آنچه این روزها در بازار قابل پیش بینی نیست - بلاگ پو

مدتی است که نرخ دلار در کشور با اوج تحریم ها رو به افزایش بوده و به تبع آن، نرخ سایر ارزها نیز بالا رفته است؛ تا همین چند روز پیش، نرخ دلار با نوسانات جزئی در حد و حدود کمتر از 3800 تومان نوسان می کرد؛ اما امروز این نرخ ها سودای گرانی دارند و می خواهند تا می توانند بالا بروند.

چیزی که بیش از همه باعث نگرانی و تاسف گردیده وجود سودجویانی است که در این آشفته بازار، ارز با نرخ دولتی می خرند اما کالایشان را نرخ آزاد در بازار عرضه می نمایند؛ مدیریت دقیق دولت در این خصوص شاید راهکاری برای مقابله یا مسکنی برای این درد در آشفته بازار ارز امروز باشد.

نحوه حمایت از صنعت معین شود

جلال منتظری، کارشناس امور اقتصادی در گفت و گو با خبرنگاران معتقد است: اگر قرار است از صنعتی در یک کشور حمایت کنیم باید نوع صنعت معین شود، مثلا در الگوی توسعه چین گفته گردیده 180 صنعت مورد حمایت واقع گردیده و مابقی این صنعت ها به دنبال این صنایع مادر حرکت نمایند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات علمی فرهنگی تهران توضیح داد: باید ابتدا انتخاب کنیم که کدام صنایع به عنوان صنعت های پیشرو حرکت نمایند؛ یعنی حمایت محدود از صنایع منتخب شود چون اقتصاد علم کمیابی است.

وی با بیان این که حمایت باید مشروط به عملکرد باشد، توضیح داد: مثلا صنعت خودروسازی را 40 سال مورد حمایت قرار داده ایم بدون مشروط شدن به عملکرد آن؛ حمایت های تنازلی یعنی اگر سال جاری به تعرفه برحمایت های خودرو نمره 70 داده شد، طی سال های بعد کاهش پیدا کند؛ انتظار می رود در اثر رقابت با شرکت های برتر خارجی، همان صنعت نوآوری وارد کشور کند و حمایت به سمت صنعت های دیگر برود.

نداشتن سند کلی توسعه صنعتی از مشکلات ساختاری فراوری است

منتظری گفت: نداشتن یک سند توسعه صنعتی معین از مشکلات ساختاری در فراوری داخل کشور بوده که فراوریات را دچار چالش می نماید اما در کوتاه مدت این که آزاد سازی نرخ ارز چه اثری دارد، بستگی به سیاست های حمایتی خواهد داشت.

استاد دانشگاه تهران با اشاره به این که فرض کنیم کشور ایران در یک بازه دو ساله درگیر تحریم هایی بود که ارز وارد کشور نمی شد؛ در مورد تامین کالاهای اساسی مانند دارو یادآور شد: در صورتی که تحریم های فلج نماینده در راه باشد، صادرات نفت ما را دچار مشکل می نماید بنابراین همین مقدار ذخیره ارزی موجود به زودی تمام می شود؛ در چنین شرایطی هستیم باید بحران موجود را درک کنیم و ما مجبور به تقسیم کالاها به اهم و مهم هستیم.

افزایش ارز بر تورم وارداتی تاثیر گذار است

قاسم نوروزی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگاران، با تاکید بر این که قاعده ای در تورم اقتصادی با نام تورم وارداتی بوده که افزایش قیمت ارز باعث ایجاد تورم وارداتی می شود، گفت: قیمت کالاهایی که از خارج از کشور با ارزهای خارجی وارد گردیده و قیمت گذاری می شود، طبیعتا با رشد قیمت ارز، افزایش می یابد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قائمشهر اعلام کرد: قیمت برخی کالاها که مستقیما به عنوان کالای نهایی مصرفی ما وارد کشور می شوند، مانند خودرو و لوازم خانگی با افزایش نرخ دلار، افزایش می یابد. کالاهای واسطی هم وجود دارد که باید برای فراوری در صنایع یا شرکت ها و داروسازان خریداری شود؛ مواد اولیه با افزایش دلار افزایش داشته و هزینه تمام گردیده فراوری را بالا برده و در نهایت قیمت نهایی کالا بالا می رود.

