در این سه سال کم نبوده اند. دو مقام در پرونده سوریه برای انتها دادن به بحران با هم همکاری کردند. درباره نحوه تنش زدایی از بحران هسته ای کره شمالی رایزنی داشتند و البته این دو حوزه دقیقا همان پرونده هایی هستند که باراک اوباما هم کوشش کرد با روس ها پیش ببرد.

• تماس هایی با مصرف داخلی

آنجلا استنت در بخش های دیگری از گفت وگو با سی ان ان می گوید: فشارهای سیاسی داخلی روی پوتین یکی دیگر از دلایل رویکرد مصالحه جویانه او در مقابل همتای امریکایی اش است. یک ماه پیش روسیه از تفاهم با عربستان درباره میزان نفت تولیدی سر باز زد که این امتناع منجر به افزایش بهای نفت شد. هرج و مرجی که پس از این اتفاق بازار جهانی نفت و به تبع آن اوضاع مالی روسیه را دربرگرفت تبعات بسیاری برای پوتین دارد که تنها یکی از آنها این است که او باید رفراندوم مدنظر که قرار بود اواخر این ماه برگزار گردد را به تعویق بیندازد؛ رفراندومی که درنتیجه آن پوتین می توانست با خیال راحت تا 2036 بر کرسی قدرت در روسیه تکیه کند اما اتفاق هایی که در نتیجه جنگ نفتی رخ داد منجر به کاهش محبوبیت پوتین در روسیه شد. تاتیانا استانوایا از پژوهشگران موسسه کارنگی در این باره می گوید: مجموعه حوادثی که در چند ماه اخیر به ضرر روسیه اتفاق افتاده عملا پوتین را با بدترین بحران چند سال اخیر زمامداری اش روبه رو نموده است. آنجلا استنت درباره هدف اصلی پوتین از نزدیک شدن به روسیه می گوید: اگر ترامپ با روسیه به عنوان بازیگری جدی در عرصه بین المللی برخورد کند این مساله می تواند به یاری رییس جمهور روسیه در عرصه داخلی برود. رابطه روسیه و امریکا همیشه ملغمه ای از رقابت و همکاری بوده است. به نظر می رسد که تنها کاری که هر کدام از طرفین باید انجام بدهند این است که بدانند در چه حوزه هایی همکاری ممکن است و در چه حوزه هایی باید بی خیال هرگونه همکاری دوجانبه بشوند. مت روجانسکی در این باره می گوید: کرملین قطعا در حال استفاده از فرصت ویروس کرونا و پیشنهاد همکاری برای مهار آن در راستای عادی سازی رابطه با امریکاست. البته این بدان معنا نیست که کوشش برای همکاری دسته جمعی در میانه یک اپیدمی جهانی اشتباه است. در حال حاضر نیز واشنگتن می تواند پیشنهاد پوتین برای همکاری را جدی بگیرد و روی آن سرمایه گذاری کند. روسیه و امریکا همچنین می توانند در دوره پساکرونا با یکدیگر همکاری نمایند اما اینکه امریکا مابه ازای این تنش زدایی چه چیزی را مطالبه کند به شخص ترامپ و زیرکی او بستگی دارد.