استاد دانشگاه آزاد قائمشهر با بیان این که اگر پیش بینی شود که حتی دلار 100 درصد افزایش قیمت داشته باشد، حدود 20 درصد تورم در داخل کشور ایجاد می نماید که اثر مستقیم افزایش نرخ دلار است، ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت دلار در بازار آزاد که امروزه بین 11 تا 12 هزار تومان بوده، دولت ارز دولتی را 4200 تومان اعلام نموده است.

افزایش قیمت کالاها با خرید مواد اولیه به نرخ ارز دولتی منطقی نیست

نوروزی توضیح داد: دولت برای واردات کالای اساسی مانند مواد غذایی و دارو دلار دولتی در نظر گرفته و قاعده این است که این اقلام وقتی با دلار 4200 ارزش گذاری می شوند پس نباید قیمت این کالاها با افزایش ارز بالا برود؛ این افزایش قیمت منطقی نیست؛ یعنی رشد ناگهانی قیمت این اقلام طی چند روز اخیر در بازار ربطی به افزایش ارز و دلار ندارد؛ اثر ارز روی قیمت این کالاهای اساسی بسیار ناچیز است، چون با دلار دولتی وارد می شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قائمشهر با اشاره به این که موضوع نظارت دولت، دستگاه های ناظر بر واردات این کالاها و ارزی که به وارد نمایندگان این کالاها اختصاص داده می شود؛ بسیار مهم است، گفت: به طور مثال واردات موبایل که دولت با دلار 4200 تومانی به واردنمایندگان موبایل داده اما این افراد یا بخشی از این اقلام وارداتی را وارد بازار ارز نموده و اصلا کالا به بازار عرضه نکردند یا اگر خرید کالا انجام شده با دلار 4200 وارد و با دلار 10 تومان قیمت نهایی گردیده را عرضه کردند که اثرش بسیار وحشتناک بوده است.

وی اضافه نمود: در دولت دهم نیز این مساله را شاهد بودیم که واردنمایندگان خودروهای لوکس با دلار 1200 تومانی خودروها را وارد کشور و با دلار 3800 تومانی قیمت گذاری می کردند؛ که آن رانت کلان مافیای وارداتی است؛ نظارت دقیق و کنترل گردیده دولت باعث می شود تا قیمت کالاهای اساسی به خاطر نوسانات ارز بالا نرود.

افزایش قیمت مواد لبنی به خاطر رشد افزایش ارز نیست

نوروزی گفت: در حال حاضر نرخ مواد لبنی حدود 100 درصد بالا رفته و اما علت آن رشد دلار نیست؛ بخشی از آن به تورم ناشی از کمبود عرضه بر می شود؛ یعنی فراورینمایندگان داخلی یا مواد اولیه ای برای فراوری کالا باید وارد می کردند به خاطر تحریم در اختیارشان نیست و یا محدود یا کمیاب است یا فراوری نمی شود و یا اگر فراوری شود مجبور به افزایش قیمت تمام گردیده کالا می شوند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بخشی مربوط به نبود مواد اولیه برای فراوری کالا و بخشی دیگر مربوط به رفتار سوداگرانه فراورینمایندگان داخلی است؛ فراورینمایندگان در بازار فعلی با وجود شرایط بد اقتصادی کالاها را عمدا وارد بازار نمی نمایند یا محدود عرضه می نمایند که با این قیمت تعادل بین عرضه و بازار از بین رفته و افزایش پیدا می نماید.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قائمشهر خاطر نشان کرد: تحریم های موجود در کشور نیز به افزایش قیمت ها ربط پیدا می نماید؛ یعنی وقتی تحریم می شویم کالاهای صنعتی مثل دارو وارد کشور نمی شود یا آن شرکت در خارج از کشور اجازه وارد کردن مواد اولیه خود را به کشور ما نمی دهد؛ در نتیجه مواد اولیه کمیاب و با افزایش قیمت روبه رو می شویم؛ مثل شرکت رنو یا هیوندای که با توجه به تحریم هایی که در ایران است، اجازه ورود خودروهای خود را به ایران نمی دهد؛ طبیعتا قیمت آن در بازار ایران با افزایش روبه رو می شود.

دلالی ارز و بورس بازی ارز اثر غیر مستقیم در افزایش ارز در کشور دارد

این کارشناس مسائل اقتصادی اضافه نمود: بخشی مهمی از نقدینگی حتی فراورینمایندگان اصلی یا بانک ها ممکن است به جای این که به بخش فراوری یا به بخش زیر ساختی اختصاص یابد به سمت بخش غیر فراوریی جهت داده شود؛ در بلندمدت این رفتار ممکن است باعث رکود بخش های فراوریی و خدماتی گردیده و تورمی را انتظار داشته باشیم که حتی شدیدتر از تورم وارداتی باشد.

راهی برای جلوگیری از افزایش قیمت ها در کشور وجود ندارد

محمد نصراللهی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگاران اعلام کرد: لوازم و قطعات وارداتی با افزایش دلار بالا رفته و راهی برای جلوگیری از این افزایش قیمت ها نیست؛ مواد اولیه کالاها و مواد غذایی از جمله قند و روغن وارداتی بوده و با این افزایش قیمت ارز باید آنقدر بالا رود تا به نرخ جدید ارز برسد و این رشد قیمت مسئله ای طبیعی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بابل گفت: اگر رشد سه برابری قیمت ارز داشته باشیم قیمت کالاها نیز در بازار به رشد سه برابری خود برسد؛ توزیع ارز دولتی توسط دولت به وارد نمایندگان مواد اولیه کالاهای اساسی نمی تواند جلوی افزایش قیمت های ارز در بازار را بگیرد. کنترل وارد نمایندگانی که نرخ دولتی ارز را برای خرید مواد اولیه از دولت دریافت کردند، بسیار سخت است. وارد نمایندگان، مواد اولیه خود را با نرخ دولتی می خرند اما در بازار فروش با نرخ بازار آزاد به فروش می رسانند؛ کنترل دقیق این افراد کاری نشدنی است.

نصراللهی اضافه نمود: راهی که بتوان از آن خروجی بهتری داشت؛ دادن یارانه به افرادی است که مواد اولیه خود را با قیمت آزاد ارز در بازار خریداری کردند؛ از این راه می توان کنترل بهتری بر بازار فروش داشت؛ در دست داشتن دلار با قیمت دولتی طبیعتا فساد را به دنبال خواهد داشت.

این کارشناس مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد: روند افزایشی قیمت دلار در بازار بستگی به مدیریت درست آن دارد؛ اگر مدیریت توانمند باشد، می تواند قیمت ها را پایین بیاورد؛ برخی از کارشناسان با پایین آمدن قیمت ارز موافق نیستند اما این حرف درست نیست زیرا کاهش ارز می تواند آرامش را دوباره به بازارها بیاورد.

وی گفت: تا زمانی که تورم و تحریم در کشور داشته باشیم؛ نمی توان افزایش قیمت ارز را ثابت نگه داشت؛ اگر از قبل بدون تنش ها اجازه بالا رفتن آهسته ارز را در بازار می دادیم، امروز شاهد این گونه رشد قیمت نبودیم.

گزارش از بهناز مقدس خبرنگار خبرنگاران

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

asiaro.ir: سفر به آسیا و کشورهای شرق آسیا، آسیای مرکزی و خاورمیانه

thailandro.ir: سفر به تایلند با همه خوشی ها و تفریحات هیجان انگیز